Τη δημιουργία μίνι βρεφικών σταθμών για τη φιλοξενία – φροντίδα έως και τριών μωρών και νηπίων κατ’ οίκον, από πιστοποιημένες μπέιμπι σίτερ, προβλέπει το νέο πρόγραμμα του υπουργείου Εργασίας, το οποίο αναμένεται να ξεκινήσει να εφαρμόζεται πιλοτικά μέσα στις επόμενες εβδομάδες. Αρχικά και έως το τέλος του έτους το πρόγραμμα με τον χαρακτηριστικό τίτλο «Νταντάδες της γειτονιάς» θα ξεκινήσει σε 2-3 δήμους ανά Περιφέρεια, με στόχο από το 2023 να επεκταθεί σε όλη τη χώρα, εφόσον βέβαια υπάρχει σχετική ζήτηση. Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσω του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου Διά Βίου Μάθησης. H φιλοξενία βρεφών ή νηπίων στο σπίτι της νταντάς για κάποιες ώρες εφαρμόζεται στη Γαλλία (gardepartagee) και στην Αγγλία (childminers) και σε κάποιες βόρειες χώρες, με διαφορετικά όμως χαρακτηριστικά σε κάθε κράτος, και έχει μεγάλη επιτυχία.
Στην Ελλάδα, θα αφορά τη φροντίδα βρεφών και νηπίων από 2 μηνών έως και 2,5 ετών από μια νταντά η οποία θα πληρώνεται από το κράτος (κοινοτικά κονδύλια) από 250 ευρώ για κάθε παιδί για 8 ώρες εργασία. Στην ελληνική εκδοχή του προγράμματος η νταντά θα μπορεί είτε να πηγαίνει στο σπίτι της οικογένειας είτε να φροντίζει στο σπίτι της από 1-3 παιδιά, με τη σύμφωνη γνώμη φυσικά των γονέων. Οπως τονίζεται από την ΕΑΤΑΑ (Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης), η οποία έχει αναλάβει την υλοποίηση του προγράμματος, «η σχέση ανάμεσα στη μητέρα (σ.σ. η επιδότηση αφορά τις μητέρες και μάλιστα κατά προτεραιότητα όσες εργάζονται) και την νταντά είναι μια ελεύθερη σχέση. Το οικονομικό αντίτιμο θα συμφωνηθεί μεταξύ τους και μπορεί φυσικά να είναι μεγαλύτερο της “κρατικής επιδότησης” αλλά και οι ώρες εργασίας».
Ο κ. Σπύρος Σπυρίδων, διευθύνων σύμβουλος στην ΕΑΤΑΑ, επισημαίνει στην «Κ» ότι ο τρόπος που διαμορφώθηκε το ελληνικό πρόγραμμα ταιριάζει στις ανάγκες και στον τρόπο λειτουργίας της ελληνικής οικογένειας. «Πολλές φορές μια γειτόνισσα που η ίδια έχει μεγαλώσει τα παιδιά αναλαμβάνει για λίγες ώρες τη φροντίδα του νηπίου. Τώρα θα μπορεί να το κάνει αφού αποκτήσει πιστοποίηση και επιπλέον θα μπορεί να λάβει και νομίμως χρήματα για τις υπηρεσίες της».
Ο τρόπος λειτουργίας
Ηδη έχουν προετοιμαστεί δύο πλατφόρμες, οι οποίες πολύ σύντομα θα είναι έτοιμες να τεθούν σε πιλοτική λειτουργία. Η πρώτη αφορά το μητρώο επιμελητριών/επιμελητών όπου θα μπορούν να εγγραφούν όσοι επιθυμούν να εργαστούν, αναλαμβάνοντας τη φροντίδα των βρεφών και νηπίων. Στην πρώτη φάση της πιλοτικής εφαρμογής οι υποψήφιοι φροντιστές θα πρέπει να έχουν πτυχίο βρεφονηπιακής σχολής καθώς επίσης και να διαθέτουν ψυχιατρική εκτίμηση από γιατρό του Δημοσίου. Ακόμη, θα πρέπει να γνωρίζουν πρώτες βοήθειες για βρέφη και νήπια. Για όσους δεν διαθέτουν ανάλογη πιστοποίηση θα προσφερθούν σε ειδικές ημερομηνίες μαθήματα σε συνεργασία με το ΕΚΑΒ.
Οταν το πρόγραμμα εφαρμοστεί σε όλη τη χώρα (πιθανότατα από το 2023) τη φροντίδα των βρεφών και νηπίων μπορούν να αναλάβουν και άνθρωποι χωρίς εξειδικευμένες σπουδές υπό την προϋπόθεση ότι θα παρακολουθήσουν ειδικά μαθήματα που θα οργανωθούν (σε συνεργασία με το υπουργείο Παιδείας) και θα λάβουν πιστοποίηση. Απαραίτητος όρος η ψυχιατρική εκτίμηση ανά διετία από δημόσιο φορέα.
Οι επιμελητές θα πληρώνονται από το κράτος (κοινοτικά κονδύλια) από 250 ευρώ για κάθε παιδί για 8 ώρες εργασία – Πότε ανοίγουν οι πλατφόρμες για αιτήσεις και ποιες είναι οι προϋποθέσεις.
Η δεύτερη πλατφόρμα αφορά τις εν δυνάμει ωφελούμενες μητέρες οι οποίες, σύμφωνα με τις προδιαγραφές που έχουν τεθεί, θα πρέπει να έχουν ατομικό εισόδημα (σε αντίθεση με τα προγράμματα εναρμόνισης της οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής που έως τώρα εφαρμόζονται και στα οποία λαμβάνεται υπ’ όψιν το συνολικό οικογενειακό εισόδημα) έως 24.000 ευρώ. Μπορούν να συμμετέχουν και μητέρες οι οποίες είναι άνεργες αλλά η φροντίδα του παιδιού θα περιοριστεί στις 4 ώρες, ενώ ο μισθός του φροντιστή μέσω του προγράμματος διαμορφώνεται στα 150 ευρώ.
«Ο κύριος στόχος είναι να στηρίξουμε τις γυναίκες να μη φύγουν από την αγορά εργασίας εξαιτίας της γέννησης του παιδιού», λέει στην «Κ» η κ. Μαρία Συρεγγέλα, υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, αρμόδια για θέματα Δημογραφικής και Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων. «Γνωρίζουμε ότι μεγάλο ποσοστό γυναικών σκέφτονται “μήπως να μην πληρώνω την νταντά μέχρι να ξεπεταχτεί το μικρό” και αφήνουν τη δουλειά τους ειδικά εφόσον δεν είναι υψηλόμισθες. Τα στατιστικά στοιχεία λένε ότι πολλές από αυτές τις γυναίκες δεν ξαναγυρίζουν στην αγορά εργασίας. Είναι καλύτερα να επιδοτούμε την εργασία απ’ ό,τι την ανεργία».
Οπως εξηγεί η υφυπουργός, με αυτό το σκεπτικό λαμβάνεται υπ’ όψιν το ατομικό εισόδημα της μητέρας, καθώς είναι πολύ πιθανό ο πατέρας να βγάζει περισσότερα χρήματα, οπότε μεγάλο ποσοστό γυναικών θα αποκλείονταν εξαιτίας του οικογενειακού τους εισοδήματος. «Δεν θέλουμε το πρόγραμμα να αφορά μόνο τις ευάλωτες οικονομικά οικογένειες, αλλά γενικότερα να μπορούν να υποστηριχθούν οι εργαζόμενες νέες μητέρες να παραμείνουν στην αγορά εργασίας», τονίζει η κ. Συρεγγέλα.
Επιπλέον, το υφιστάμενο σύστημα φροντίδας βρεφών και νηπίων έως 2,5 ετών δεν καλύπτει τις ανάγκες των εργαζόμενων γυναικών, που είναι πολύ πιθανό να μην έχουν το στερεότυπο πρωινό ωράριο αλλά να είναι ελεύθεροι επαγγελματίες οπότε χρειάζονται κάποιον και τα απογεύματα, ή ενδεχομένως για τους υπαλλήλους εστίασης ή τις νοσηλεύτριες και τις βραδινές ώρες. Οι «νταντάδες της γειτονιάς» μπορούν να προσαρμόσουν το ωράριό τους ανάλογα με τις ανάγκες της κάθε οικογένειας.
Στην πιλοτική του εφαρμογή το πρόγραμμα θα ξεκινήσει από τους δήμους που, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΑΤΑΑ, υστερούν σε βρεφονηπιακούς σταθμούς, οι οποίοι φιλοξενούν παιδιά από βρέφη έως 2,5 ετών. Για παράδειγμα, σε πολλά χωριά ο χαμηλός πληθυσμός των βρεφών δεν δικαιολογεί το άνοιγμα ενός βρεφονηπιακού σταθμού, ωστόσο η αναγκαιότητα της φύλαξης για να μπορέσει η μητέρα να εργαστεί υφίσταται.
Κάθε χρόνο σε όλη τη χώρα κατατίθενται 30.000 αιτήσεις για βρεφονηπιακούς σταθμούς εκ των οποίων περίπου το 1/3, κοντά στις 8.000 αιτήσεις, δεν ικανοποιείται λόγω έλλειψης θέσεων. Επίσης για τους παιδικούς σταθμούς (μετά την ηλικία των 2,5 ετών) οι αιτήσεις φτάνουν τις 110.000 τον χρόνο. Ποιος φροντίζει όλα αυτά τα παιδιά έως ότου γίνουν 2,5 ετών; Η μαμά –που σταματάει τη δουλειά–, η γιαγιά ή ακόμα μια μπέιμπι σίτερ που εργάζεται «μαύρα» χωρίς ασφαλιστικές εισφορές.
Οι «νταντάδες της γειτονιάς» αναμένεται να… φέρουν στο φως και ένα μεγάλο ποσοστό γυναικών που εργάζονται χωρίς ασφάλεια, εφόσον απαραίτητη προϋπόθεση ώστε μια μαμά να λάβει το voucher των 250 ευρώ είναι η καταβολή εργοσήμου.
Βιογραφικό και φωτογραφίες
Στην πλατφόρμα με τις επιμελήτριες – επιμελητές θα μπορούν να αναρτώνται φωτογραφίες, μίνι βιογραφικό και τις ώρες διαθεσιμότητας, κάτι το οποίο στις αντίστοιχες πλατφόρμες του εξωτερικού είναι κανόνας. Οι γονείς, αρχικά θα μπορούν να επιλέξουν το άτομο που εκτιμούν ότι ταιριάζει περισσότερο στις ανάγκες τους και στη συνέχεια να συναντιούνται μαζί του για να γνωριστούν και να συζητήσουν τους όρους συνεργασίας. Φυσικά η αμοιβή, πέραν του ποσού που παρέχει το πρόγραμμα, μπορεί να διαμορφωθεί αναλόγως. Επίσης ανάμεσα στις οικογένειες και τους φροντιστές θα συνάπτεται ιδιωτικό συμφωνητικό, τους όρους και το πλαίσιο του οποίου καθορίζει το πρόγραμμα. Εχει προβλεφθεί επίσης διαδικασία ελέγχου και παραπομπής για τις περιπτώσεις που υπάρξουν προβλήματα ή και ενδεχομένως καταγγελίες. Σε περίπτωση που η νταντά φροντίζει τα παιδιά στο δικό της σπίτι, δεν θα μπορεί να φιλοξενεί πάνω από 3 νήπια ταυτόχρονα, ενώ εφόσον πρόκειται για βρέφη περισσότερα από δύο.