Ο Γιάννης Γάλλης εργαζόταν μέχρι πριν από λίγες ημέρες ως καπετάνιος στη θαλαμηγό ενός Ρώσου πρώην διπλωμάτη. Πριν ξεσπάσει ο πόλεμος παρακολουθούσε τις εξελίξεις στην Ουκρανία και ήταν προβληματισμένος. Οταν όμως η Ρωσία ξεκίνησε τους βομβαρδισμούς, ήταν πλέον σίγουρος για την απόφασή του.
Οπως λέει στην «Κ», συζήτησε με το μόνιμο πλήρωμα του σκάφους και εκ μέρους όλων επικοινώνησε με τη γραμματέα των Ρώσων πλοιοκτητών. «Λόγω της κατάστασης στην Ουκρανία, πήραμε την απόφαση να υποβάλουμε την παραίτησή μας», την ενημέρωσε. Εκείνη ακούστηκε προσβεβλημένη: «Δεν σας καταλαβαίνω. Τι σχέση έχει ο πόλεμος με τον πλοιοκτήτη;». Δεν έμοιαζε να περιμένει κάποια απάντηση και ούτε ο Γάλλης της είπε κάτι παραπάνω. Εκείνη τη στιγμή κανείς από τους δύο δεν γνώριζε πως τις επόμενες ημέρες οι εξελίξεις θα ήταν ραγδαίες και οι κυρώσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης θα ακουμπούσαν και τις ιδιωτικές θαλαμηγούς Ρώσων. Εκλεισαν το τηλέφωνο και εκείνος άρχισε τις διαδικασίες για να αποχωρήσει από το σκάφος. «Η συνείδησή μου απλά δεν μου επιτρέπει να συνεχίσω. Μερικές φορές τα χρήματα ή η εργασιακή ασφάλεια δεν έχουν καμία σημασία», είπε τότε στους δικούς του για την απόφασή του.
Συναντηθήκαμε λίγες ημέρες αργότερα στην Αθήνα. Εδώ μεγάλωσε, κατατάχθηκε στον Πολεμικό Ναυτικό αλλά μετά τα γεγονότα των Ιμίων αποφάσισε να μετακομίσει στην Ιταλία, όπου πλέον ζει με την οικογένειά του. Ολοκλήρωσε τις σπουδές του και άρχισε να εργάζεται –αρχικά ως ναύτης– σε θαλαμηγούς Ελλήνων και ξένων. Οταν το 2018 τον προσέλαβε ο Ρώσος, ήταν πλέον καπετάνιος. Αυτά τα πέντε χρόνια δεν είχε κανένα παράπονο από τον «πρέσβη», όπως αποκαλεί τον εργοδότη του. Ηταν συνεπής στις πληρωμές του και είχαν μια τυπική, καλή επαγγελματική σχέση. Ως βάση είχαν την Ιταλία, όπου ο Ρώσος έχει εξοχικό, αλλά ταξίδευαν συχνά σε όλη τη Μεσόγειο. Πριν από 18 μήνες ήρθαν στην Ελλάδα. Πέρασαν χρόνο στην Υδρα, στη Μύκονο, ενώ ήταν προγραμματισμένο να ταξιδέψουν και στο Αγιον Ορος, αλλά το ταξίδι αναβλήθηκε. Το 28μετρο σκάφος έχει ξένη σημαία (όχι ρωσική), στα χαρτιά αναγράφεται ο πραγματικός ιδιοκτήτης και το τελευταίο διάστημα βρίσκεται σε μια ελληνική μαρίνα. Ο Γάλλης περιγράφει πως εδώ και αρκετούς μήνες ένιωθε τη σκιά του πολέμου, κυρίως από συζητήσεις που γίνονταν μέσα στη θαλαμηγό μεταξύ του Ρώσου και των καλεσμένων του. Οταν τελικά οι φόβοι του επιβεβαιώθηκαν, το να παραιτηθεί ήταν μονόδρομος.
Ο Ελληνας καπετάνιος είναι σήμερα σε επικοινωνία με πολλούς συνάδελφους που επίσης δουλεύουν σε θαλαμηγούς ρωσικών συμφερόντων και από συζητήσεις καταλαβαίνει πως και άλλοι αντιμετωπίζουν αντίστοιχα ηθικά διλήμματα. «Νομίζω ότι είναι σαφές πως οι συγκεκριμένοι Ρώσοι που έχουν στην ιδιοκτησία τους τέτοια σκάφη έχουν άμεση σχέση με το καθεστώς και άρα εμπλοκή με τα όσα συμβαίνουν», εξηγεί. Αποκορύφωμα, η ιστορία του Ουκρανού πρώτου μηχανικού, που εδώ και δέκα χρόνια εργαζόταν στην 48μετρη θαλαμηγό «lady Anastasia» ιδιοκτησίας ενός Ρώσου εμπόρου όπλων. Ο μηχανικός, την περασμένη εβδομάδα έφτασε στο σκάφος –το οποίο είναι δεμένο σε μαρίνα της Ισπανίας– και ζήτησε από το υπόλοιπο πλήρωμα να αποχωρήσει. Κατέβηκε στο μηχανοστάσιο και άνοιξε τις βαλβίδες με σκοπό να το βουλιάξει. Οι συνάδελφοι –και συμπατριώτες του– προσπάθησαν να τον σταματήσουν λέγοντάς του πως είναι τρελός, αλλά εκείνος τους απάντησε ψύχραιμα πως δεν ήταν τρελός αλλά Ουκρανός και η πατρίδα του υπό πολιορκία. Στο δικαστήριο δήλωσε αμετανόητος: «Ο οπλισμός που χρησιμοποιείται για να βομβαρδιστεί η χώρα μου, κατασκευάζεται από την εταιρεία του ιδιοκτήτη του σκάφους», είπε.
«Μερικές φορές τα χρήματα ή η εργα- σιακή ασφάλεια δεν έχουν καμία σημασία», ανέφερε ο καπετάνιος για την απόφαση παραίτησης.
Σε επαγρύπνηση
Η «Κ» αποκαλύπτει πως και στην Ελλάδα υπάρχει ανησυχία αλλά και επαγρύπνηση για τυχόν αντίστοιχα περιστατικά. Σύμφωνα με επιβεβαιωμένες πληροφορίες, στις 25 Φεβρουαρίου η Διεύθυνση Ασφάλειας και Προστασίας Θαλασσίων Συνόρων του υπουργείου Ναυτιλίας απέστειλε διαβαθμισμένο σήμα σε όλα τα λιμεναρχεία της χώρας, ζητώντας τους άμεση ενημέρωση σε περίπτωση που σκάφη με ρωσική σημαία καταπλεύσουν στη θαλάσσια περιοχή τους και δίνοντας εντολή για αυξημένα μέτρα προστασίας για τυχόν θέματα ασφάλειας που μπορεί να προκύψουν…
Οσο περνούσαν βέβαια οι ημέρες, τα περιστατικά ανταρσίας ή ακόμα και δολιοφθοράς ήταν ίσως τα μικρότερα προβλήματα που είχαν να αντιμετωπίσουν οι Ρώσοι πλοιοκτήτες. Με τον φόβο πως οι κυρώσεις εις βάρος της Μόσχας θα επεκτείνονταν και στα ιδιωτικά σκάφη, πολλοί έσπευσαν να διώξουν άμεσα τα σκάφη τους από ευρωπαϊκά χωρικά ύδατα. Πράγματι, ο Γάλλης μια ημέρα αφού δήλωσε παραίτηση, και ενώ ήταν ακόμα επάνω στο σκάφος στο ελληνικό νησί, είδε από το ραντάρ το στίγμα έξι θαλαμηγών που γνωρίζει πως ανήκουν σε Ρώσους –και μέχρι πρότινος βρίσκονταν στην Ιταλία και στη Γαλλία– να ταξιδεύουν με κατεύθυνση την Τουρκία. Αυτό που του έκανε εντύπωση ήταν πως στην οθόνη έβλεπε και ένα πολεμικό πλοίο. «Ισως τυχαία, ίσως όμως παρακολουθούσε την πορεία τους», σκέφτηκε. Εβγαλε το κινητό και αυθόρμητα έστειλε μήνυμα στη γραμματέα του πρώην αφεντικού του με τα όσα διαδραματίζονταν εκείνη τη στιγμή στο Αιγαίο. Εκείνη του απάντησε κοφτά: «Ναι. Αυτή είναι η κατάσταση».
Λίγες ημέρες αργότερα, τη Δευτέρα 28 Φεβρουαρίου, η Μ. Βρετανία απαγόρευσε την είσοδο σε βρετανικά λιμάνια οποιουδήποτε σκάφους έχει «σύνδεση» με τη Ρωσία. Η γραμματέας του Ρώσου πλοιοκτήτη έστειλε στον Ελληνα καπετάνιο τη βρετανική οδηγία και τον ρωτούσε εάν είχε οποιαδήποτε πληροφόρηση για αντίστοιχες επικείμενες ενέργειες στην Ελλάδα όπου βρισκόταν το σκάφος τους. Εκείνος της απάντησε πως όχι. Την επομένη, ο πρόεδρος Μπάιντεν, κατά την ομιλία του στο Κογκρέσο, προειδοποίησε τους Ρώσους ολιγάρχες: «Μέχρι εδώ. Θα σας κυνηγήσουμε. Θα βρούμε και θα κατασχέσουμε τα γιοτ σας, τα διαμερίσματα και τα αεροσκάφη σας». Οι εξελίξεις έκτοτε ήταν αλματώδεις. Το πρωί της Πέμπτης ανακοινώθηκε από τη γαλλική κυβέρνηση πως μία θαλαμηγός Ρώσου ολιγάρχη, εις βάρος του οποίου έχουν επιβληθεί προσωπικές κυρώσεις, κατασχέθηκε. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», ο Ρώσος ιδιοκτήτης του σκάφους με τον Ελληνα καπετάνιο δεν είναι στον κατάλογο των φυσικών προσώπων που έχουν υποστεί κυρώσεις, παρ’ όλα αυτά πήρε την απόφαση να φύγει άμεσα το σκάφος του από την Ελλάδα και μακριά από χώρα της Ευρωπαϊκής Ενωσης.