Σοβαρές ελλείψεις σε εργατικά χέρια, αλλά και σε άλλους κλάδους απασχόλησης, από τη μια. Πρόσφυγες που δεν βρίσκουν εργασία και άρα δεν μπορούν να επιβιώσουν, από την άλλη. Τις αιτίες που δεν μπορεί η ζήτηση να συναντήσει την προσφορά αναζήτησε έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε επιχειρήσεις διαφόρων κλάδων εργασίας. Συμμετείχαν 41 επιχειρήσεις από την Ηπειρο, τη Θεσσαλία και την Κρήτη και από κλάδους όπως αγροτικής και ζωικής παραγωγής και επεξεργασίας, εξόρυξης αδρανών υλικών, κατασκευών, βιομηχανίας τροφίμων, εμπορίου, παροχής καταλύματος και εστίασης, μεταποίησης και μεταφορών.
Πολλοί επιχειρηματίες ανέφεραν ότι θα προσλάμβαναν πολίτες τρίτων χωρών «λόγω της απροθυμίας ή της ανεπάρκειας του αριθμού των ενδιαφερομένων ημεδαπών». Οσοι ήδη απασχολούν πρόσφυγες εκφράζονται θετικά για την εμπειρία τους. «Μόνο θετικά θα μπορούσα να σκεφτώ. Eνας πρόσφυγας θα μπορούσε να έχει υπόβαθρο στην εστίαση και να φέρει νέα γνώση και τεχνογνωσία, αλλά και να δείξει κάποιες άλλες μεθόδους εργασίας» αναφέρει επιχειρηματίας από την Ηπειρο. Ωστόσο, όπως τόνισαν πολλοί από τους συμμετέχοντες, δεν βρίσκουν τον τρόπο να προσεγγίσουν αυτόν τον πληθυσμό. Oπως αναφέρεται στα συμπεράσματα της έρευνας, «η διερεύνηση της προοπτικής πρόσληψης από τις τάξεις των προσφυγικών πληθυσμών επαφίεται σε μεγάλο βαθμό στα προσωπικά δίκτυα – επαφές των εκπροσώπων των επιχειρήσεων σε τοπικό επίπεδο».
Επιχειρηματίας από την Κρήτη αναφέρει χαρακτηριστικά ότι «δυστυχώς δεν υπάρχουν συντονισμένες και οργανωμένες προσπάθειες. Πρόσφατα έκανε μια ημερίδα το επιμελητήριο με αντικείμενο την έλλειψη εργατικών χεριών, διότι υπάρχει πρόβλημα σε κάποιους τομείς. Κάλλιστα σε αυτό το πλαίσιο θα μπορούσε να υπάρξει μια κοινή προσπάθεια και αναζήτηση προς το σκοπό της απορρόφησης μιας μερίδας προσφύγων».
«Φεύγουν…»
Στην Ελλάδα, σύμφωνα με το υπουργείο Μετανάστευσης, έχουν λάβει άσυλο 60.445 άνθρωποι, ωστόσο, όπως παραδέχεται, δεν είναι ξεκάθαρο πόσοι από αυτούς έχουν παραμείνει στη χώρα μας. Οι περισσότεροι επιχειρηματίες αναφέρουν ως αποτρεπτικό παράγοντα πρόσληψης το γεγονός ότι δεν γνωρίζουν αν αυτοί οι άνθρωποι θα παραμείνουν στην Ελλάδα το επόμενο χρονικό διάστημα. «Για την πρόσληψη προσφύγων το πρόβλημα είναι ότι συνήθως κάθονται λίγο, δεν υπάρχει η σταθερότητα που χρειαζόμαστε», τονίζει επιχειρηματίας από την Κρήτη. Ενας ακόμη από την Ηπειρο προσθέτει: «Δύσκολα θα ξαναπροσλάμβανα κάποιον πρόσφυγα. Είναι τίμιοι και εργατικοί, αλλά δεν θα μπορούσα να τους εμπιστευτώ, είναι εφήμεροι». Οι επιχειρηματίες αναφέρουν και το πρόβλημα της στέγασης. «Δεν υπάρχουν διαθέσιμα σπίτια. Το πρόβλημα είναι ακόμη πιο έντονο στις τουριστικές περιοχές», σημειώνει επιχειρηματίας στην Κρήτη.
Ενας πολύ μικρός αριθμός επιχειρήσεων απασχολεί σήμερα –ή έχει απασχολήσει στο παρελθόν– πρόσφυγες ή αιτούντες άσυλο. Πιο συχνή διαπιστώνεται η απασχόληση μεταναστών –κυρίως από γειτονικές χώρες και δη από την Αλβανία– σε ποσοστά που σε ορισμένες περιπτώσεις αγγίζουν το 20% του συνολικού αριθμού των εργαζομένων μιας επιχείρησης.
Η έρευνα έχει χρηματοδοτηθεί από τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης (ΔΟΜ).