Στην αρχή της Πειραιώς, λίγα μέτρα μακριά από την πλατεία Ομονοίας, ένας άστεγος άνδρας έχει γύρει στο πεζοδρόμιο τυλιγμένος με σειρά από κουβέρτες. Το μεσημέρι της Δευτέρας, μερικά χιλιόμετρα νοτιότερα σε ένα παλιό μεταλλουργείο, η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας, παρουσία του πρωθυπουργού, παρουσίασε τα έως τώρα αποτελέσματα του προγράμματος «Στέγαση και Εργασία» για αστέγους.
Η υφυπουργός Εργασίας Δόμνα Μιχαηλίδου κάλεσε στο πάνελ τη Διονυσία, μια γυναίκα που βρέθηκε στα όρια της αστεγίας όταν έχασε τη ζωή του ο 24χρονος γιος της και –όπως είπε– «κατέρρευσαν τα πάντα». Εφυγε από την επαρχία όπου ζούσε και επέστρεψε στον Πειραιά, τόπο καταγωγής της. Εκεί πληροφορήθηκε από την Κοινωφελή Δημοτική Επιχείρηση Πειραιά (ΚΟΔΕΠ) την ύπαρξη του προγράμματος και έκτοτε άλλαξε η ζωή της.
Μιλάει εμφανώς συγκινημένη – αφηγείται την ιστορία της δημοσίως, με άμεσο ακροατή τον πρωθυπουργό: «Είχα την ευκαιρία, σήκωσα το κεφάλι», τονίζει, πλέκοντας το εγκώμιο των ανθρώπων του Δήμου Πειραιά και του εργοδότη της που την εμπιστεύτηκε. Ο Ζήσης Σπυρόπουλος είναι ο εργοδότης που την κράτησε στη δουλειά μετά τη λήξη του προγράμματος. «Πρόκειται για εξαίρετο άνθρωπο και θα μείνει μαζί μας. Σκέφτομαι να συνεχίσω το πρόγραμμα», λέει, συμπληρώνοντας ότι του «βγήκε σε καλό».
«Διττό όφελος»
«Η Διονυσία είναι μια περίπτωση επιτυχίας», λέει η Χριστίνα Ψαρογιάννη, διαχειρίστρια έργου στην ΚΟΔΕΠ, σημειώνοντας ότι η κατάσταση παραμένει δύσκολη. Θεωρεί ότι υπάρχει «διττό όφελος» για ωφελούμενους και εργοδότες, σχολιάζοντας ότι στόχος είναι «να υπερβούμε τη δυσπιστία που υπάρχει εκατέρωθεν».
Οκτακόσιοι συμπολί- τες μας έχουν ωφεληθεί από το πρόγραμμα, το οποίο προβλέπει διετή κρατική χρηματοδότηση της στέγασης και της εργασίας ανθρώπων που βρέθηκαν ή απειλήθηκαν να μείνουν στον δρόμο.
Η Δόμνα Μιχαηλίδου γνωστοποίησε ότι από το πρόγραμμα έχουν ωφεληθεί 800 συμπολίτες μας – αφορά διετή κρατική χρηματοδότηση της στέγασης και της εργασίας ανθρώπων που βρέθηκαν άστεγοι ή στα πρόθυρα. «Οι άστεγοι δεν είναι αθέατοι ούτε ανώνυμοι», τόνισε, υπογραμμίζοντας ότι άστεγοι «είναι όλοι όσοι ζουν σε συνθήκες επισφαλούς στέγασης. Μπορείς να βρεθείς άστεγος εν μια νυκτί ή σταδιακά». Κατέληξε με μια παράκληση προς όλους τους δήμους, αλλά και εργοδότες σε όλη τη χώρα, να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα.
Το επόμενο πάνελ συντόνισε ο γ.γ. Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας, Γιώργος Σταμάτης, έχοντας δίπλα του έναν ηλικιωμένο κύριο, τον Φώτη, ο οποίος τον Αύγουστο του 2018 βρέθηκε στον δρόμο. Το πρώτο τρίμηνο έμενε στον δρόμο, μετά άρχισε να πουλάει το περιοδικό «Σχεδία». «Οταν βρέθηκα άστεγος ένιωσα ένα πρωτόγνωρο συναίσθημα φόβου – δεν ξέρεις τι θα σου συμβεί. Με είχαν κλέψει 2 φορές». Η περιγραφή του είναι καθηλωτική: «Είχα στερηθεί τα πιο απλά πράγματα, όπως ο ελληνικός καφές. Κοιμόμουν στα παγκάκια στον Κολωνό. Με συντηρούσε η εκκλησία με κάποιο συσσίτιο και τα πρόσφορα». Το 2020 η τύχη του χαμογέλασε – μια κυρία τον ενημέρωσε για το πρόγραμμα του υπουργείου και τρεις ημέρες μετά εντάχθηκε σε αυτό. «Το βασικό δεν είναι τόσο το σπίτι, αλλά η ψυχολογική στήριξη για να μπορείς να σταθείς στα πόδια σου για το μετέπειτα βήμα», λέει και προσθέτει: «Αισθανόμουν αόρατος».
Ο κοινωνικός λειτουργός στους Γιατρούς του Κόσμου, Γιώργος Μπάκας, περιέγραψε τα αισθήματα χαράς των ανθρώπων που ύστερα από χρόνια μπήκαν σε δικό τους σπίτι, ενώ ο Νικήτας Κανάκης, επιστημονικός υπεύθυνος της ΚΟΔΕΠ αφηγήθηκε την εμπειρία ενός ωφελούμενου: «Μου είπε ότι όλη τη νύχτα κοιτούσε το ταβάνι. Οταν τον ρώτησα γιατί δεν μπορούσε να κοιμηθεί, μου απάντησε ότι ύστερα από χρόνια είχε ταβάνι πάνω από το κεφάλι του…».
«Ναι, αξίζει τον κόπο…»
Ο πρωθυπουργός ήταν ο τελευταίος που ανέβηκε στο βήμα. «Μέσα στην τοξικότητα των ημερών, το βράδυ γυρνάμε στο σπίτι μας με ένα κεφάλι καζάνι. Σήμερα θα γυρίσουμε στο σπίτι και θα πούμε: ναι, αξίζει τον κόπο αυτό που κάνω. Ολοι αισθανόμαστε συγκίνηση ακούγοντας ανθρώπινες καταστάσεις που δύσκολα μπορούμε να φανταστούμε. Κάθε μία από τις ιστορίες αστεγίας είναι μοναδική. Το πρόγραμμα είναι η απάντηση της πολιτείας σε όσους θεωρούν ότι είναι αόρατοι», είπε ο κ. Μητσοτάκης, παρατηρώντας ότι πολλές φορές όταν «τους βλέπουμε μετά τη νυχτερινή μας διασκέδαση, περπατάμε πιο γρήγορα». «Σχεδιάσαμε αυτό το πρόγραμμα για να δώσουμε μια διέξοδο», συμπλήρωσε – «η πραγματική ευαισθησία φαίνεται στους πόρους που διατίθενται στους πιο αδύναμους». Παρατήρησε δε ότι η παραχώρηση στέγης δεν λύνει το πρόβλημα, «η εργασία δίνει πίσω την αξιοπρέπεια». Κατέληξε λέγοντας ότι «δεν θα είναι όλες οι ιστορίες με επιτυχία, αλλά θα αυξήσουμε τις πιθανότητες να είναι».