Την Τετάρτη 25 Ιανουαρίου, μεγάλο νοσοκομείο της Αθήνας ξεκινούσε τη γενική εφημερία με 46 κενές κλίνες νοσηλείας σε σύνολο 632 λειτουργικών κλινών. Περισσότερες από τις μισές κλινικές είχαν 100% πληρότητα και μόνο σε μία κλινική, και συγκεκριμένα στην αγγειοχειρουργική, το ποσοστό των κενών κλινών ήταν τουλάχιστον 25%, όπως ορίζει το θεσμικό πλαίσιο.
Το πρωί της επόμενης ημέρας, όταν και έληξε η εφημερία, το νοσοκομείο είχε αναπτύξει 34 ράντζα –επικουρικές κλίνες, όπως είναι η επίσημη ονομασία τους–, ενώ 140 ασθενείς φιλοξενούνταν σε άλλες κλινικές από αυτές που είχαν εισαχθεί, λόγω πληρότητας.
Τα στοιχεία αυτά προέρχονται από την ηλεκτρονική πλατφόρμα «Φιλόλαος», που λειτουργεί στο «στρατηγείο των εφημεριών», όπως θα μπορούσε να χαρακτηριστεί το Κέντρο Επιχειρήσεων του ΕΚΑΒ-ΚΕΠΥ, το οποίο επισκέφθηκε η «Κ» χθες. Την πλατφόρμα αυτή οφείλουν να ενημερώνουν με δεδομένα από τη νοσηλευτική τους κίνηση, πριν και μετά την εφημερία, όλα τα νοσοκομεία της χώρας. Δημιουργήθηκε πριν από χρόνια, όμως με την πάροδο του χρόνου η τροφοδότησή της με στοιχεία ατόνησε.
Πριν από περίπου δύο εβδομάδες, η ηγεσία του υπουργείου Υγείας, με επιστολή του γενικού γραμματέα Υπηρεσιών Υγείας Γιάννη Κωτσιόπουλου, «υπενθύμισε» στα νοσοκομεία την υποχρέωσή τους να ενημερώνουν το σύστημα «Φιλόλαος». Η «υπενθύμιση» αυτή ήταν μία από τις δύο βασικές παρεμβάσεις του υπουργείου για την αντιμετώπιση των ράντζων, ενός προβλήματος που το τελευταίο διάστημα έχει ενταθεί. Η άλλη παρέμβαση αφορά την «επικούρηση» των εφημεριών των επιβαρυμένων νοσοκομείων «Αττικόν», «Ευαγγελισμός», «Γεννηματάς» και «Λαϊκό» από μικρότερα δημόσια νοσοκομεία και ιδιωτικές κλινικές. Ηδη, τη γενική εφημερία του «Ευαγγελισμού» βοηθά το ΝΙΜΤΣ. Σύμφωνα με τον διοικητή του «Ευαγγελισμού» Αναστάσιο Γρηγορόπουλο, μετά την τελευταία εφημερία του (Δευτέρα 30 Ιανουαρίου), για πρώτη φορά το νοσοκομείο δεν είχε ράντζα.
Το σχέδιο
Οπως ανέφερε στην «Κ» η αναισθησιολόγος, διευθύντρια ΕΣΥ και στέλεχος του Κέντρου Επιχειρήσεων του ΕΚΑΒ-ΚΕΠΥ Καλλιόπη Σαλτέρη, η προσπάθεια είναι το ΝΙΜΤΣ να νοσηλεύει περίπου 27-30 ασθενείς που έκαναν εισαγωγή στον «Ευαγγελισμό» ανά εφημερία και να δέχεται περίπου 40-50 περιστατικά που διακομίζονται μέσω του ΕΚΑΒ και τα οποία απευθύνονταν στον «Ευαγγελισμό». Σύμφωνα με τον υπουργό Υγείας Θάνο Πλεύρη, εκτός απροόπτου, από την προσεχή εβδομάδα το «Παμμακάριστος» θα βοηθά τις εφημερίες του «Λαϊκού». Μία ιδιωτική κλινική του Περιστερίου θα βοηθά το πανεπιστημιακό νοσοκομείο «Αττικόν» και μία ιδιωτική κλινική της Αθήνας το «Γ. Γεννηματάς».
Στην προσπάθεια παρακολούθησης του εφημεριακού έργου στο ΕΣΥ και στη βελτιστοποίηση του συστήματος των εφημεριών, το «Φιλόλαος» είναι πολυεργαλείο για το Κέντρο Επιχειρήσεων του ΕΚΑΒ-ΚΕΠΥ. Περιγράφοντας τη λειτουργία του «Φιλόλαος», η κ. Σαλτέρη επισημαίνει: «Τα νοσοκομεία οφείλουν να ενημερώνουν πριν από την έναρξη της εφημερίας αλλά και μετά τη λήξη αυτής (έως δύο ώρες μετά) για τη νοσηλευτική τους κίνηση. Για την 1η Υγειονομική Περιφέρεια Αττικής, στην οποία η γενική εφημερία των νοσοκομείων ξεκινά στις 2.30 μ.μ., η ενημέρωση θα πρέπει να γίνει έως τις 12 το μεσημέρι». Σύμφωνα με την ίδια, εάν ένα νοσοκομείο είναι ήδη πιεσμένο, οι γιατροί του κέντρου επιχειρήσεων, έχοντας μια συνολική εικόνα τού πώς θα κινηθούν οι εφημερίες εκείνης της ημέρας, θα επικοινωνήσουν με τη διοίκηση, τον συντονιστή της εφημερίας και τον υπεύθυνο των ΤΕΠ και θα τους ζητήσουν να κάνουν ό,τι είναι δυνατόν για να βελτιώσουν την κατάσταση. Π.χ. να μην καθυστερήσουν εξιτήρια που θα μπορούσαν να εκδοθούν πριν από την έναρξη της εφημερίας.
Τις επιβαρυμένες μονάδες περίθαλψης θα βοηθούν –δεχόμενα ασθενείς– μικρότερα δημόσια νοσοκομεία αλλά και ιδιωτικές κλινικές.
Παράλληλα, το έργο των γιατρών του Κέντρου Επιχειρήσεων του ΕΚΑΒ-ΚΕΠΥ είναι να βοηθήσουν –στον βαθμό που επιτρέπει η βαρύτητα των περιστατικών– να μην επιβαρύνονται περαιτέρω τα ήδη πιεσμένα νοσοκομεία. Π.χ. ένας ασθενής με προκάρδιο άλγος, αντί να διακομισθεί στην εφημερία του «Λαϊκού», μπορεί να εισαχθεί στο «Ελπίς», που έχει πολύ καλό καρδιολογικό τμήμα. «Πάντα με βάση τις ανάγκες του αρρώστου. Συνηθίζω να λέω ότι είμαστε ο “συνήγορος των ασθενών” και κοιτάζουμε να παρέχουμε τις καλύτερες προϋποθέσεις για τη νοσηλεία του ασθενούς», προσθέτει ο διευθυντής ΕΣΥ, γενικός χειρουργός, εντατικολόγος και στέλεχος του Κέντρου Επιχειρήσεων ΕΚΑΒ-ΚΕΠΥ, Σπύρος Παπανικολάου.
Η επικοινωνία του κέντρου επιχειρήσεων, το οποίο στελεχώνεται από γιατρούς του ΕΚΑΒ και νοσοκομείων ΕΣΥ, με τις μονάδες υγείας και τους αρμόδιους για την εφημερία τους είναι συνεχής: υποδιοικητές νοσοκομείων, γιατροί των ΤΕΠ και των κλινικών που εφημερεύουν ζητούν να κατευθύνονται τα περιστατικά αλλού γιατί γέμισαν, ακόμη και με πολύ έντονο ύφος – «η κλήση καταγράφεται» αναγκάζονται να υπενθυμίσουν σε κάποιες περιπτώσεις οι γιατροί του κέντρου επιχειρήσεων σε συναδέλφους τους που ξεπερνούν τα όρια λόγω έντασης και κούρασης.
Μεγάλη πίεση
Συνήθως μεγάλα νοσοκομεία, όπως «Αττικόν», «Ευαγγελισμός», «Γεννηματάς», «Λαϊκό», καθώς και άλλα νοσοκομεία που αντιμετωπίζουν το τραύμα, όπως «Ερυθρός Σταυρός», Κρατικό Νίκαιας και «Θριάσιο», δέχονται πολύ μεγάλη πίεση στις εφημερίες. Η μεγαλύτερη κίνηση στις εφημερίες παρατηρείται από την έναρξη στις 2.30 μ.μ. έως τις 10 μ.μ. Ειδικά μετά τις 11 μ.μ. οι προσελεύσεις στα ΤΕΠ μειώνονται αισθητά, αλλά τα περιστατικά είναι βαρύτερα. Την εποχή αυτή την «τιμητική» τους έχουν οι πνευμονολογικές κλινικές. Τα Χριστούγεννα, οι γαστρεντερολογικές και οι κλινικές που εμπλέκονται στην αντιμετώπιση πολυτραυματιών.
Για την εξέλιξη του «Φιλόλαος» ο κ. Παπανικολάου επισημαίνει ότι «η προσπάθεια τώρα είναι να τροφοδοτείται εγκαίρως από τα νοσοκομεία όλης της χώρας, όχι μόνο της Αττικής που ευαισθητοποιήθηκαν το τελευταίο δεκαήμερο». Επιπροσθέτως, όπως αναφέρει η κ. Σαλτέρη, πιλοτικά στο «Αττικόν» αρχίζει προσπάθεια καταγραφής της νοσηλευτικής κίνησης σε πραγματικό χρόνο, δηλαδή τη στιγμή που θα εκδίδεται εισιτήριο σε ασθενή για εισαγωγή στο νοσοκομείο, αυτόματα να ενημερώνεται και η πλατφόρμα.