Η Λήμνος από το μεσημέρι της Δευτέρας 10 Απριλίου έχει μείνει χωρίς κάλυψη από αναισθησιολόγο. Εδώ και αρκετό καιρό ο μοναδικός αναισθησιολόγος του νοσοκομείου του νησιού βρίσκεται σε αναρρωτική άδεια, και έως τώρα το κενό κάλυπτε γιατρός με μετακίνηση από άλλη μονάδα υγείας της χώρας. «Το νησί θα μείνει χωρίς αναισθησιολόγο καθ’ όλη τη διάρκεια των γιορτών του Πάσχα τουλάχιστον. Οπως είχε συμβεί και για 15 ημέρες τα Χριστούγεννα», αναφέρει στην «Κ» ο Κωνσταντίνος Κατσιγιαννόπουλος, ψυχίατρος διευθυντής ΕΣΥ στο νοσοκομείο του νησιού και μέλος του Γενικού Συμβουλίου της Ομοσπονδίας Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών Ελλάδος.
Η απουσία αναισθησιολόγου δημιουργεί ντόμινο για πολλές λειτουργίες του νοσοκομείου. «Πρακτικά σημαίνει ότι το νοσοκομείο μένει χωρίς χειρουργικό, δεν μπορεί να αντιμετωπίσει το επείγον καρδιολογικό ή το επείγον παθολογικό. Οι ορθοπεδικοί δεν μπορούν να κάνουν επεμβάσεις. Μόνο γύψο μπορούν να βάλουν χωρίς αναισθησιολόγο. Και μιλάμε για ένα νησί όπου οι διακομιδές δεν είναι πάντα δεδομένες λόγω των καιρικών συνθηκών», σημειώνει ο κ. Κατσιγιαννόπουλος. Οι ελλείψεις δεν σταματούν εκεί. Το νοσοκομείο έχει έναν μόνο παθολόγο, δύο καρδιολόγους που μοιράζονται τις εφημερίες, έναν ακτινολόγο και έναν χειρουργό ο οποίος μάλιστα συμπλήρωσε τις 50 ημέρες συνεχόμενης εφημερίας. Οπως αναφέρει ο κ. Κατσιγιαννόπουλος, «γαστρεντερολόγο, ουρολόγο δεν έχουμε. Δεν μιλάμε καν για ενδοκρινολόγο. Αυτό είναι πολυτέλεια».
Για 10 μέρες
Τη Δευτέρα αποχώρησαν από το νοσοκομείο της Κω και οι δύο παθολόγοι του νοσοκομείου Ευαγγελισμός που είχαν έρθει στο νησί για να καλύψουν την κλινική. «Οι δέκα ημέρες που έμειναν στο νοσοκομείο ήταν μία όαση. Αλλά τα καλά δεν κρατούν πάντα», σημειώνει στην «Κ» η συντονίστρια διευθύντρια ΕΣΥ Γενικής Ιατρικής, Μαρία Φρατζάκη. Στην Κω εδώ και ένα χρόνο το νοσοκομείο δεν έχει μόνιμο παθολόγο. Και σε αυτήν την περίπτωση, το κενό καλύπτεται με μετακινήσεις.
Οπως επισημαίνει η κ. Φρατζάκη, «ξέρουμε ότι στις 19 του μήνα θα έρθει παθολόγος πάλι μετακινούμενος από άλλη μονάδα, μετά θα έρθει άλλος. Και πάει λέγοντας. Αλλά η μετακίνηση προσωπικού και οι αλλαγές προσώπων δεν είναι λύση. Δεν γίνεται με τον τρόπο αυτό να οργανωθεί μία κλινική. Ευτυχώς έχουμε εξαιρετικό νοσηλευτικό προσωπικό που βοηθάει πολύ». Εν τω μεταξύ, ο τουρισμός στο νησί της Κω έχει ξεκινήσει. Δεν είναι μόνο η έλλειψη των παθολόγων. «Ο ακτινολόγος είναι ένας. Πόσες ημέρες εφημερίας να κάνει αυτός ο άνθρωπος; Οι χειρουργοί διαμαρτύρονται εάν δεν έχουν κάλυψη από ακτινολόγο συνεχώς. Ο παιδίατρος είναι ένας. Στο καρδιολογικό έχουμε δύο γιατρούς εκ των οποίων ο ένας είναι σε ειδική άδεια ανατροφής τέκνου και καλύπτει μόνο κάποιες εφημερίες», τονίζει η κ. Φρατζάκη. Ενόψει μιας ακόμα, όπως όλοι προβλέπουν, μεγάλης σεζόν από πλευράς επισκεψιμότητας της χώρας από τουρίστες καλοκαιρινής περιόδου, πολλές μονάδες υγείας νησιών αντιμετωπίζουν προβλήματα στελέχωσης.
Σύμφωνα με έρευνα της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων Δημόσιων Νοσοκομείων, η εικόνα πριν από μία εβδομάδα είχε ως εξής: στη Σαντορίνη είχε παραιτηθεί ο μοναδικός 72χρονος αναισθησιολόγος, το νοσοκομείο παρέμενε χωρίς παθολόγο μέχρι πριν από τρεις μέρες που ανέλαβε αναισθησιολόγος που μετακινήθηκε από μεγάλο νοσοκομείο της Αθήνας, ενώ έπειτα από ένα χρόνο χωρίς καρδιολόγο, μετέβησαν στο νοσοκομείο δύο γιατροί αυτής της ειδικότητας. Στην Τήνο τα περιστατικά τα εξέταζε παιδίατρος (δεν υπήρχε παθολόγος), το νοσοκομείο/Κέντρο Υγείας της Νάξου δεν είχε γυναικολόγο, ενώ ένας ακτινοδιαγνώστης εξυπηρετούσε μόνο επείγοντα περιστατικά. Τα Κέντρα Υγείας Ιου, Ανδρου, Μήλου, Πάρου δεν είχαν μικροβιολόγο και της Αμοργού ο μοναδικός γιατρός είναι καρδιολόγος. Στο νοσοκομείο Κεφαλονιάς υπηρετούσε ένας παθολόγος τον οποίο βοηθούσαν μία παθολόγος με μετακίνηση και ένας ιδιώτης. Η ΜΕΘ του νοσοκομείου δεν λειτουργεί λόγω έλλειψης γιατρών.
Ακόμη και σε περιοχές με υψηλή τουριστική κίνηση όπως η Τήνος, η Πάρος, η Ιος, τα κενά αντιμετωπίζονται με λύσεις ανάγκης.
Στην τελευταία προκήρυξη του υπουργείου Υγείας για 854 θέσεις μόνιμου ιατρικού προσωπικού, οι 41 αφορούν μονάδες υγείας νησιών του Αιγαίου και 13 αφορούν τη στελέχωση νοσοκομείων των Επτανήσων. Για το νοσοκομείο της Κω προβλέπονται δύο θέσεις παθολόγων σε βαθμό διευθυντή και επιμελητή Β΄. «Και αυτό κατ’ εξαίρεση. Παρακαλέσαμε πολύ για να προκηρυχθούν ξανά αυτές οι θέσεις. Τον περασμένο Σεπτέμβριο είχαν προκηρυχθεί δύο θέσεις παθολόγων και δεν υπήρξε ενδιαφέρον από υποψήφιους γιατρούς. Το ίδιο έγινε και για μία θέση ακτινολόγου και μία θέση παιδιάτρου». Για το νοσοκομείο Λήμνου, προκηρύχθηκε θέση αναισθησιολόγου, χειρουργού και ακτινολόγου και μάλιστα σε βαθμό διευθυντή για να είναι πιο «ελκυστικές».
Σύμφωνα με τη νομοθεσία, όποιος διοριστεί σε νοσοκομείο/Κέντρο Υγείας άγονων περιοχών θα πρέπει να παραμείνει τουλάχιστον πέντε χρόνια στη θέση αυτή πριν επιχειρήσει να μετακινηθεί σε άλλο νοσοκομείο. Οπως αναφέρει ο κ. Κατσιγιαννόπουλος, «ακόμα και όταν υπάρχει ενδιαφέρον για γιατρούς να έρθουν στο νοσοκομείο, συνήθως το βλέπουν σαν σκαλοπάτι για να μπουν στο ΕΣΥ και εν συνεχεία ψάχνουν να φύγουν σε άλλο νοσοκομείο. Εμείς θέλουμε ο γιατρός που θα έρθει, να μείνει. Για να το κάνει αυτό όμως πρέπει να έχει κίνητρα».
Κίνητρα
Πρόσφατα το υπουργείο Υγείας νομοθέτησε να δίνεται επιπλέον των τακτικών αποδοχών, 1.800 ευρώ τον μήνα σε γιατρούς και 1.200 ευρώ σε νοσηλευτές και λοιπό προσωπικό που μετακινούνται για υπηρεσιακούς λόγους προσωρινά σε μονάδες υγείας νησιών.
Ο Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος ζητεί συνολικό εκσυγχρονισμό του νόμου για τα κίνητρα γιατρών για την προσέλκυση και την παραμονή τους στα νησιά. Σε επιστολή του προς τους υπουργούς Υγείας (η πρώτη απεστάλη τον Φεβρουάριο 2023 και ακολούθησαν άλλες δύο υπενθυμιστικές τον Μάρτιο και στις 5 Απριλίου) ζητεί την αναπροσαρμογή του επιδόματος αγόνου, το οποίο θεσμοθετήθηκε το 1983. Οπως τονίζεται στην επιστολή, «η ελληνική πολιτεία εξακολουθεί να καταβάλλει το επίδομα ως ποσοστό επί των μηνιαίων αποδοχών, με βάση όμως τους μισθούς των γιατρών ΕΣΥ του 1983. Ετσι για τον υπολογισμό του μηνιαίου επιδόματος αγόνου θεωρείται ότι ο μισθός επιμελητή Β΄ είναι 142,56 ευρώ, του επιμελητή Α΄ 178,20 ευρώ και του διευθυντή 225,71 ευρώ. Επί αυτών των θεωρητικών μισθών δίνεται επίδομα που ξεκινάει από 11,40 ευρώ και καταλήγει 112,85 ευρώ».
Ο ΠΙΣ προτείνει επιπλέον οικονομικά κίνητρα όπως επιδότηση στεγαστικών δανείων, φορολογικά κίνητρα, αλλά και επιστημονικά, όπως διευκόλυνση για εκπαιδευτικές άδειες για μετάβαση σε άλλα νοσοκομεία, ταχύτερη βαθμολογική εξέλιξη και δυνατότητα ανάληψης διδακτορικής διατριβής στο πλησιέστερο πανεπιστημιακό ή άλλο νοσοκομείο μετά την παρέλευση τριετούς υπηρεσίας.