Ηταν Νοέμβριος του 2022 όταν έφτασε στο Τμήμα Αντιμετώπισης Οργανωμένου Εγκλήματος της Κρήτης η πληροφορία ότι ένα άτομο φέρεται να εισαγάγει στη χώρα μεγάλο αριθμό όπλων, μεταξύ των οποίων και πολεμικά τουφέκια, από τα νότια παράλια του νησιού. Η καταγραφή των τηλεφωνικών συνομιλιών του υπόπτου δεν επιβεβαίωσε τις αρχικές εκτιμήσεις, οδήγησε όμως σταδιακά στην αποκάλυψη ενός πολυπρόσωπου κυκλώματος αρχαιοκαπηλίας. Στην υπόθεση εμπλέκονται μεταξύ άλλων ένας συνταξιούχος της αρχαιολογικής υπηρεσίας και ένας απόστρατος λιμενικός, καθώς και ένας Ιταλός επίδοξος αγοραστής που είχε φτάσει στο Ηράκλειο την Κυριακή του Πάσχα για να εκτιμήσει την αυθεντικότητα των αρχαιοτήτων.
Την περασμένη Δευτέρα, έπειτα από συντονισμένη επιχείρηση με τη συμμετοχή του τμήματος Ειδικής Κατασταλτικής Αντιτρομοκρατικής Μονάδας Κρήτης, συνελήφθησαν έξι άτομα, ενώ στη δικογραφία που σχηματίστηκε γίνεται λόγος για συνεργούς τους οι οποίοι αναζητούνται. Εκτιμάται από τους αστυνομικούς ότι η δράση των εμπλεκομένων είχε ξεκινήσει τουλάχιστον από το 2020. Στον βασικό πυρήνα της οργάνωσης φέρεται να μετείχαν ο απόστρατος λιμενικός, ο συνταξιούχος της αρχαιολογικής υπηρεσίας, ηλικίας 72 ετών, και ένας ακόμη εκ των συλληφθέντων. Σύμφωνα με τη δικογραφία, στα μέσα Ιανουαρίου ήρθαν σε επικοινωνία με έναν κάτοικο του Κρουσώνα Ηρακλείου, ο οποίος μαζί με έναν συντοπίτη του κατείχε αρχαιότητες που ήθελε να πουλήσει. Με τη βοήθεια άλλου μεσάζοντα εντόπισαν έναν Ιταλό επίδοξο αγοραστή, ο οποίος δέχτηκε να έρθει στην Κρήτη για να εξετάσει από κοντά τα αντικείμενα και να πειστεί για τη γνησιότητά τους προτού κλείσει η όποια συμφωνία.
Επιλέχθηκε ως ιδανική περίοδος για αυτή τη συνάντηση το Πάσχα, καθώς οι εμπλεκόμενοι φέρονται να θεώρησαν ότι αυτές τις ημέρες όλες οι δημόσιες υπηρεσίες θα υπολειτουργούν και θα μπορούν να κινηθούν απρόσκοπτα. Ο Ιταλός έφτασε στο Ηράκλειο τα μεσάνυχτα της 16ης Απριλίου και το επόμενο μεσημέρι συναντήθηκε με άλλους συγκατηγορούμενούς του. Με δύο αυτοκίνητα, τα οποία βρίσκονταν υπό διαρκή επιτήρηση μυστικών αστυνομικών, μετέβησαν σε έναν ελαιώνα εκτός Ηρακλείου. Σύμφωνα με τη δικογραφία, κατά τη διαδρομή είχαν λάβει μέτρα αντιπαρακολούθησης, σταματώντας ξαφνικά κάθε τόσο στην άκρη του δρόμου για να ελέγξουν ότι δεν υπήρχε κανένας στην ουρά τους. Οι αστυνομικοί παρακολουθούσαν από ένα γειτονικό λόφο τις κινήσεις τους στον ελαιώνα. Οι κατηγορούμενοι μπήκαν σε μια αγροικία και παρέμειναν εκεί για λίγα λεπτά. Στην αστυνομική έρευνα που ακολούθησε την ίδια ημέρα, εντοπίστηκαν επτά κιβωτιόσχημες λάρνακες υστερομινωικής περιόδου (1400-1300 π.Χ.), προερχόμενες από τα ταφικά σύνολα, εκ των οποίων κάποιες περιείχαν και οστά. Βρέθηκαν ακόμη 88 αγγεία της ίδιας περιόδου, αλλά και της λίθινης εποχής. Σε μια πρώτη επισκόπηση των ευρημάτων από αρχαιολόγους εκτιμήθηκε ότι πρόκειται για ιδιαίτερα σπάνια αντικείμενα, αξίας άνω του ενός εκατομμυρίου ευρώ.
Οι αρχαιότητες φέρεται να βρίσκονταν στην κατοχή ενός ξυλουργού και ενός φούρναρη και ακόμη δεν έχει διευκρινιστεί από ποια σημεία του νησιού προέρχονται, ούτε εάν κατέληξαν σε εκείνους από άλλους λαθρανασκαφείς ή τυμβωρύχους. Ο 72χρονος που συνελήφθη φέρεται, σύμφωνα με την αστυνομική έρευνα, να εκτιμούσε για το κύκλωμα βάσει των γνώσεών του τη σπανιότητα και την αξία των αντικειμένων. Δεν έχει διευκρινιστεί ακόμη με ποιον τρόπο θα επιχειρούσε ο επίδοξος Ιταλός αγοραστής να μεταφέρει εκτός Ελλάδος τις αρχαιότητες. Για την ίδια υπόθεση συνελήφθη και ένας κάτοικος Κρήτης που είχε ρόλο διερμηνέα για τον Ιταλό μεσάζοντα.
Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων εξέδωσε διευκρινιστική ανακοίνωση για τον 72χρονο, σημειώνοντας ότι δεν είναι αρχαιολόγος, αλλά πρώην αρχαιοφύλακας που υπηρέτησε στη Μεσσαρά, το Ηράκλειο και την Κνωσό. «Ο ίδιος υπάλληλος είχε ελεγχθεί και στο παρελθόν για παρόμοια υπόθεση, από την οποία απαλλάχτηκε με βούλευμα της δικαιοσύνης και έτσι συνέχισε να υπηρετεί στην Αρχαιολογική Υπηρεσία, με μειωμένα καθήκοντα, έως την συνταξιοδότησή του το 2012», αναφέρεται στην ανακοίνωση.
Διώξεις
Σε τρεις από τους βασικούς εμπλεκομένους ασκήθηκε χθες ποινική δίωξη για συγκρότηση εγκληματικής οργάνωσης, καθώς και για αποδοχή και διάθεση μνημείων που αποτελούν προϊόντα εγκλήματος ιδιαίτερα μεγάλης αξίας. Οι υπόλοιποι κατηγορούμενοι διώκονται μεταξύ άλλων για ένταξη σε εγκληματική οργάνωση και κάποιοι εξ αυτών για συνέργεια στην κατηγορία της αποδοχής και διάθεσης μνημείων. «Μετά από μία πρώτη επισκόπηση του αποδεικτικού υλικού της δικογραφίας θεωρούμε ότι η υπερβολική διαφήμιση της υπόθεσης οδήγησε για άλλη μια φορά τη διωκτική Αρχή στην άσκηση υπερτροφικών ποινικών διώξεων», ανέφεραν σε κοινή τους δήλωση οι συνήγοροι των κατηγορουμένων, Γιώργος Κοκοσάλης, Νίκος Παπαδαντωνάκης και Γιώργος Καρτσωνάκης. Οι συλληφθέντες έλαβαν προθεσμία για να απολογηθούν αύριο.