Πέντε στα δέκα μέλη του Ελληνικού Πάνελ Οικονομολόγων υποστηρίζουν ότι είναι σκόπιμη η εισαγωγή ρυθμίσεων για την επιβράδυνση των εξελίξεων στο πεδίο της τεχνητής νοημοσύνης, ώστε τα αποτελέσματά τους να αφομοιωθούν ομαλότερα από την οικονομία και την κοινωνία. Οι ραγδαία εξελισσόμενες σήμερα εφαρμογές της τεχνητής νοημοσύνης ήδη παράγουν εντυπωσιακά αποτελέσματα, που με τη σειρά τους έχουν προκαλέσει μια ευρεία συζήτηση ως προς τις συνέπειες που μπορεί να έχει αυτή η νέα τεχνολογία όχι μόνο στην παραγωγικότητα και την εργασιακή ζωή, αλλά και σε κάθε πτυχή της καθημερινότητας. Σε αυτό το πλαίσιο, από διάφορες πλευρές έχουν διατυπωθεί προτάσεις –κάποιες από αυτές με ιδιαίτερα δραματικό τόνο– για τον ρυθμιστικό έλεγχο τόσο του πεδίου εφαρμογής της τεχνητής νοημοσύνης όσο και της ταχύ-τητας της περαιτέρω εξέλιξής της.
Από τη μία πλευρά, βεβαίως, η δυσπιστία ενώπιον της εκάστοτε μείζονος τεχνολογικής εξέλιξης δεν είναι κάτι πρωτόγνωρο – αντιθέτως είναι μάλλον ο κανόνας στην ανθρώπινη Ιστορία. Στην περίπτωση όμως της τεχνητής νοημοσύνης οι επιφυλακτικότεροι υποστηρίζουν ότι αυτή η δυσπιστία τους δεν είναι ένας απλοϊκός λουδιτισμός, αλλά αντανακλά μια πραγματική και υπαρξιακή απειλή, καθώς αφενός η ταχύτητα των εξελίξεων είναι πρωτόγνωρα γρήγορη και αφετέρου για πρώτη φορά βρισκόμαστε μπροστά στο ενδεχόμενο ανάδυσης μιας μη ανθρώπινης νοημοσύνης, δυνητικά ανεξέλεγκτης ως προς τις δυνατότητές της. Στην ερώτηση του Πάνελ για τον Απρίλιο απάντησαν συνολικά 30 Ελληνίδες και Ελληνες οικονομολόγοι. Από αυτούς, το 50% κρίνει σκόπιμη την εισαγωγή ρυθμιστικών μέτρων για την τεχνητή νοημοσύνη, ενώ το 40% διαφωνεί. Μεταξύ των δύο επιλογών τοποθετήθηκε το 10% των απαντησάντων. Στα σχόλιά τους, τα οποία είναι πλήρως διαθέσιμα στην ιστοσελίδα του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών, τα μέλη του Ελληνικού Πάνελ Οικονομολόγων επισημαίνουν ότι τυχόν ρυθμιστικές παρεμβάσεις θα έπρεπε να εστιάσουν κυρίως στις εφαρμογές που αφορούν την οικονομία και τις συνέπειές τους στους μισθούς και στην απασχόληση, καθώς και στην απόδοση προτεραιότητας σε πεδία όπως η ιατρική και η βιώσιμη ανάπτυξη. Σύμφωνα με αυτή την προσέγγιση, είναι ανάγκη το ρυθμιστικό πλαίσιο να εξελιχθεί μαζί με την τεχνολογία, ενώ μεταξύ άλλων προτάθηκε και η αδειοδότηση των εφαρμογών της τεχνητής νοημοσύνης.
Από την άλλη πλευρά τονίζεται ότι η επιβράδυνση της τεχνολογικής προόδου είναι πρακτικά αδύνατη, ιδίως όσο διαφαίνεται πως οι εφαρμογές της τεχνητής νοημοσύνης μειώνουν το κόστος παραγωγής. Ακόμη περισσότερο, κάποια μέλη του Πάνελ υποστηρίζουν ότι ανεξαρτήτως του αν μια τέτοια παρέμβαση είναι εφικτή ή όχι, δεν θα πρέπει ούτως ή άλλως να επιδιωχθεί, καθώς θα παραγάγει αρνητικές εξωτερικότητες τις οποίες δεν μπορούμε να προβλέψουμε. Σε κάθε περίπτωση, οι εντυπωσιακές εξελίξεις στην τεχνητή νοημοσύνη θυμίζουν το απόφθεγμα που έγινε ευρέως γνωστό από τον Ντόναλντ Ράμσφελντ: Υπάρχουν οι παράμετροι που ξέρουμε ότι τις ξέρουμε, αυτές που ξέρουμε ότι δεν τις ξέρουμε, αλλά υπάρχουν και εκείνες που δεν ξέρουμε ότι δεν τις ξέρουμε – και αυτή η τρίτη κατηγορία είναι τις περισσότερες φορές η πιο κρίσιμη.
* Ο κ. Γιώργος Αρχόντας είναι μέλος του Επιστημονικού Συμβουλίου του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών και υπεύθυνος του Ελληνικού Πάνελ Οικονομολόγων.
Το Ελληνικό Πάνελ Οικονομολόγων είναι μια πρωτοβουλία του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών που έχει ως στόχο την καταγραφή και ανάδειξη των απόψεων κορυφαίων Ελληνίδων και Ελλήνων οικονομολόγων επί κρίσιμων θεμάτων οικονομικής πολιτικής. Στο Πάνελ συμμετέχουν 75 οικονομολόγοι από 59 πανεπιστήμια και φορείς που εδράζουν σε 11 χώρες. Μπορείτε να δείτε αναλυτικά τον κατάλογο των συμμετεχόντων, τις απαντήσεις τους στις μηνιαίες ερωτήσεις και τα επεξηγητικά τους σχόλια, καθώς και απαντήσεις σε συχνές ερωτήσεις για το Πάνελ στην ιστοσελίδα του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών, kefim.org.