Φωτογραφίες: Νίκος Κοκκαλιάς
Ακούστε το άρθρο
Σε έναν ήσυχο δρόμο της Καλλιθέας, τους τελευταίους μήνες, ένα μαγαζί με κατακίτρινη πρόσοψη και ένα cupcake για σήμα τραβάει το μάτι του περαστικού. Όσα περιμένουν τον επισκέπτη, αν αποφασίσει να περάσει το κατώφλι του, είναι ακόμα πιο εντυπωσιακά. Πώς να μην είναι άλλωστε, όταν στον χώρο καλωσορίζει μια γούνα της Τζένης Βάνου, δίπλα σε ένα πιάνο με παραταγμένους δίσκους και φωτογραφίες της.
Όχι, δεν είναι ένας χώρος αφιερωμένος στο λαϊκό τραγούδι, όμως αυτή η μικρή γωνιά-φόρος τιμής στην τραγουδίστρια έχει την ιδιαίτερη σημασία της: η Τζένη Βάνου πέρα από σπουδαία ερμηνεύτρια ήταν και μία γυναίκα θύμα οικογενειακής βίας. Σε μια εποχή που τα πράγματα δεν ήταν τόσο ανοιχτά για αυτά τα θέματα, η ίδια μίλησε ανοιχτά για την κακοποίηση και αποφάσισε να πάρει διαζύγιο από τον σύζυγό της, μαζί και την κηδεμονία των παιδιών της.
Για γυναίκες σαν κι αυτή, αλλά και κάθε γυναίκα που νιώθει την ανάγκη για ένα μέρος που θα την κάνει να νιώθει ασφαλής και ότι μπορεί να μοιραστεί ελεύθερα όσα την απασχολούν, δημιουργήθηκε το Γυναικείο Καφενείο. Ενας χώρος που θυμίζει vintage σαλόνι, από αυτά που όλοι έχουμε κρυμμένα κάπου στις αναμνήσεις μας, ένα μεγάλο παλιό και ζεστό σπίτι, ανοιχτό για όλους και κυρίως, για όλες.
Κατά την επίσκεψή μας, μάς καλωσόρισε επίσης και η μυρωδιά από φρεσκοφτιαγμένα πιροσκί. Τα τύλιγε και τα τηγάνιζε στο μικρό κουζινάκι του μαγαζιού η Νάντια Αβιτίδου, που είναι και ο ιθύνων νους πίσω από αυτο το εγχείρημα.
Ο σπόρος φυτεύτηκε αρκετά χρόνια πίσω, όταν η Ν. Αβιτίδου εκτελούσε χρέη προέδρου στον Σύλλογο Γονέων και Κηδεμόνων του σχολείου των παιδιών της. Μέσα από αυτή την εμπειρία είχε την ευκαιρία να αντιληφθεί πως η πηγή των προβλημάτων των περισσότερων παιδιών ήταν η κατάσταση που βίωναν στο σπίτι τους, ενώ δεν ήταν λίγα αυτά που προέρχονταν από μονογονεϊκές οικογένειες.
Τότε πήρε την απόφαση να ιδρύσει τον Πολιτιστικό και Φιλανθρωπικό Σύλλογο Γυναικών «Ελπίδα Μάνας», με σκοπό να προσφέρει στήριξη σε μητέρες, μετανάστριες, γυναίκες με ψυχολογικά ή οικονομικά προβλήματα. Ο Σύλλογος προσφέρει ψυχολογική υποστήριξη αλλά και είδη πρώτης ανάγκης στις γυναίκες που το χρειάζονται, ενώ τις βοηθάει να ενταχθούν ξανά στην κοινωνία ανάλογα με τις ανάγκες τους. Σήμερα μετρά οκτώ χιλιάδες μέλη από όλη την Ελλάδα, ενώ δημιουργήθηκε στην πορεία και ο γυναικείος συνεταιρισμός «Ιππολύτη», που απασχολεί ευπαθείς γυναίκες στην παραγωγή χειροποίητων προϊόντων.
Σε αυτό το πλαίσιο και θέλοντας να διευρύνει τις δράσεις του συλλόγου, η Νάντια Αβιτίδου σκέφτηκε να δημιουργήσει και έναν χώρο «φιλοξενίας», εκεί που όλα για όσα φροντίζει η «Ελπίδα Μάνας» θα συναντιόντουσαν. Κι έτσι γεννήθηκε το Γυναικείο Καφενείο.
Είναι, φυσικά, πολλά περισσότερα από απλά ένα καφενείο. Πέρα από έναν φιλόξενο χώρο με καφέ και εδέσματα, η επισκέπτρια -ή και οι επισκέπτες, άλλωστε, έρχονται και κάποια ζευγάρια, όπως μας πληροφορούν οι γυναίκες του μαγαζιού- θα βρει σε αυτό το μεγάλο βίνταζ σαλόνι και μία βιβλιοθήκη αλλά και ένα μικρό δωματιάκι γεμάτο με παιχνίδια, για όσες μητέρες έρχονται εδώ με τα παιδιά τους.
Κι είναι πολλές. Η Νάντια Αβιτίδου αναφέρεται χαρακτηριστικά σε μία νεαρή μητέρα που επισκέπτεται συχνά το καφενείο, είναι 25 χρονών και έχει ένα παιδί 4 ετών. Πριν μερικά χρόνια ήταν φοιτήτρια και μεγαλώνοντας το παιδί της μόνη της, έπρεπε να πηγαίνει με το καρότσι στα μαθήματα της σχολής της. Σήμερα εξακολουθεί να αντιμετωπίζει διάφορες δυσκολίες και το καφενείο φροντίζει να τη στηρίζει, μάλιστα, ανέλαβε και τη βάπτιση του παιδιού της.
Το Γυναικείο Καφενείο δεν είναι, λοιπόν, μόνο ένας χώρος που φροντίζει για τις δύσκολες μέρες, αλλά είναι εκεί και για τις μέρες χαράς. Γι’ αυτό και διοργανώνει πάρτι, παρουσιάσεις βιβλίων, ενώ, ο σύλλογος έχει επίσης στα σκαριά και μία μεγάλη συναυλία αφιερωμένη στον Στέλιο Καζαντζίδη στο Θέατρο Πέτρας.
Το τελευταίο έχει και μία πολύ ιδιαίτερη σημασία για την «καπετάνισσα» του καφενείου. Η Νάντια Αβιτίδου γεννήθηκε στο Καζακστάν και ήρθε με την οικογένειά της στην Ελλάδα το 1989. Ο πατέρας της είχε φέρει μαζί του μια μεγάλη μαύρη κασετίνα με πολλές κασέτες του Στέλιου Καζαντζίδη, ήταν αυτές που άκουγε συνέχεια ως παιδί και τη συνέδεαν με την ποντιακή καταγωγή της.
Κάθε γυναίκα από τις πέντε που εργάζονται εδώ έχει με τη σειρά της τη δική της ιστορία. Όπως η Λουκία Μαρέτη. Εργαζόταν στο νοσοκομείο Σωτηρία, όταν γνωρίστηκε με την αδερφή της Νάντιας Αβιτίδου, που επίσης δούλευε εκεί. Εμαθε έτσι για τον σύλλογο «Ελπίδα Μάνας». Οι γιοι της πλέον είναι μεγάλοι, 32 και 20 ετών. Όμως, όταν χώρισε και επέστρεψε στην Αθήνα και το πατρικό της σπίτι -είχε μετακομίσει εκτός Αθηνών- πέρασε ως μονογονέας μερικά αρκετά δύσκολα χρόνια. Έπρεπε να εργάζεται σε βάρδιες και κάπως έτσι, ο μεγάλος της γιος έπρεπε σε στιγμές να φροντίζει τον μικρό του αδερφό, που τότε πήγαινε ακόμη δημοτικό.
Πριν τρία χρόνια έγινε μέλος του συλλόγου και πλέον αποτελεί μέρος της ομάδας του Γυναικείου Καφενείου. Πέρα από την καθημερινή στήριξη σε άλλες γυναίκες που φέρνει το χαμόγελο στα χείλη της, έχει και μία άλλη έγνοια: θέλει το καφενείο να γίνει στέκι, το σταθερό σημείο συνάντησης μιας κοινότητας που ήδη χτίζεται και σιγά σιγά μπορεί να μεγαλώνει.
Όπως λέει, «η πόρτα και η αγκαλιά μας είναι ανοιχτή».
Γυναικείον Καφενείον, Ξενοφώντος 85, Καλλιθέα, τηλ. 2130475437