Προσπαθούσε να μαζέψει τις ανάσες του. Ο Κωστής Σαρακατσάνος είχε περπατήσει χιλιόμετρα σε λάσπες και νεροφαγώματα για να φτάσει από τη Μακρινίτσα στην πόλη του Βόλου και να συλλέξει φάρμακα, πάνες και ό,τι άλλο μπορούσε να κουβαλήσει σε προμήθειες για τους εγκλωβισμένους του χωριού. Η πλημμύρα είχε φράξει τους δρόμους στα αυτοκίνητα, τα πόδια φάνταζαν ως η μόνη λύση. Με την επιστροφή του την επόμενη ημέρα, όμως, είχε ακόμη μία αποστολή.
Τον ενημέρωσαν ότι μια ηλικιωμένη κάτοικος δεν είχε δώσει σημεία ζωής για δύο ημέρες. Μαζί με συντοπίτες του τη βρήκαν στο σπίτι της, τραυματισμένη από πτώση. Χωρίς ρεύμα ή τηλέφωνο δεν είχε καταφέρει να επικοινωνήσει με κάποιον. Τρία άτομα έμειναν στο πλευρό της περιμένοντας να φτάσει μια ομάδα της ΕΜΑΚ για να τη μεταφέρει στο νοσοκομείο. «Αν αργούσαμε θα ήταν νεκρή», λέει ο κ. Σαρακατσάνος.
Γνωρίζει καλά το βουνό, από αυτό ζει καλλιεργώντας στις πλαγιές του αρωματικά φυτά. Πρώτη φορά όμως ερχόταν αντιμέτωπος με μια τόσο σφοδρή κακοκαιρία. Την περασμένη Τρίτη οδήγησε μέχρι την αποθήκη του για να σώσει τα βότανά του. «Από παντού σκάγανε ποτάμια, ξερνούσε η γη νερό», λέει. «Αφησα το αυτοκίνητο για να σωθώ και βράχια πλάκωσαν το πίσω μέρος του. Ηταν σαν να βρίσκεσαι στην Ουκρανία, ένα τοπίο βομβαρδισμένο. Επέζησα από τύχη».
Προσεγγίζοντας τη Μαγνησία αντιλαμβάνεσαι την καταστροφή πρώτα από την οσμή του καμένου. Οι μαύρες πλαγιές εκατέρωθεν της Εθνικής Οδού μυρίζουν ακόμη, θυμίζοντας όλα όσα είχαν συμβεί στις ανεξέλεγκτες πυρκαγιές του καλοκαιριού. Η περιοχή δεν πρόλαβε να ορθοποδήσει και πλέον πρέπει να επουλώσει νέες πληγές από ακόμη μία φυσική καταστροφή. Στην είσοδο του Βόλου τα αυτοκίνητα χάνονται μέσα σε πυκνά σύννεφα σκόνης. Σε βιτρίνες και πόρτες ορισμένων καταστημάτων έχουν τοποθετήσει σακιά με άμμο, ενώ σε άλλα ο χείμαρρος έφτασε με τόση ορμή που έσπασε τις τζαμαρίες. Ολόκληρες συνοικίες στην περιοχή του Παλιού Λιμεναρχείου μοιάζει να επιπλέουν σε βούρκο. Κάτοικοι και μαγαζάτορες προσπαθούν να φτυαρίσουν τη λάσπη. Οι κινήσεις τους μοιάζουν με σισύφειο μαρτύριο.
Ο Γιώργος Σαχαρίδης, αναπληρωτής καθηγητής στο τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, μένει σε αυτή τη γειτονιά. Οταν ξέσπασε η καταιγίδα μετέφερε το αυτοκίνητό του σε ασφαλές σημείο, ενώ ήδη το νερό είχε φτάσει μέχρι το κάθισμα του οδηγού. Επειτα πήγε στο πανεπιστήμιο. Προσπάθησε να ανεβάσει σε γραφεία κεντρικές μονάδες υπολογιστών και ό,τι άλλο μπορούσε να σώσει προτού εισβάλει το νερό. Εμεινε στο γραφείο του για μία νύχτα και όταν προσπάθησε να επιστρέψει στο σπίτι του χρειάστηκε να κολυμπήσει. «Ηταν τόσο το νερό που με σκέπαζε», λέει.
Μένει στον τελευταίο δρόμο πριν από τις εγκαταστάσεις του λιμανιού. Ενας τοίχος που είχε χτιστεί εκεί για περίφραξη λειτούργησε ως φράγμα, μπλόκαρε λάσπη και φερτά υλικά και πλημμύρισε τη γειτονιά.
«Αφησα το αυτοκίνητο για να σωθώ και βράχια πλάκωσαν το πίσω μέρος του. Ηταν σαν να βρίσκεσαι στην Ουκρανία».
Μερικές εκατοντάδες μέτρα πιο μακριά, τα καφέ νερά του ποταμού Κραυσίδωνα χύνονται με ορμή στη θάλασσα. Η στάθμη τους πλέον δεν φαντάζει τόσο απειλητική όπως πριν από μερικές ημέρες. Ο ουρανός έχει καθαρίσει, ο ήλιος ξεραίνει λοφάκια από λάσπη. Κανείς δεν ξέρει όμως τι μπορεί να συμβεί στην επόμενη δυνατή βροχή, ή σε περίπτωση που δεν αντέξει κάποιο ανάχωμα. «Πριν από 50 χρόνια ο ποταμός είχε άνοιγμα 250 μέτρα και πλέον δεν ξεπερνάει τα 40», λέει ο κ. Σαχαρίδης και δείχνει ένα σημείο πιο ψηλά όπου έχει στενέψει η κοίτη του για να χτιστούν πολυκατοικίες. «Το νερό θα πάει εκεί που πρέπει, όχι εκεί που βολεύει τον άνθρωπο», λέει.
Οι ανθρώπινες παρεμβάσεις στο φυσικό τοπίο και η καθοριστική συμβολή τους στην τωρινή καταστροφή είναι ένα ζήτημα που θίγουν πολλοί ντόπιοι. Η Ελευθερία Διακόσια και η αδερφή της ξύπνησαν μια από αυτές τις ημέρες στη συνοικία Νέο Δέλτα από τις κραυγές των γειτόνων. «Εσπασε το ποτάμι, έρχεται το νερό», άκουσαν. «Μέσα σε 20 λεπτά πλημμύρισαν οι δρόμοι», λέει η κ. Διακόσια. «Φταίει μια γέφυρα που έφτιαξαν στις Ασπρες Πεταλούδες, εκεί μαζεύει σκουπίδια και φρακάρει», εκτιμά. Αντίστοιχα στη Μακρινίτσα, όπου γκρεμίστηκε το πάρκινγκ, ο κ. Σαρακατσάνος μιλάει για προβλήματα που είχαν επισημανθεί στο παρελθόν. «Το πάρκινγκ είχε κλείσει με τσιμέντο το ρέμα και η μεγάλη ζημιά έγινε από εκεί. Εάν υπήρχε μέριμνα για αυτά τα θέματα ίσως το 20% με 30% των υποδομών να είχε σωθεί», λέει. Σε παλιότερη κακοκαιρία ένα κομμάτι του οδικού δικτύου στην περιοχή είχε υποχωρήσει. Δεν έγινε νέα χάραξη και τώρα παρασύρθηκε άλλο κομμάτι του ίδιου δρόμου.
Για ημέρες ο Βόλος και πολλά χωριά του Πηλίου δεν είχαν ρεύμα, ούτε πόσιμο νερό. Κάτοικοι μάζευαν με τάπερ το βρόχινο νερό από τις υδρορροές, για να το χρησιμοποιήσουν στην τουαλέτα ή να ξεπλύνουν τις λάσπες. Αλλοι στέκονταν σε ουρές των 90 ατόμων έξω από το δημαρχείο του Βόλου για να εφοδιαστούν από μια νταλίκα με εξάδες μπουκαλιών. Ενας άνδρας 69 ετών ανασύρθηκε την Παρασκευή νεκρός από τη θάλασσα στην περιοχή του Αναυρου. Κατά μία εκδοχή φέρεται να προσπαθούσε να συλλέξει θαλασσινό νερό, όταν γλίστρησε, παγιδεύτηκε και πνίγηκε. Λίγες ώρες αργότερα εντοπίστηκε η σορός μιας γυναίκας στην παραλία Θεοτόκος.
Το βουητό
Στην Αγριά, τρία σκαπτικά μηχανήματα προσπαθούν να απομακρύνουν βράχια και κορμούς δέντρων από έναν χείμαρρο. «Δεν το είχαν καθαρίσει καλά και συγκροτημένα πριν από την κακοκαιρία. Παραμέριζαν τα μπάζα και άνοιγαν έναν διάδρομο πλάτους δύο μέτρων, ενώ κανονικά ο χείμαρρος φτάνει τα δέκα μέτρα», λέει ο Δημήτρης Παπαϊωάννου.
Οταν άκουσε το βουητό του χειμάρρου στάθηκε με τη σύζυγό του στην εξώπορτα. Την μπλόκαραν με τα σώματά τους για να μην περάσει το νερό. Υπήρχε, όμως, και άλλη δίοδος. Ο χείμαρρος έσπασε άλλη πόρτα, τρύπωσε στο υπόγειο και ανακάτεψε τα έπιπλα και τις ηλεκτρικές συσκευές. «Πρέπει τώρα να καθαρίσουμε τη λάσπη, χολέρα θα πάθουμε», λέει ο κ. Παπαϊωάννου. «Φοβόμαστε μήπως εκδηλωθεί και άλλη πλημμύρα και συμβούν τα ίδια».
«Ξαφνικά, ολόκληρα χωριά στο Πήλιο έγιναν νησιά»
Η παραλία των Καλών Νερών έχει ισοπεδωθεί. Ο δρόμος έχει καλυφθεί με λάσπη και οι κάτοικοι αφήνουν τις πόρτες και τα πορτμπαγκάζ των αυτοκινήτων τους ανοιχτά για να ξεμουχλιάσουν στον ήλιο. Οσες ξαπλώστρες δεν σμπαραλιάστηκαν μπορεί να χάθηκαν βαθιά μέσα στη θάλασσα. Ο Γιώργος Παρίσης είχε κατάστημα εκεί, με δέκα ομπρέλες και 60 τραπέζια. Δεν πρόκειται να λειτουργήσει μέχρι το τέλος της τουριστικής σεζόν, που υπό κανονικές συνθήκες θα κρατούσε μέχρι και τον Οκτώβριο. «Οποιος ψαράς ρίξει δίχτυα θα βρίσκει ξαπλώστρες και ομπρέλες», λέει. «Εμείς τα βλέπαμε στην τηλεόραση αυτά τα καιρικά φαινόμενα και λέγαμε πώς γίνονται; Τώρα το ζήσαμε εδώ».
Ενα τμήμα της γέφυρας των Καλών Νερών έχει καταρρεύσει. Την Παρασκευή συνεργεία των ενόπλων δυνάμεων προσπαθούσαν να τοποθετήσουν μια πτυσσόμενη μεταλλική γέφυρα για να αποκατασταθεί η συγκοινωνία. Ο δήμαρχος νοτίου Πηλίου, Μιχαήλ Μιτζικός, λέει ότι όλο το οδικό δίκτυο που συνδέει δεκάδες χωριά έχει υποστεί σημαντικές φθορές. Σε κάποια σημεία δεν υπήρχε δυνατότητα πρόσβασης και οι κάτοικοι δεν ήξεραν εάν και πότε θα φτάσουν σ’ αυτούς βοήθεια και προμήθειες. Στο Χορευτό, χωριό του ανατολικού Πηλίου, το οποίο παρέμενε το μεσημέρι της Παρασκευής αποκλεισμένο, χωρίς ρεύμα και νερό, η Δέσποινα Τσέλιου αγωνιούσε για την επόμενη μέρα και τόνιζε ότι υπήρχε μεγάλο κενό στην ενημέρωση των πολιτών. «Αυτό είναι το χειρότερο, ότι δεν μας εξηγούν τι θα συμβεί», λέει. Στο ξενοδοχείο της παρέμεναν περίπου 40 τουρίστες, εγκλωβισμένοι κι αυτοί.
Στην Τσαγκαράδα, ο ιδιοκτήτης ξενώνα Φιλάρετος Ψημένος θυμόταν ακόμη την ένταση της καταιγίδας. «Τα ρέματα ξαφνικά θέριεψαν, πέρασαν και από σημεία που δεν περνούσαν παλιά», λέει. «Ηταν μια αίσθηση σαν να βρίσκεσαι ο ίδιος μέσα σε ένα ποτάμι. Ακουγόταν το βουητό, έρχονταν τα νερά και βλέπαμε ότι η γη δεν προλάβαινε να τα ρουφήξει, ενώ είχε προηγηθεί δίμηνη ξηρασία».
Οπως και άλλοι κάτοικοι του Πηλίου προσπαθεί καθημερινά να ενημερώνεται για το ποιοι δρόμοι είναι προσπελάσιμοι και ποιοι όχι. Μια μικρή ύφεση των καιρικών φαινομένων μεσοβδόμαδα τους είχε κάνει να αναθαρρήσουν, έπειτα όμως ο ουρανός ξέσπασε ξανά και είναι πιθανό να προκλήθηκαν νέες κατολισθήσεις. «Μιλούσαμε στην Ελλάδα για τη νησιωτικότητα και πόσο δύσκολο είναι να ζεις αποκλεισμένος στη θάλασσα», λέει. «Και ξαφνικά, ολόκληρα χωριά στο Πήλιο έγιναν νησιά».
