Είκοσι ημέρες έχουν περάσει από τότε που τέθηκε υπό έλεγχο η φωτιά της Αλεξανδρούπολης, η οποία άφησε πίσω της περίπου ένα εκατομμύριο καμένα στρέμματα στην περιοχή της Ροδόπης και του Εβρου.
Κτηνοτρόφοι, παραγωγοί και επιτηδευματίες που επλήγησαν, ζουν εν αναμονή των αποζημιώσεων, προσπαθώντας στο μεταξύ να κρατήσουν το επάγγελμά τους ζωντανό, ενώ ήδη κάποιοι αποφάσισαν να εγκαταλείψουν. Ακόμα και αυτοί που επιμένουν ωστόσο, περιγράφουν έναν δύσκολο και συχνά άνισο αγώνα απέναντι στη γραφειοκρατία.
Προσπαθώντας από την αρχή
Από την καταστροφή της κτηνοτροφικής του μονάδας μέχρι σήμερα, ο Κώστας Πιστόλας καθαρίζει το μαντρί του από τα καμένα και προσπαθεί να στήσει πρόχειρες υποδομές, ώστε να προφυλάξει τα ζώα που σώθηκαν από το καταστροφικό πέρασμα της πυρκαγιάς. Οπως υποστήριξε, η μόνη υποτυπώδης βοήθεια που έχει λάβει μέχρι σήμερα ήταν από την Περιφέρεια, η οποία διένειμε μια μικρή ποσότητα ζωοτροφών σε όσους κατάφεραν να σώσουν ένα μέρος του κοπαδιού τους. «Εγώ πήρα 35 μπάλες ζωοτροφής, οι οποίες επαρκούν για 2-3 ημέρες. Περιμένουμε ακόμα την επόμενη δόση».
Η υπόσχεση του κράτους ήταν πως μέχρι το τέλος του Σεπτεμβρίου θα έχουν δοθεί τα χρήματα, ώστε οι κτηνοτρόφοι να αρχίσουν ξανά την επιχείρησή τους. Είμαστε όλοι εν αναμονή των αποζημιώσεων
Η εξασφάλιση ζωοτροφής αποτελεί σημαντικό πρόβλημα για τους κτηνοτρόφους της περιοχής. Ο κ. Πιστόλας είδε το μεγαλύτερο μέρος των τροφών που είχε αποθηκεύσει για τον χειμώνα να γίνονται στάχτη. Αυτές που του απέμειναν τις μοιράζεται με τον αδελφό του, επίσης κτηνοτρόφο. Αυτό που περιμένει για να επανεκκινήσει είναι οι αποζημιώσεις. Οπως ανέφερε, η υπόσχεση του κράτους ήταν πως μέχρι το τέλος του Σεπτεμβρίου θα έχουν δοθεί τα χρήματα. «Είμαστε όλοι εν αναμονή των αποζημιώσεων αυτών», δήλωσε.
Ο κ. Πιστόλας σκέφτηκε αρκετές φορές να παρατήσει το επάγγελμα μετά το μεγάλο πλήγμα. Η πυρκαγιά δεν έκαψε μόνο ζώα αλλά και εξοπλισμό -όπως αρμεκτήρια- που ήταν ακριβός και απαραίτητος για την επιβίωση και ανάπτυξη της μονάδας. «Αν πράγματι η αποζημίωση είναι ίση με το 70% της αξίας της μονάδας, όπως μας είπαν, θα παραμείνω στην κτηνοτροφία και θα συνεχίσω τη μακρά παράδοση γενεών της σαρακατσάνικης οικογένειας μου».
Αυτοί που εγκαταλείπουν την κτηνοτροφία
Αυτό δεν είναι το μέλλον ωστόσο για όλους τους κτηνοτρόφους της περιοχής. Κάποιοι εγκατέλειψαν ήδη τον κλάδο πουλώντας τα ζώα τους.
Οπως ανέφερε στην «Κ» ο Κώστας Δουνάκης, πρόεδρος του Κτηνοτροφικού Συλλόγου Αλεξανδρούπολης, οι κτηνοτρόφοι που μπορούν όπως ο κ. Πιστόλας να στήσουν πρόχειρες κατασκευές στις μονάδες τους, δεν αποτελούν παρά μόνο το 10% των επαγγελματιών του κλάδου. Οι υπόλοιποι έχουν έξω τα ζώα – ευτυχώς ο καιρός είναι ακόμα καλός – και περιμένουν τη βοήθεια του κράτους για να δουν αν θα μπορέσουν να ξεκινήσουν εγκαίρως τις εργασίες στα μαντριά, ώστε να διατηρήσουν τα κοπάδια τους. Τεράστια είναι και η ανησυχία για τις ζωοτροφές, καθώς πολλοί χωρίς τη βοήθεια φίλων και συγγενών δεν θα μπορούσαν να τις προμηθεύτούν.
Κάθε κτηνοτρόφος που φεύγει, είναι σαν να κλείνει ένα ακόμα κατάστημα μέσα στην Αλεξανδρούπολη
«Κάποιοι κτηνοτρόφοι που είχαν την επιλογή να φύγουν από το επάγγελμα, έφυγαν. Αυτό μας ανησυχεί και προσπαθούμε να πιέσουμε, ώστε να δοθούν πιο γρήγορα οι αποζημιώσεις. Οταν μειώνεται ο αριθμός των κτηνοτρόφων θα μειωθούν και τα ζώα. Αυτό είναι πλήγμα για όλη την περιοχή. Κάθε κτηνοτρόφος που φεύγει, είναι σαν να κλείνει ένα ακόμα κατάστημα μέσα στην Αλεξανδρούπολη», τόνισε ο κ. Δουνάκης.
Οπως επανέλαβε, η δέσμευση του κράτους είναι να αποδοθούν οι αποζημιώσεις μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου, ενώ αναμένεται η δεύτερη δόση ζωοτροφών από την Περιφέρεια.
Κραυγή αγωνίας από μελισσοκόμους
Απελπισμένοι για την έλλειψη τροφών είναι και οι μελισσοκόμοι που κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για την επιβίωση του κλάδου τους, αν δεν δοθούν άμεσα τροφές και στήριξη στα μελίσσια.
«Εδώ, στα άλλοτε πλούσια μελισσοτόπια, υπάρχουν μόνο νεκρά ζώα και καμένα δέντρα, μόνο μαύρο και γκρι».
Οπως σημείωσε ο Πρόεδρος του Μελισσοκομικού Συλλόγου κεντρικού Εβρου, Πασχάλης Χριστοδούλου, το πρόβλημα δεν είναι τα καμένα αλλά τα εναπομείναντα μελίσσια, τα οποία καταρρέουν μέρα με την ημέρα. «Ο Σεπτέμβριος είναι ο μήνας που ξεκινάει η καινούργια σεζόν για τα μελίσσια και ανανεώνουν τον πληθυσμό τους. Αυτό προϋποθέτει να υπάρχει στη φύση γύρη και νέκταρ. Εδώ, στα άλλοτε πλούσια μελισσοτόπια, υπάρχουν μόνο νεκρά ζώα και καμένα δέντρα, μόνο μαύρο και γκρι», υπογράμμισε ο μελισσοκόμος εκφράζοντας την αγωνία του για την άμεση ανάγκη παροχής μελισσοτροφών, που αντικαθιστούν το νέκταρ. Οπως προβλέπει, αν δεν δοθεί άμεσα η βοήθεια τον Οκτώβριο, οι κουρασμένες μέλισσες θα αρχίσουν να πεθαίνουν και θα καταρρεύσουν τα περίπου 18.000 μελίσσια που έχουν διασωθεί στην περιοχή.
Σύμφωνα με τον κ. Χριστοδούλου, αν εκλείψουν τα μελίσσια δεν θα είναι τραγικό μόνο για τις οικογένειες που απασχολούνται στον κλάδο, αλλά για όλο το οικοσύστημα, γιατί χωρίς τις μέλισσες δεν μπορεί να αναγεννηθεί η φύση. «Ο πρωτογενής τομέας στηρίζεται στη μέλισσα. Δύο φορές προσπαθήσαμε να συναντηθούμε με το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης για να τους εκθέσουμε τα προβλήματα αυτά και ακυρώθηκε και τις δύο η συνάντηση».
Συνεχίζονται οι καταγραφές
Ο Δημήτρης Αδαμίδης, ελαιοπαραγωγός στη Μάκρη Αλεξανδρούπολης, βραβευμένος για το λάδι που παράγει, προσπαθεί επίσης να σταθεί ξανά στα πόδια του, μια διαδικασία που θα είναι μακρά, τουλάχιστον για τον δικό του τομέα, όπως αναφέρει. Οι εκτιμητές πέρασαν για τις ζημιές στον εξοπλισμό, όμως όπως σημείωσε δεν έχει ακόμα ενημέρωση για την αποζημίωση σχετικά με τα ελαιόδεντρα που κάηκαν.
Κάναμε μεγάλο κόπο ώστε από το μηδέν να καταφέρουμε το λάδι μας να γίνει ΠΟΠ. Δεν θέλω να χαθεί ο κόπος τόσων ετών
Από την πλευρά της, η Βάλια Κελίδου, η οποία συνέχισε την οικογενειακή παράδοση διατηρώντας το ελαιοτριβείο Κύκλωπα που έχει βραβευτεί πολλάκις για το λάδι του, τονίζει ότι «ακόμα δηλώνονται οι ζημιές. Η περιοχή έχει πολλούς, μικρούς παραγωγούς».
Από τις 12.000 ελιές έχει καεί περίπου το 1/6. Οπως είπε η ίδια, οι αρχές έχουν εκφράσει το ενδιαφέρον τους για τους ελαιοπαραγωγούς της περιοχής, ένα ενδιαφέρον όμως που τώρα πρέπει να αποδειχθεί έμπρακτα. «Πρέπει να προχωρήσουν άμεσα οι αποζημιώσεις ώστε την άνοιξη να μπουν οι παραγωγοί στο κτήμα να αρχίσουν κλάδεμα». Η κ. Κελίδου μας λέει πως για πολλά ελαιόδεντρα θα χρειαστεί 3-4 χρόνια μέχρι να αποδώσουν ξανά αυτά ότι κα ιπριν την πυρκαγιά. «Δέντρα εκατοντάδων ετών κάηκαν τελείως. Θα πρέπει να αντικατασταθούν με νέα που θα δώσουν μια πρώτη μικρή ποσότητα καρπών μετά από δέκα χρόνια. Κάναμε μεγάλο κόπο ώστε από το μηδέν να καταφέρουμε το λάδι μας να γίνει ΠΟΠ. Δεν θέλω να χαθεί ο κόπος τόσων ετών».
Δεν έχουν τελειώσει ακόμα οι καταγραφές
«Δεν έχουν τελειώσει ακόμα οι καταγραφές των ζημιών», αναφέρει ο Αντιπεριφερειάρχης Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής, Βασίλης Δελησταμάτης. Οπως τονίζει, παρότι οι επιτροπές για το ζωικό κεφάλαιο έχουν ολοκληρώσει το 99% του συνολικού έργου, έχουν μείνει πίσω οι επιτροπές κρατικής παροχής που ασχολούνται με ζημιές σε φυτικό κεφάλαιο και αναλώσιμα, όπως αποθήκες, τρακτέρ και υλικά. Συνεπώς, όπως είπε, δεν μπορεί να γνωρίζει πότε θα καταβληθούν και οι αποζημιώσεις. Αναφορικά με την κριτική που δέχθηκε στο ζήτημα των ζωοτροφών, σημείωσε πως παρότι απευθείας μετά την πυρκαγιά δόθηκε ένα εκατομμύριο ευρώ από το υπουργείο Κλιματικής Κρίσης στην Περιφέρεια για τις ζωοτροφές, απαιτούνται χρονοβόρες γραφειοκρατικές και λογιστικές διαδικασίες για να επιτευχθεί αυτό. Για τον λόγο αυτό, οι ζωοτροφές που δόθηκαν μέχρι τώρα αγοράστηκαν μέσω προϋπολογισμού της Περιφέρειας και δωρεές ιδιωτών. Το ίδιο θα γίνει και για την επόμενη φάση τροφοδότησης, για την οποία η Περιφέρεια θα δώσει 300.000 από το δικό της ταμείο έως ότου λυθούν τα ζητήματα που προέκυψαν με τα χρήματα του υπουργείου.