Γελούσε η Μαρία, μαθήτρια λυκείου της Αττικής, όταν έδειξε στους γονείς της το «σκονάκι» που τους έδωσε προ ημερών ο φιλόλογος στο σχολείο για να προετοιμαστούν για το σημερινό μάθημα στη Νεοελληνική Γλώσσα. Οι γονείς της από την πλευρά τους, πενηντάρηδες και οι δύο, θυμήθηκαν τα δικά τους σχολικά χρόνια. Ο λόγος για τις οδηγίες προετοιμασίας, το… σκονάκι, που δίνουν εκπαιδευτικοί στους μαθητές τους όταν είναι να τους επισκεφθεί ο σύμβουλος εκπαίδευσης στην τάξη για να αξιολογήσει τον τρόπο διδασκαλίας τους. Ουσιαστικά, τέσσερις δεκαετίες μετά την κατάργηση του επιθεωρητή, επί ΠΑΣΟΚ το 1985 με τον νόμο 1566, η ιστορία στο ελληνικό σχολείο επαναλαμβάνεται.
Συγκεκριμένα, κατά το πρώτο τρίμηνο του σχολικού έτους συνεχίζεται η διαδικασία της αξιολόγησης των νεοδιόριστων εκπαιδευτικών, καθώς είναι απαραίτητη για να μονιμοποιηθούν. Οι εκπαιδευτικοί αξιολογούνται αρχικά στο διδακτικό και παιδαγωγικό έργο από τον σύμβουλο επιστημονικής ευθύνης (ειδικότητας) μέσα στην τάξη. Εκείνος παρακολουθεί δύο διδασκαλίες. Οι εκπαιδευτικοί, σε συνεννόηση με τον σύμβουλο, επιλέγουν το μάθημα στο οποίο θα αξιολογηθούν, την ημέρα και την ώρα. Και η πλειονότητα των δασκάλων και καθηγητών φροντίζουν να προετοιμάσουν τους μαθητές τους ενόψει της επίσκεψης στην τάξη του συμβούλου.
Η «σήφα» και ο «φεϊλάς»
Ενδεικτικά, ο νεοδιόριστος καθηγητής της Μαρίας έδωσε στους μαθητές του ένα πληρέστατο τρισέλιδο φυλλάδιο με τις ερωτήσεις που θα κάνει στο σημερινό μάθημα, το οποίο θα αφορά τα χαρακτηριστικά της γλώσσας των νέων και τις ιδιαιτερότητές της. Για παράδειγμα, τους έδωσε λέξεις της νεανικής αργκό και τις εξηγήσεις τους (στην περίπτωση που δεν τις γνωρίζουν), όπως «σήφα» (αναγραμματισμός αντί για τη λέξη φάση), «φεϊλάς (από το αγγλικό fail = αποτυγχάνω, είναι ο τύπος που διαρκώς αποτυγχάνει, δεν το «έχει» με τίποτα, και έχει έφεση στα epic fail), «omg» (αρκτικόλεξο, «μα το θεό»). Επίσης μία από τις ερωτήσεις που πρόκειται να τους κάνει είναι «εάν και γιατί η πρωτοτυπία και το παιχνίδι με τις λέξεις είναι ισχυρότερα μεταξύ των νέων».
Εκπαιδευτικοί δίνουν στους μαθητές τους οδηγίες όταν είναι να τους επισκεφθεί στην τάξη ο σύμβουλος εκπαίδευσης.
Σύμφωνα με μαρτυρίες μαθητών και γονιών στην «Κ», μεταξύ των συστάσεων που κάνουν οι εκπαιδευτικοί στους μαθητές ενόψει της επίσκεψης του σχολικού συμβούλου, είναι να συμμετάσχουν όλοι στο μάθημα και να μη φοβούνται να σηκώσουν το χέρι ακόμη κι αν δεν είναι σίγουροι πως είναι σωστή η απάντησή τους. «Μου θύμισε τη δικιά μου εποχή, όταν ήμουν μαθητής στο δημοτικό σχολείο και επρόκειτο να έλθει ο επιθεωρητής στο μάθημα», ανέφερε χθες στην «Κ» 53χρονος γονιός 16χρονου μαθητή λυκείου. «Εγώ δεν το πήρα άσχημα. Κάποιοι άλλοι ωστόσο γονείς, νεότεροι από εμένα, διαμαρτυρήθηκαν στη διεύθυνση του σχολείου ότι η αξιολόγηση πρέπει να μη φαλκιδεύεται», πρόσθεσε ο γονιός.
Πάντως, η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, έχοντας ξεκινήσει από τους νεοδιόριστους, προχωράει με αργούς ρυθμούς. Το κλίμα είναι υποτονικό για όλη τη διαδικασία, τη στιγμή μάλιστα που, όπως έχει παρουσιάσει η «Κ», το νέο επιτελείο του υπουργείου Παιδείας σχεδιάζει βελτιωτικές αλλαγές. Συγκεκριμένα, όπως δήλωσε χθες στην «Κ» σύμβουλος εκπαίδευσης στην Κρήτη, «ακόμη αξιολογούμε εκπαιδευτικούς που διορίστηκαν το 2020 και το 2021. Ξεκινάμε από όσους είναι κοντά στη συμπλήρωση διετίας και πρέπει να μονιμοποιηθούν, αλλά έχουμε και πολλές αρνήσεις εκπαιδευτικών οι οποίοι δηλώνουν απεργία – αποχή από την αξιολόγηση. Ετσι, προχωρούμε σε όσους έχουν σειρά και θα “επιστρέψουμε” στους “αρνητές”. Εάν επιμείνουν στην απόφασή τους θα συντάξουμε πρακτικό, το οποίο θα αναρτηθεί στην πλατφόρμα αξιολόγησης. Από εκεί και πέρα, δεν γνωρίζουμε πώς θα προχωρήσει η διαδικασία με τον “αρνητή” εκπαιδευτικό».
Από την άλλη βέβαια, παρατηρείται το εξής παράδοξο. Κάποιοι εκπαιδευτικοί διαμαρτύρονται διότι ακόμη δεν έχουν αξιολογηθεί παρότι έχουν συμπληρώσει τη διετία, ενώ κάποιοι άλλοι που διορίστηκαν τον περασμένο Ιούλιο, ζητούν να αξιολογηθούν άρον άρον για να εξασφαλίσουν τη μονιμοποίηση. «Ηδη έχω ξεκινήσει με δασκάλους που έχουν διοριστεί το 2022, ενώ έχω αιτήματα κάποιων που διορίστηκαν φέτος. Βέβαια, σε αυτούς πρέπει να δώσουμε χρόνο να εξοικειωθούν με τους μαθητές και το σχολικό περιβάλλον. Ετσι, μετά τα Χριστούγεννα θα ξεκινήσουμε την αξιολόγηση με όσους διορίστηκαν το 2023», δήλωσε χθες στην «Κ» η κ. Αθανασία Χρονοπούλου, σύμβουλος εκπαίδευσης δασκάλων στη Μεσσηνία.
Με βάση τα βήματα της διαδικασίας, μετά την αξιολόγηση του διδακτικού και παιδαγωγικού έργου του εκπαιδευτικού, θα ακολουθήσει η αξιολόγηση των παιδαγωγικών ικανοτήτων του (π.χ. διαχείριση της τάξης) και της υπηρεσιακής του παρουσίας (συνέπεια, συμμετοχή στον σύλλογο διδασκόντων, ανταπόκριση στις δράσεις του σχολείου). Αρα υπάρχει… δρόμος, ενώ η διαδικασία της αξιολόγησης δεν προχωράει με τους ίδιους ρυθμούς σε όλη τη χώρα.
Ετσι, και με δεδομένα ότι από το 2020 μέχρι τώρα έχουν γίνει πάνω από 30.000 διορισμοί στις δύο πρώτες εκπαιδευτικές βαθμίδες και ότι κάθε χρόνο προστίθενται νέοι διορισμοί, είναι πολύ δύσκολο να προσδιοριστεί ο χρόνος έναρξης της ατομικής αξιολόγησης των 130.575 μονίμων νηπιαγωγών, δασκάλων και καθηγητών που διαθέτει η Ελλάδα. Το εάν θα είναι ουσιαστική όταν θα αρχίσει, αυτό μάλλον έχει προδικαστεί…