Ο τίτλος μιας ταινίας που έκανε πρεμιέρα στη Θεσσαλονίκη πριν από δύο χρόνια για την επώδυνη εμπειρία της εβραϊκής κοινότητας της πόλης και την τραυματική μνήμη («Η Πόλη και η Πόλη») θα μπορούσε να δοθεί και στα γεγονότα αυτών των ημερών. Η σημερινή Θεσσαλονίκη κινείται σε δύο ταχύτητες. Σταυροδρόμι πολιτισμού, φιλοξενεί για άλλη μία χρονιά το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, με αφιέρωμα στο Citizen Queer, με ντοκιμαντέρ που υμνούν την ομορφιά τής απελευθερωτικής πράξης του αυτοπροσδιορισμού και σφράγισαν το παγκόσμιο queer σινεμά.
Οπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στη σελίδα του φεστιβάλ «Ιστορίες της διπλανής πόρτας, αλλά και πολύτιμες ιστορικές καταγραφές για τις απαρχές και την εξέλιξη του ΛΟΑΤΚΙ+ κινήματος, ιστορίες προσωπικές και οικουμενικές, με πρωταγωνιστές τους ανθρώπους γύρω μας, τα αγαπημένα μας πρόσωπα, εμάς τους ίδιους, εξερευνούν ό,τι μας ορίζει και μας περιβάλλει και μας υπενθυμίζουν ότι ολοκληρωμένοι είμαστε μόνο αν είμαστε όλοι μαζί».
Αλλά στη Θεσσαλονίκη οι ιστορίες της διπλανής πόρτας δεν θυμίζουν σε τίποτα το σινεμά. Κυριακή, επτά το απόγευμα, και πλήθος συγκεντρώνεται για να διαδηλώσει για την ομοφοβική επίθεση που έλαβε χώρα το Σάββατο στις 22.30 το βράδυ στην πλατεία Αριστοτέλους, όταν ομάδα ανηλίκων και νεαρών ενήλικων ατόμων επιτέθηκε λεκτικά σε δύο τρανς άτομα, ηλικίας 21 ετών. Τα θύματα για να προστατευθούν μπήκαν σε κατάστημα εστίασης, αλλά οι δράστες συνέχισαν να τα προπηλακίζουν πετώντας μπουκάλια προς το μέρος τους. Μέλη της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας, αλλά και πολλοί άλλοι, διαμαρτύρονται όχι μόνο για την επίθεση αλλά και για τη γενικότερη κατάσταση στην πόλη.
«Αγωνίζομαι 20 χρόνια για να είμαι αυτό που είμαι»
«Μη φοβάσαι, να στέκεσαι δυνατός, να είσαι μπροστά», λέει μια κυρία σε ένα από τα άτομα που δέχτηκαν την επίθεση που στέκεται διακριτικά ανάμεσα στο πλήθος. Εχει ξανθά βαμμένα μαλλιά, έναν ασημένιο κρίκο στη μύτη και χαμογελά στον κόσμο που είναι εκεί για να συμπαρασταθεί και να ενθαρρύνει. «Δεν είναι η πρώτη επίθεση που δέχομαι», μας λέει, ενώ δεν δίστασε να καταδικάσει το βίαιο συμβάν και στο TikTok, όπου είπε πως αισθάνεται ντροπή για τους δράστες αλλά και για τον κόσμο που απλώς παρακολουθούσε την επίθεση και δεν έκανε τίποτα για βοηθήσει. «Τα δικαστήρια έρχονται σε λίγο καιρό. Μαζεύουμε κόσμο. Να βάλουν μυαλό», μου λέει για τους δράστες καθώς πλησιάζω για μια δήλωση. «Αγωνίζομαι 20 χρόνια για να είμαι αυτό που είμαι», τονίζει.
Η πλατεία έχει κατακλυστεί από Θεσσαλονικείς που ήρθαν για να στηρίξουν τα δύο τρανς άτομα, αλλά και να καταδικάσουν τις επιθέσεις που ταλανίζουν την πόλη. Οι σημαίες του oυράνιου τόξου ανεμίζουν. Η εκπρόσωπος Tύπου του Pride Θεσσαλονίκη, Φιλομένη Λιάτσα, λέει πως η κοινότητα δεν πτοείται και το Europride θα γίνει. «Θα δείξουμε ότι η Θεσσαλονίκη είναι ασφαλής πόλη, πέρα από μεμονωμένα περιστατικά που θα οδηγηθούν στη Δικαιοσύνη». Επιθέσεις με ρατσιστικό και φασιστικό χαρακτήρα από οργανωμένες ομάδες, οι οποίες θυμίζουν άλλες γκρίζες ημέρες που έζησε αυτή η πόλη, είναι σχεδόν καθημερινές. Οι μνήμες από τη δολοφονία του Αλκη Καμπανού είναι ακόμη νωπές.
«Ερχονται, θα γίνουν επεισόδια»
«Εγινε επίθεση και στο τρένο; Πόσοι ήταν; Δέκα;» ακούγεται στο πλήθος. «Χτύπησαν παιδιά και στην Καλαμαριά», λέει ένας άλλος. «Ερχονται, θα γίνουν επεισόδια», φωνάζει μια νεαρή κοπέλα και τρέχει.
«Να έρθουν στη γειτονιά μου, να δουν τι γίνεται», λέει ένα άτομο queer το οποίο κρύβει το πρόσωπό του με ιατρική μάσκα. «Είμαι εδώ, αλλά δεν είμαι», λέει μια άλλη τρανς γυναίκα στις φίλες της, εκφράζοντας τον φόβο με τον οποίο ζουν τα queer άτομα της πόλης. «Μεταμφιέστηκες σε Μελίνα Μερκούρη», απευθύνει τον λόγο σε μια ψηλή τρανς με μαντίλι στα μαλλιά και μεγάλα μαύρα γυαλιά.
Σύντομα οι κουκουλοφόροι κάνουν την εμφάνισή τους. Κινούνται ανάμεσα στο πλήθος και συγκεντρώνονται έξω από το «Ολύμπιον», όπου έχει έρθει ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, Στέφανος Κασσελάκης, να δει μια ταινία με θέμα τη δημοκρατία στο Ιντερνετ. Φωνάζουν συνθήματα εναντίον του, εναντίον των πολιτικών. «Είσαι σκουπίδι», του λένε πριν μπει στην αίθουσα.
Η συνέχεια είναι γνωστή. Περίπου πενήντα κουκουλοφόροι επιτίθενται στην πορεία, ενώ ομάδες αντιεξουσιαστών που συμμετέχουν στην πορεία τούς απωθούν. Στο πέρασμά τους τα κάνουν γυαλιά και καρφιά σε καφετέριες και μαγαζιά. Τα πλακάτ αναγράφουν «We exist». Μέσα στην αίθουσα του κινηματογράφου «Ολύμπιον» οι προβολές συνεχίζονται, με τη λέξη δημοκρατία να προφέρεται ξανά και ξανά από τα χείλη όλων και τον διευθυντή του φεστιβάλ Ορέστη Ανδρεαδάκη να καταδικάζει την επίθεση και κάθε είδους ρατσισμό.
Λίγη ώρα μετά, στην πόλη αυτή, τα πνεύματα έχουν ηρεμήσει. Στο πεζοδρόμιο έξω από τον κινηματογράφο δύο ηλικιωμένες γυναίκες συζητούν. «Εχουν και αυτά τα παιδιά γονείς, μανάδες, πατεράδες, έχουν ψυχή», σχολιάζουν με λύπη. H άλλη πόλη, αγνοεί, αποσιωπά ή και απειλεί ένοχα και συνωμοτικά την ύπαρξη αυτών των «παιδιών».