Της Ιωάννας Φωτιάδη
Πρεμιέρα κάνουν σήμερα τα απογευματινά χειρουργεία στα δημόσια νοσοκομεία της χώρας, ένα μέτρο στο οποίο το υπουργείο Υγείας έχει επενδύσει προκειμένου να αυξηθεί η δυναμικότητα του συστήματος και να καταστεί πιο ελκυστική η θέση του χειρουργού και του αναισθησιολόγου στο ΕΣΥ. Η έναρξη γίνεται σήμερα το απόγευμα στις 4 μ.μ. στη Θεσσαλονίκη, στα νοσοκομεία «Παπαγεωργίου» και ΑΧΕΠΑ. Στο «Παπαγεωργίου» θα χειρουργηθούν τέσσερις άνθρωποι, οι οποίοι βρίσκονται σε λίστα αναμονής από το 2020. Πρόκειται για έναν άνδρα και μια γυναίκα με κήλη μεσαίας βαρύτητας, ενώ δύο ακόμη γυναίκες θα κάνουν ολική αρθροπλαστική γόνατος μεγάλης βαρύτητας.
Σύμφωνα με πηγές της «Κ», στο «Παπαγεωργίου» έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για συμμετοχή όλες οι κλινικές του νοσοκομείου και ως εκ τούτου προγραμματίζεται χειρουργείο και την Τετάρτη το απόγευμα. Δεν είναι τυχαίο που το υπουργείο Υγείας επέλεξε τη Βόρεια Ελλάδα για να εγκαινιάσει τον νέο θεσμό, καθώς εκεί παρατηρούνται οι μεγαλύτερες αναμονές. Σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου, αυτή τη στιγμή σε αναμονή για χειρουργείο είναι 102.634 ασθενείς, εκ των οποίων 44.459 (43%) περιμένουν έως τέσσερις μήνες, 31.954 (31%) 4 έως 12 μήνες και 26.221 (26%) περισσότερους από 12 μήνες. To 48% των περιστατικών σε αναμονή άνω των 4 μηνών είναι εγγεγραμμένα σε λίστες νοσοκομείων της 3ης Υγειονομικής Περιφέρειας (ΥΠΕ) Μακεδονίας και της 4ης ΥΠΕ Μακεδονίας – Θράκης. Μιλώντας στην «Κ» ο Ισαάκ Κεσίσογλου, διευθυντής της Γ΄ Χειρουργικής Κλινικής του ΑΠΘ στο νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ, στην οποία θα πραγματοποιηθεί σήμερα ένα χειρουργείο, σημείωσε: «Είναι μια κίνηση που αποφάσισε αυτή η κυβέρνηση να υλοποιήσει, αλλά σχεδιάζεται εδώ και χρόνια. Στην Αγγλία και σε άλλες χώρες είναι παλιά πρακτική. Ως μέτρο έχει διαφορετικές αναγνώσεις. Από τη μια πλευρά θα επιτρέψει ειδικά στους αναισθησιολόγους να βγάλουν κάποια επιπλέον χρήματα, από την άλλη ο άρρωστος θα πρέπει να πληρώσει. Τώρα το πόσο θα βοηθήσει να μειωθούν οι λίστες θα το δείξει ο χρόνος. Το ΑΧΕΠΑ είναι πανεπιστημιακό νοσοκομείο και εμείς ως πανεπιστημιακοί οφείλουμε να είμαστε στην πρωτοπορία, αλλά θα πρέπει να θέσουμε τους κανόνες για να προχωρήσει σωστά. Ο στόχος μας άλλωστε είναι πάντα ο ασθενής».
«Οφείλουμε να είμαστε στην πρωτοπορία, αλλά θα πρέπει να θέσουμε τους κανόνες για να προχωρήσει σωστά», λέει στην «Κ» ο κ . Κεσίσογλου, διευθυντής χειρουργικής κλινικής στο ΑΧΕΠΑ.
«Η συντριπτική πλειοψηφία των νοσοκομείων σε όλη τη χώρα έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον», επισημαίνει μιλώντας στην «Κ» ο υφυπουργός Υγείας Μάριος Θεμιστοκλέους, «εξαιρούνται λίγα που αντιμετωπίζουν τεχνικές δυσκολίες, όπως το Ιπποκράτειο Θεσσαλονίκης που έχει μεγάλη έλλειψη αναισθησιολόγων». Τη σκυτάλη, εν συνεχεία, παίρνει η Αθήνα και συγκεκριμένα το νοσοκομείο Ευαγγελισμός, όπου, σύμφωνα με πληροφορίες, θα γίνει το πρώτο χειρουργείο την Πέμπτη το απόγευμα, το οποίο θα είναι επέμβαση θυρεοειδούς. Βάσει του οργανογράμματος, υπολογίζεται να γίνονται έξι απογευματινά χειρουργεία την εβδομάδα στον Ευαγγελισμό.
Αντιδράσεις
Η καθιέρωση, ωστόσο, της απογευματινής λειτουργίας των νοσοκομείων δεν βρίσκει άπαντες σύμφωνους. Συγκεκριμένα, η Ενωση Νοσοκομειακών Ιατρών Θεσσαλονίκης (ΕΝΙΘ) αντιτίθεται στην ενεργοποίηση των επί πληρωμή απογευματινών χειρουργείων και στο υπό διαβούλευση νομοσχέδιο για το ιδιωτικό έργο των ιατρών ΕΣΥ. Η ΕΝΙΘ καλεί, μάλιστα, τα μέλη της και τα σωματεία υγειονομικών σήμερα σε τρίωρη στάση εργασίας, σε ένδειξη διαμαρτυρίας. «Στα νοσοκομεία της Θεσσαλονίκης σε καθημερινή πρωινή λειτουργία είναι μόλις το 60% των διαθέσιμων χειρουργικών αιθουσών, λόγω έλλειψης προσωπικού», αναφέρεται μεταξύ άλλων στην ανακοίνωση.
O Ελληνας ασθενής «αγοράζει» ταχύτητα
Της Τασούλας Επτακοίλη
Zητήσαμε ένα σχόλιο για το μέτρο των απογευματινών χειρουργείων από τον Κυριάκο Σουλιώτη, καθηγητή Πολιτικής Υγείας και κοσμήτορα της Σχολής Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου. «Οπως έχουμε καταγράψει σε διάφορες μελέτες, πρόθεση πληρωμής για υπηρεσίες υγείας εκφράζει ένας στους τρεις Ελληνες. Στην πράξη, βεβαίως, ήδη το 60% των πολιτών καταβάλλει κάποιο ποσό για τον σκοπό αυτό, μέσω φόρων και ασφαλιστικών εισφορών. Αρα, αν θέλουμε να εξετάσουμε την επίπτωση του μέτρου των απογευματινών χειρουργείων, πρέπει να φτιάξουμε ένα μηχανισμό ενδελεχούς και σε βάθος παρακολούθησης των συμπεριφορών των ασφαλισμένων», υπογραμμίζει ο κ. Σουλιώτης.
Και συνεχίζει: «Ο τιμοκατάλογος είναι ανταγωνιστικός σε σχέση με τον ιδιωτικό τομέα, αλλά σίγουρα συνεπάγεται ένα επιπλέον κόστος. Αυτό φυσικά θα συμβεί αν υπάρξει μετακύλιση της ζήτησης από τη δωρεάν φροντίδα της πρωινής λειτουργίας στην απογευματινή, την επί πληρωμή. Γιατί αν πολλοί ασθενείς προτιμήσουν ένα δημόσιο νοσοκομείο από μια ιδιωτική δομή υγείας, που είναι σίγουρα αρκετά πιο ακριβή, το κόστος θα είναι μικρότερο. Μένει να δούμε πώς θα λειτουργήσει αυτό το δίπολο.
Το θέμα σχετίζεται με τη γενικότερη διόγκωση του ιδιωτικού τομέα, αλλά και με την κουλτούρα μας. Δεν είμαστε εξοικειωμένοι με την έννοια της αναμονής.
Κατά την άποψή μου, βασικό κριτήριο της επιλογής του Ελληνα παραμένει ο χρόνος: πότε θα προγραμματιστεί το χειρουργείο του. Ταχύτητα έχει μάθει να «αγοράζει», αυτή είναι η προτεραιότητά του. Η διεύρυνση της χρονικής διαθεσιμότητας του ΕΣΥ είναι, λοιπόν, θετική εξέλιξη. Θα θέλαμε να είναι δωρεάν; Αναμφίβολα. Ομως αυτό προϋποθέτει πρόσθετους πόρους τους οποίους δεν διαθέτει η χώρα, δεν μπορεί να σηκώσει το φορτίο να έχει υπερωριακή απογευματινή απασχόληση του υγειονομικού προσωπικού».
«Από τι εξαρτάται η «πορεία» των απογευματινών χειρουργείων;», τον ρωτάμε. «Πολλά θα εξαρτηθούν από τον αριθμό των κλινικών που θα μπορέσουν να υποστηρίξουν την απογευματινή λειτουργία (άκουσα ότι υπάρχει ενδιαφέρον από σημαντικό αριθμό νοσοκομείων) και από το ποσοστό των πολιτών που θα πουν “αφού είναι να πληρώσω, ας πάω στο ιδιωτικό νοσοκομείο, όπου το ξενοδοχειακό περιβάλλον είναι καλύτερο” (άλλο ένα βασικό κριτήριο επιλογής). Επίσης, πρέπει να τονίσουμε ότι η θεσμοθέτηση των απογευματινών χειρουργείων είναι και ένας νόμιμος τρόπος αύξησης των αμοιβών των ανθρώπων του ΕΣΥ – απολύτως αναγκαία. Εν κατακλείδι, παραδοσιακά είμαστε παγκοσμίως στις πρώτες θέσεις σε ό,τι αφορά την ιδιωτική δαπάνη υγείας. Και αυτή ήταν μια εγκατεστημένη πραγματικότητα ακόμη και πριν από τη δημιουργία του ΕΣΥ. Τόσες δεκαετίες μετά, οι αυξομειώσεις είναι ελάχιστες. Το θέμα είναι πολυπαραγοντικό και σχετίζεται με τη γενικότερη διόγκωση του ιδιωτικού τομέα στην Ελλάδα, αλλά και με την κουλτούρα μας. Δεν είμαστε εξοικειωμένοι με την έννοια της αναμονής. Το ίδιο συμβαίνει και σε άλλες χώρες της Μεσογείου. Σε μια σκανδιναβική χώρα, κανείς δεν θα διαμαρτυρηθεί αν ένα μη επείγον χειρουργείο προγραμματιστεί σε έξι μήνες».