Πρώτα οι αστυνομικοί τοποθέτησαν κορδέλες για να αποτρέψουν το παρκάρισμα, σε μια απόπειρα οριοθέτησης της «επικίνδυνης ζώνης» περιμετρικά της Πανεπιστημιούπολης. Ουδείς μπορούσε να εγγυηθεί ότι εάν κάποιος στάθμευε εκεί το όχημά του δεν θα το έβρισκε καμένο το επόμενο πρωί. Λίγες ημέρες αργότερα στάλθηκε από το αστυνομικό τμήμα της περιοχής ένα e-mail με την παράκληση να τοποθετούνται τα αυτοκίνητα σε εσωτερικούς χώρους, για να γλιτώσουν από «πιθανή φθορά». Μεταξύ των παραληπτών του μηνύματος ήταν «εκ παραδρομής» και ένα ιδιωτικό σχολείο, το οποίο μόλις την προηγούμενη νύχτα είχε δει όλα τα βαν του να λαμπαδιάζουν από την εμπρηστική επίθεση αγνώστων.
Τα κουφάρια των σχολικών που καταστράφηκαν ολοσχερώς τα ξημερώματα της 14ης Μαρτίου έχουν απομακρυνθεί από την οδό Ταξίλου. Πάνω στο μαύρο αποτύπωμά τους σταθμεύουν πλέον Ι.Χ. κατοίκων. Στου Ζωγράφου, σε μια τόσο πυκνοκατοικημένη γειτονιά, οι θέσεις παρκαρίσματος είναι δυσεύρετες. Το βράδυ της πυρπόλησης οι φλόγες έφθαναν μέχρι τον πρώτο όροφο γειτονικής πολυκατοικίας και οι ένοικοι μάζεψαν τις τέντες για να μην αρπάξουν. Η Στέλλα Φραγκούλη, διευθύντρια της Σχολής Κανάση, ενημερώθηκε από τηλεφωνήματα γονιών που μένουν κοντά για «φωτιές έξω από το σχολείο». Οταν έφθασε στο σημείο, η Πυροσβεστική επιχειρούσε ακόμη. «Φώναζαν οι κάτοικοι, ένας κύριος προσπαθούσε να σώσει τις μηχανές του, το χειρόφρενο ενός αυτοκινήτου λύθηκε και κυλούσε φλεγόμενο στον δρόμο», θυμάται.
Περιπέτεια για 120 μαθητές
Παρά την απρόσμενη καταστροφή έπρεπε να κινητοποιηθούν άμεσα. Να ενημερώσουν όλους τους γονείς ώστε να μην περιμένουν το δρομολόγιο του σχολικού και να φροντίσουν να λειτουργήσει το σχολείο για να «μη μείνουν ξαφνικά ξεκρέμαστοι» όσοι εργάζονταν. Ο στόλος τους, που είχε ξεκινήσει να ανανεώνεται από το 2016, χάθηκε εκείνη τη νύχτα ολοκληρωτικά. Κάλυπτε δρομολόγια από το κέντρο της πόλης μέχρι τον Γέρακα και εξυπηρετούσε περίπου 120 μαθητές δημοτικού και νηπιαγωγείου, οι οποίοι φοιτούν στη μονάδα του Ζωγράφου και σε παράρτημά της στην Αγία Παρασκευή. «Εξω από το σχολείο υπήρχαν γονείς που έκλαιγαν», λέει η κ. Φραγκούλη. «Οι δάσκαλοι θεωρώ ότι πρέπει να είναι βράχοι και το όποιο συναίσθημα πρέπει να μένει μεταξύ μας, στο γραφείο».
Αυτή δεν ήταν η πρώτη εμπρηστική επίθεση στην περιοχή γύρω από την Πανεπιστημιούπολη. Από τον Μάιο του 2023 μέχρι και σήμερα, σύμφωνα με όσα συμβάντα έχουν δημοσιοποιηθεί, καθώς και βάσει σχετικών ανακοινώσεων της Πυροσβεστικής, κάηκαν τουλάχιστον 31 οχήματα στις οδούς Ούλωφ Πάλμε, Υμηττού, Ταξίλου και τη Λεωφόρο Εθνικής Αντιστάσεως. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται έξι βαν δύο ιδιωτικών σχολείων και ένα πούλμαν, το οποίο εξυπηρετούσε τα δρομολόγια δημόσιου σχολείου.
Οι καταστροφές σημειώθηκαν είτε στο περιθώριο επεισοδίων μεταξύ κουκουλοφόρων και δυνάμεων των ΜΑΤ είτε, σύμφωνα με μαρτυρίες, από τυφλά ξεσπάσματα βίας. Περιστατικά σαν και αυτά τις περισσότερες φορές περνούν στα ψιλά της επικαιρότητας ή απασχολούν για λίγο τις ζωντανές συνδέσεις πρωινών τηλεοπτικών εκπομπών. Ο αντίκτυπος που έχουν, όμως, στην καθημερινότητα αρκετών ανθρώπων διαρκεί πολύ περισσότερο.
Πάρτι και μετά στουπί
Τον περασμένο Φεβρουάριο ο Νίκος Βασιλείου ενημερώθηκε ότι ένα πούλμαν του είχε τυλιχτεί στις φλόγες. Ηταν ξημερώματα Κυριακής όταν βρέθηκε στην Ούλωφ Πάλμε για να διαπιστώσει το μέγεθος της ζημιάς. Οπως λέει, το χτύπημα δεν είχε γίνει με βόμβα μολότοφ. «Είχαν βάλει ένα στουπί με βενζίνη στον μπροστινό τροχό. Η φωτιά πέρασε από το πάτωμα του λεωφορείου και κινήθηκε προς τα πίσω. Ημασταν τυχεροί που πήρε από εκείνη την πλευρά και όχι μπροστά, γιατί αλλιώς θα γινόταν κόλαση. Το ρεζερβουάρ ήταν γεμάτο με 500 λίτρα βενζίνης», τονίζει. «Εκαναν ένα πάρτι και μετά βγήκαν και έκαψαν. Δεν στόχευσαν πολυτελή αυτοκίνητα. Δεν θεωρώ ότι είχαν κάποιο σκοπό».
Το πούλμαν μετέφερε μαθητές σε δημόσιο σχολείο. Ο κ. Βασιλείου αναγκάστηκε να παραχωρήσει το δρομολόγιο σε συνάδελφό του, μια απώλεια εισοδήματος που δεν μπορεί να αναπληρώσει. Το όχημα ήταν ασφαλισμένο, όμως μέχρι την παραλαβή της αποζημίωσης πρέπει να ξεπεράσει αρκετούς γραφειοκρατικούς σκοπέλους. Για καιρό περίμεναν το σχετικό πόρισμα της Πυροσβεστικής και της Αστυνομίας ώστε να τεκμηριώσουν ότι δεν επρόκειτο για «τρομοκρατικό χτύπημα» και να κινηθεί η διαδικασία της αποζημίωσης. Εφόσον κανείς δεν είχε αναλάβει την ευθύνη για τον εμπρησμό, η φθορά θεωρείται ότι προκλήθηκε από «κακόβουλη ενέργεια».
Μια μέρα αφού είχαν πυρποληθεί τα βαν, η αστυνομία έστειλε σύσταση για στάθμευση των οχημάτων σε κλειστούς χώρους.
Ο ιδιοκτήτης βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με την ασφαλιστική εταιρεία αλλά, όπως τονίζει, το ποσό που κάποια στιγμή θα εισπράξει θα υπολείπεται κατά πολύ της επένδυσής του. «Το να δημιουργήσεις είναι δύσκολο σε αυτή τη χώρα, ενώ το να καταστρέψεις είναι εύκολο», τονίζει.
«Δεν είναι προτεραιότητα το λεωφορείο όταν γράφεις το παιδί σου σε ένα σχολείο, αλλά είναι μια παροχή που εξυπηρετεί οικογένειες», λέει η Μαίρη Καλογεροπούλου, υπεύθυνη δρομολογίων στη Σχολή Κανάση. «Βάσει αυτής της δυνατότητας οι γονείς δρομολογούν τη δουλειά τους και τις δραστηριότητες των παιδιών. Ξέρουν ότι οι ώρες είναι πολύτιμες», προσθέτει.
Μετά την καταστροφή στην οδό Ταξίλου η κ. Φραγκούλη λέει ότι εκδηλώθηκε μεγάλο κύμα συμπαράστασης. Παλιοί υπάλληλοι και απόφοιτοι του σχολείου προσφέρθηκαν να βοηθήσουν, ενώ δίπλα τους στάθηκε και ο Σύνδεσμος Ιδιωτικών Σχολείων. Αλλα σχολεία, από την Αττική μέχρι την Καλαμάτα, καθώς και μια εταιρεία που εμπορεύεται σχολικά, προθυμοποιήθηκαν και τους δάνεισαν συνολικά τέσσερα εφεδρικά οχήματα. Δεν ήταν ίδια με τα προηγούμενα ώστε να χωρέσουν στα στενά δρομάκια της περιοχής και δεν κάλυπταν πλήρως τις ανάγκες, ήταν όμως μια σημαντική προσθήκη που βοήθησε άμεσα το σχολείο και τις περισσότερες οικογένειες. Τα δρομολόγια έπρεπε να συμπτυχθούν, υπήρξαν περίπου 20 μαθητές που δεν μπορούσαν να εξυπηρετηθούν από τα νέα ωράρια ή σημεία παραλαβής και ακόμη γίνονται προσπάθειες επανασχεδιασμού των διαδρομών για να αντιμετωπιστούν οι δυσκολίες.
«Μεσούσης της σχολικής σεζόν η κατάσταση είναι δύσκολη. Δεν υπάρχουν εύκολα διαθέσιμα οχήματα, δεν μπορεί να γίνει άμεσα η παραγγελία και η παραλαβή», λέει η Αννα Χρηστίδου, μητέρα δύο παιδιών που φοιτούν στο ιδιωτικό σχολείο του Ζωγράφου.
Μέχρι να βρεθεί προσωρινή λύση και να ξεκινήσουν τα εφεδρικά λεωφορεία που προσφέρθηκαν από άλλα σχολεία η ίδια λόγω της εργασίας της δεν μπορούσε να μεταφέρει τα παιδιά, ενώ ο σύζυγός της είχε την κατανόηση του προϊσταμένου του και μπόρεσε να κάνει τις πρώτες ημέρες κάποια δρομολόγια. «Η εικόνα των καμένων οχημάτων σε ένα συνοικιακό σχολείο είναι εξαιρετικά λυπηρή. Πώς να εξηγήσεις στα παιδιά την έννοια του εμπρησμού και ότι δεν έχει να κάνει με εκείνους;» τονίζει.
Το κόστος για ένα νέο σχολικό λεωφορείο διαμορφώνεται ανάλογα με τον αριθμό των θέσεων, εκτιμάται πάντως ότι κυμαίνεται μεταξύ 60.000-70.000 ευρώ. Ωστόσο η απόκτηση νέου οχήματος είναι μια χρονοβόρα και σύνθετη διαδικασία για κάθε σχολείο. «Είναι δυσεύρετα», λέει η κ. Φραγκούλη, τονίζοντας ότι και η διαδικασία χρηματοδότησης μέσω ΕΣΠΑ παίρνει πολύ μεγάλο διάστημα. Το σχολείο τους είχε ήδη προχωρήσει πριν από την εμπρηστική επίθεση σε παραγγελία οχήματος από το εξωτερικό που θα κάλυπτε ανάγκες για τη νέα σεζόν. Τους είχαν ενημερώσει ότι ενδέχεται να το παραλάβουν τον Αύγουστο.
Η κ. Φραγκούλη περιμένει από τις αρμόδιες αρχές τα σχετικά έγγραφα για να προχωρήσει τη διαδικασία με την ασφαλιστική. «Αντιλαμβάνομαι τον φόρτο εργασίας των υπηρεσιών, αλλά το κράτος θα έπρεπε να ασχοληθεί περισσότερο. Εδώ εμπλέκονται οι οικογένειες, η καθημερινότητά τους», λέει.
Δεν περίμενε ότι οι εμπρηστικές επιθέσεις θα έφθαναν τόσο ψηλά στον δρόμο τους. Συνήθως τα επεισόδια περιορίζονταν κοντά στην είσοδο της Πανεπιστημιούπολης, σε κάποια κεντρική οδό. Τον στόλο τους, όπως λέει, θα τον χτίσουν σταδιακά από την αρχή, αλλά είναι αδύνατο να αγοράσουν πέντε σχολικά ταυτόχρονα.