Μέτρα που ξεκινούν από τον εύλογο καθαρισμό των αυλών και την κοπή κλαδιών και φθάνουν σε επίπεδο ανακαίνισης για τη βελτίωση της πυροπροστασίας ενός κτιρίου περιλαμβάνει ο νέος κανονισμός για ακίνητα μέσα ή δίπλα σε δασικές εκτάσεις που τίθεται φέτος σε εφαρμογή. Και όλα αυτά όχι αυτοβούλως, αλλά με την πρόσληψη ειδικού –απροσδιόριστης ειδικότητας– που θα συμπληρώσει ένα έντυπο αξιολόγησης της επικινδυνότητας, θα συντάξει τεχνική έκθεση και θα πιστοποιήσει στον δήμο την εφαρμογή της. Η υπενθύμιση των σχετικών υποχρεώσεων από το υπουργείο Περιβάλλοντος έγινε μόλις 15 ημέρες πριν από τη λήξη της προθεσμίας, γεγονός που οδήγησε σε διαμαρτυρίες και τελικά σε παράταση έως τον Μάιο.
Ο κανονισμός πυροπροστασίας, που εγκρίθηκε πριν από περίπου ένα έτος (ΦΕΚ 3475Β/23) αφορά κτίρια που βρίσκονται μέσα ή σε ακτίνα 300 μέτρων από δάση, δασικές, αναδασωτέες και χορτολιβαδικές εκτάσεις, καθώς και μέσα σε πάρκα ή άλση. Στόχος του κανονισμού είναι να επιβραδύνει τον ρυθμό και την ένταση μιας δασικής πυρκαγιάς και προφανώς να προστατεύσει ζωές και περιουσίες.
Για τα υφιστάμενα κτίρια
Τα μέτρα πυροπροστασίας χωρίζονται σε όσα εφαρμόζονται σε νέα κτίρια και σε υφιστάμενα κτίρια. Οσον αφορά τα προληπτικά μέτρα στα υφιστάμενα κτίρια, η οδός πρόσβασης στο ακίνητο θα πρέπει να είναι ελεύθερη από εμπόδια και καθαρή από καύσιμες ύλες (λ.χ. κλαδιά, θάμνοι). Σε περιοχές υψηλής επικινδυνότητας, εφόσον το κτίριο απέχει περισσότερο από 30 μέτρα από την είσοδο του οικοπέδου, πρέπει να διαμορφώνεται δίοδος προσπέλασης τροχοφόρου (πυροσβεστικό).
Γύρω από το ακίνητο πρέπει να υπάρχει μια ζώνη τουλάχιστον δέκα μέτρων: στην πρώτη ζώνη επιτρέπονται θάμνοι ύψους έως ενός μέτρου, εφόσον απέχουν τουλάχιστον δύο μέτρα από τα κουφώματα. Στη δεύτερη ζώνη επιτρέπεται χαμηλή βλάστηση και διατήρηση μεμονωμένων δέντρων, εφόσον δεν υπέρκεινται θάμνων και δεν βρίσκονται στην ευθεία των κουφωμάτων του κτιρίου. Τα κλαδιά τους πρέπει να κουρεύονται σε απόσταση 5 μέτρων από το κτίριο. Στην τρίτη ζώνη επιτρέπονται θάμνοι, εφόσον δεν βρίσκονται κάτω από δέντρα. Και δέντρα που απέχουν μεταξύ τους τουλάχιστον ενάμισι μέτρο (αν είναι ύψους έως 3 μέτρων) ή τρία μέτρα (αν είναι ψηλότερα).
Ως προς την αποθήκευση υλικών, στις ζώνες 1 και 2 επιτρέπεται μόνο σε κλειστό χώρο που να πληροί τις προδιαγραφές πυροπροστασίας κτιρίων και να μη βρίσκεται κάτω από δέντρο. Αντιστοίχως οι δεξαμενές πετρελαίου και οι φιάλες αερίου επιτρέπονται μόνο εντός πυράντοχης κατασκευής, σε απόσταση 10 μέτρων από το σπίτι (ειδικά για τις δεξαμενές αερίου επιτρέπονται κατ’ εξαίρεση έως το 2030, αν υφίστανται νόμιμα).
Αυτά ως προς τα προληπτικά μέτρα στο οικόπεδο. Ως προς την ασφάλεια του κτιρίου, τίθενται συγκεκριμένες προδιαγραφές για τα ανοίγματα εξαερισμού και την καπνοδόχο, ενώ επιβάλλεται η σφράγιση οικοδομικών διακένων με άκαυστα υλικά. Οι τέντες πρέπει να αντικαθίστανται με σκίαστρα από άκαυστα υλικά, όπως και οι υδρορροές. Αν η στέγη είναι ξύλινη, επιβάλλεται τα εμφανή ξύλινα στοιχεία της να επικαλυφθούν με άκαυστα υλικά και να σφραγιστούν όλα τα κενά. Προδιαγραφές υπάρχουν και για τη δομική πυροπροστασία, με τη χρήση πυράντοχων υλικών, ενώ τυχόν ξύλινα στοιχεία της στέγης να έχουν τον απαιτούμενο δείκτη πυραντίστασης.
Τι ορίζει ο κανονισμός –που τίθεται σε ισχύ φέτος– για τις προληπτικές ενέργειες και τις προδιαγραφές ασφαλείας των υλικών σε σπίτια και αποθήκες.
Για τα νέα κτίρια
Στα νέα κτίρια, ο ιδιοκτήτης πρέπει να φροντίζει η οδός πρόσβασης στο ακίνητο να είναι ελεύθερη από εμπόδια και καύσιμες ύλες και να διασφαλίζεται η είσοδος τροχοφόρου μέχρι το ακίνητο (λ.χ. πυροσβεστικό). Επίσης πρέπει να διασφαλίζεται χώρος για πιθανή στάση οχήματος εκτάκτου ανάγκης εντός του οικοπέδου. Γύρω από το ακίνητο πρέπει να υπάρχει μια ζώνη τουλάχιστον 10 μέτρων, διαιρούμενη σε τρία επίπεδα προστασίας με αντίστοιχη διαχείριση της βλάστησης. Η κοντινότερη στο σπίτι ζώνη (το λιγότερο 2 μέτρων) πρέπει να μένει κενή, στη δεύτερη ζώνη (+3 μέτρα) επιτρέπονται χαμηλή βλάστηση και θάμνοι και στην τρίτη ζώνη (+5 μέτρα) επιτρέπονται δέντρα αλλά κλαδεμένα στα 3 μέτρα από το έδαφος και με απόσταση 3 μέτρων μεταξύ τους. Οπου ο χώρος του οικοπέδου δεν είναι τόσο μεγάλος, τότε προτεραιότητα έχουν οι δύο πρώτες ζώνες. Ως προς την αποθήκευση υλικών, ισχύουν τα ίδια με τις υφιστάμενες κατασκευές.
Οσον αφορά τα μέτρα παθητικής πυροπροστασίας, αυτά ξεκινούν από τον σχεδιασμό του κτιρίου: πρέπει να προτιμώνται απλές κτιριακές μορφές που εκτρέπουν τις φλόγες και τα θερμά ρεύματα. Προτείνεται επίσης να προτιμώνται σταθερά στηθαία έναντι κιγκλιδωμάτων και να αποφεύγονται ανεξάρτητες κατασκευές (λ.χ. πέργκολες) που αποτελούν δυνάμει καύσιμη ύλη σε επαφή με το κτίριο.
Η διαδικασία
Ο αρμόδιος τεχνικός επιστήμονας (δεν διευκρινίζεται η ειδικότητά του) θα πρέπει να συμπληρώσει το έντυπο αξιολόγησης επικινδυνότητας (περιλαμβάνεται στον κανονισμό του 2023). Θα πρέπει επίσης να συντάξει μια τεχνική έκθεση στην οποία να περιγράφει το ακίνητο, τις εγκαταστάσεις του και τον περιβάλλοντα χώρο και τα μέτρα που προτείνει να λάβει ο ιδιοκτήτης του (παθητικής και ενεργητικής πυροπροστασίας). Τα έντυπα αυτά κανονικά θα υποβάλλονταν σε ηλεκτρονική πλατφόρμα, επειδή όμως δεν υπάρχει η πλατφόρμα, με εγκύκλιό του το υπουργείο Περιβάλλοντος ζητάει να κατατίθενται σε δύο αντίτυπα σε χαρτί στον δήμο, ο οποίος και υποχρεούται να διεξάγει ελέγχους.
Μια λεπτομέρεια: η αρχική καταληκτική ημερομηνία ήταν η 31η Μαρτίου και το υπουργείο Περιβάλλοντος θυμήθηκε να εκδώσει υπενθύμιση μέσω δελτίου Τύπου στις 15 Μαρτίου.
Κατόπιν, σε διάστημα ενός μήνα, ο ιδιοκτήτης του ακινήτου πρέπει να εισέρχεται στο πληροφοριακό σύστημα (δηλαδή να πηγαίνει στον δήμο) και να καταθέτει «δήλωση εφαρμογής μέτρων πυρασφάλειας», με την οποία «δηλώνει ότι έχει προβεί σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες και πληροί τις οριζόμενες απαιτήσεις του κανονισμού για την προστασία του ακινήτου του σε περίπτωση πυρκαγιάς, όπως αυτές ορίζονται στην έκθεση του τεχνικού επιστήμονα».
Με χθεσινή ανακοίνωσή του το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας παρέτεινε τις προθεσμίες για τις 10 Μαΐου (για το έντυπο και την τεχνική έκθεση) και τις 10 Ιουνίου (για τη δήλωση). Μάλιστα το υπουργείο στη χθεσινή ανακοίνωσή του ανέφερε ότι εξασφαλίστηκαν 30 εκατ. ευρώ από το Πράσινο Ταμείο για τη μελέτη και δημιουργία περιμετρικών ζωνών σε οικισμούς εντός υψηλών δασών ανεξαρτήτως νομιμότητας αυτών (συμπεριέλαβε ρητά και τις οικιστικές πυκνώσεις).
Με άλλα λόγια το υπουργείο Περιβάλλοντος για ακόμη μια φορά θα διαθέσει δημόσιους πόρους για να διασφαλίσει την περιουσία όσων παρανόμησαν, καταπατώντας και καταστρέφοντας (κατά κανόνα δημόσιες) δασικές εκτάσεις.