Περισσότερες από 40 νέες δεσμεύσεις θα αναλάβει την επόμενη εβδομάδα η Ευρωπαϊκή Ενωση στην Αθήνα, στη διεθνή διάσκεψη για την προστασία των ωκεανών (Our Ocean Conference). Μάλιστα οι δεσμεύσεις αυτές θα αντιστοιχούν σε πόρους 3,5 δισ. ευρώ, το υψηλότερο ποσό που έχει δεσμεύσει η Ε.Ε. στα τελευταία δέκα χρόνια που πραγματοποιείται η διάσκεψη. Ο Ευρωπαίος επίτροπος για το Περιβάλλον, τους Ωκεανούς και την Αλιεία, Βιργκίνιους Σινκεβίτσιους, που θα βρεθεί την επόμενη εβδομάδα στην Αθήνα, σημειώνει την τεράστια πρόοδο που έχει συντελεστεί χάρη στις κοινοτικές πολιτικές, αλλά και το έλλειμμα που εξακολουθεί να υπάρχει στην επιστημονική έρευνα. Και σημειώνει ότι η Ελλάδα πρέπει να εξετάσει πολύ προσεκτικά κατά πόσον οι εξορύξεις υδρογονανθράκων είναι συνεπείς ως προς τους κοινοτικούς και εθνικούς στόχους απανθρακοποίησης.
Συντονισμένες δράσεις
«Η Ευρωπαϊκή Ενωση έχει ένα από τα πιο φιλόδοξα πλαίσια για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Τα κράτη-μέλη ανέπτυξαν εκτενείς και τοπικά συντονισμένες θαλάσσιες στρατηγικές, όπως προβλέπει η κοινοτική νομοθεσία, για να προστατέψουν τις θάλασσες και να διασφαλίσουν τη βιώσιμη χρήση τους», λέει στην «Κ» ο κ. Σινκεβίτσιους. «Πρέπει να ισορροπούμε προσεκτικά τις δραστηριότητές μας στη στεριά και τη θάλασσα ώστε να μη βλάπτουν τη θαλάσσια ζωή μέσω μιας οικοσυστημικής προσέγγισης, διασφαλίζοντας την καλή οικολογική τους κατάσταση. Χάρη σε αυτά γνωρίζουμε πολύ περισσότερα από ό,τι στο παρελθόν. Για παράδειγμα, έχουμε συμφωνήσει στο επίπεδο υποβρύχιου θορύβου σε συγκεκριμένες θαλάσσιες περιοχές, έχουμε όρια για τις ποσότητες απορριμμάτων στις ακτές μας, για το τι ποσοστό των βυθών μας μπορεί να υποστεί ζημιά, πόσα ψάρια να αλιευθούν, πόσοι ρύποι επιτρέπονται».
Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και ειδικά η στρατηγική για τη βιοποικιλότητα για το 2030 και το σχέδιο δράσης για μηδενική ρύπανση έχουν θέσει φιλόδοξους στόχους. «Εχουμε δεσμευτεί ότι έως το 2030 θα δημιουργήσουμε θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές για το 30% των θαλασσών μας. Εχουμε μια πρόταση για την αποκατάσταση της φύσης που συμπεριλαμβάνει το θαλάσσιο περιβάλλον. Εχουμε προτείνει ένα σχέδιο δράσης για να προστατέψουμε τα θαλάσσια οικοσυστήματα ώστε να διασφαλίσουμε τη βιωσιμότητα της αλιείας. Εχουμε θέσει στόχους για να μειώσουμε έως το 2030 τα απορρίμματα στις θάλασσες κατά 50% και τα μικροπλαστικά κατά 30%», αναφέρει ο Ευρωπαίος επίτροπος.
Εως το 2030 στοχεύουμε να δημιουργήσουμε θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές για το 30% των θαλασσών μας.
Εκεί όπου χρειάζεται περισσότερη δουλειά είναι ο εμπλουτισμός της επιστημονικής γνώσης. «Μπορούμε να βελτιώσουμε τον τρόπο που συλλέγουμε και επεξεργαζόμαστε τη γνώση μας για τις θάλασσες, κάτι απαραίτητο για να αντιμετωπίσουμε την κλιματική αλλαγή, να έχουμε μια ζωντανή μπλε οικονομία, συμπεριλαμβανομένης της βιώσιμης αλιείας και να βελτιώσουμε την ανθεκτικότητα των παράκτιων περιοχών. Υπάρχουν σημαντικά κενά γνώσης που πρέπει να καλύψουμε: στη γνώση μας για τα θαλάσσια είδη και την επίδραση των δραστηριοτήτων μας στο θαλάσσιο περιβάλλον».
Η Ε.Ε. έπαιξε σημαντικό ρόλο για τη Συνθήκη για τα Διεθνή Υδατα. «Η συνθήκη θα επιτρέψει τη δημιουργία θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών σε διεθνή ύδατα σε παγκόσμιο επίπεδο».
Η θέση της Ελλάδας
Πριν από λίγες ημέρες η Ελλάδα ανακοίνωσε ότι θα λάβει 20 δεσμεύσεις στη διεθνή διάσκεψη για τους Ωκεανούς στην Αθήνα. «Η Ε.Ε. θα ανακοινώσει περί τις 40 δεσμεύσεις: από τη βιώσιμη αλιεία, το κλίμα, την μπλε οικονομία, τη θαλάσσια ρύπανση, την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας και την έρευνα. Είναι μια πραγματική επιβεβαίωση της ισχυρής δέσμευσης της Ευρώπης για τη διεθνή διακυβέρνηση των ωκεανών», λέει ο κ. Σινκεβίτσιους. «Και αυτά δεν είναι “λόγια”. Θα υποστηριχθούν με 3,5 δισ. ευρώ. Πρόκειται για το μεγαλύτερο ποσό που έχει δεσμεύσει η Ε.Ε. στα 10 χρόνια που πραγματοποιείται η συγκεκριμένη διάσκεψη».
Οι εξορύξεις
Ερωτώμενος για τη συμβατότητα ανάμεσα στη δημιουργία δύο νέων θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών στην Ελλάδα και τις δρομολογούμενες εξορύξεις, ο Ευρωπαίος επίτροπος υποστηρίζει ότι χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή τόσο ως προς τις επιπτώσεις, όσο και ως προς τη συμβατότητα με τις κοινοτικές πολιτικές για το κλίμα.
«Σχετικά με τις εξορύξεις υδρογονανθράκων, δραστηριότητες όπως οι σεισμικές έρευνες μπορούν να διαταράξουν πολλά θαλάσσια είδη, ιδίως μέσω του θορύβου που προκαλούν. Σύμφωνα με την οδηγία για την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, η εκτίμηση των επιπτώσεων δραστηριοτήτων στο θαλάσσιο περιβάλλον, θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται, όπως οι σεισμικές έρευνες, στην κατεύθυνση της διασφάλισης υψηλού επιπέδου προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Περαιτέρω, όλα τα κητώδη και τέσσερα είδη θαλάσσιων χελωνών προστατεύονται από την κοινοτική νομοθεσία. Οι ελληνικές αρχές πρέπει να αναπτύξουν ένα σύστημα αυστηρής προστασίας για τα είδη αυτά σε όλο τον φυσικό τους χώρο, απαγορεύοντας όλες τις μορφές δραστηριοτήτων που οδηγούν στην εσκεμμένη αιχμαλωσία ή θανάτωσή τους, αλλά και την υποβάθμιση ή καταστροφή των περιοχών αναπαραγωγής και ανάπαυσής τους. Εντέλει θα ήθελα να τονίσω ότι, σε σχέση με τους κοινοτικούς κλιματικούς στόχους, οι ελληνικές αρχές πρέπει να εκτιμήσουν προσεκτικά κατά πόσο δραστηριότητες όπως οι εξορύξεις πετρελαίου και φυσικού αερίου είναι συνεπείς ως προς τους συμφωνηθέντες κοινοτικούς και εθνικούς στόχους απανθρακοποίησης. Οι ενεργειακές πολιτικές της Επιτροπής δίνουν προτεραιότητα στην ενεργειακή αποδοτικότητα, τις ΑΠΕ και την απανθρακοποίηση, αναγνωρίζοντας βέβαια ότι η παροχή ενέργειας πρέπει να είναι ασφαλής και οικονομικά προσιτή για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις».