Κάθε τρεις ημέρες χάνονται στην Ελλάδα τα ίχνη δύο παιδιών και κάθε δύο ημέρες εξαφανίζεται ένας ενήλικας. Τα δεδομένα, που παρουσίασε χθες το «Χαμόγελο του Παιδιού» με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για τα Εξαφανισμένα Παιδιά στις 25 Μαΐου, προκαλούν προβληματισμό. Το φαινόμενο φαίνεται να διογκώνεται – αρκεί να υπολογίσουμε ότι το 2023 ένα παιδί και ένας ενήλικας εξαφανίζονταν ανά δύο ημέρες και μέσα σε λίγους μήνες τα ποσοστά έχουν ανέβει. Τα τηλεφωνήματα που είχε δεχθεί πέρυσι η ΜΚΟ σχετικά με εξαφανίσεις ήταν μόλις 23, όταν μόνο τους πρώτους 4 μήνες του 2024 οι κλήσεις είναι 32. «Χθες το βράδυ εξαφανίστηκε ένα παιδί 11 ετών, προσφυγόπουλο, χάρη στην κινητοποίηση και τη συνεργασία μας με όλους τους φορείς το παιδί εντοπίστηκε μέσα σε 2-3 ώρες», ανέφερε ο πρόεδρος του «Χαμόγελου του Παιδιού» Κώστας Γιαννόπουλος, θέλοντας να αναδείξει και τη σημαντική πρόοδο που έχει γίνει στις διαδικασίες όλα αυτά τα χρόνια.
«Ως επί το πλείστον εξαφανίζονται κορίτσια εφηβικής ηλικίας και ελληνικής καταγωγής», επισήμανε από την πλευρά της η Ειρήνη Ριζοπούλου, κοινωνική λειτουργός και συντονίστρια του εθνικού κέντρου για τις εξαφανίσεις παιδιών και ενηλίκων του «Χαμόγελου του Παιδιού». Ο πρώτος λόγος της εξαφάνισής τους είναι κάποια ερωτική σχέση και ο δεύτερος σε συχνότητα οι κακές σχέσεις με την ίδια τους την οικογένεια. Τα παραπάνω δεδομένα επιβεβαίωσε και η Ελένη Μποβιάτση, επικεφαλής του τμήματος Αναζητήσεων της ΕΛ.ΑΣ. «Το 2023 τα αγνοούμενα αγόρια ήταν 99, ενώ τα κορίτσια 175. «Εξ αυτών μόνον 18 παραμένουν αγνοούμενα», ανέφερε το στέλεχος της ΕΛ.ΑΣ. Η αναλογία των φύλων αντιστρέφεται μόνον όταν πρόκειται για ασυνόδευτους ανήλικους πρόσφυγες, καθώς τότε τα αγόρια παίρνουν τα πρωτεία, δεδομένου ότι πολύ συχνά φεύγουν λάθρα από τις δομές φιλοξενίας. Ενδεικτικά, σύμφωνα με την ΕΛ.ΑΣ., το 2023 έφυγαν 1.789 αγόρια πρόσφυγες έναντι 160 κοριτσιών και εξ αυτών βρέθηκαν 853 και 79 αντίστοιχα. Η Αττική, λόγω του μεγάλου πληθυσμού και της ανωνυμίας, συγκεντρώνει το 60% των υποθέσεων. «Η δουλειά μας δεν τελειώνει μετά τον εντοπισμό του ανηλίκου. Μετά θα διερευνήσουμε τους λόγους φυγής, αν προκύπτει αδίκημα, θα γίνει δικογραφία και θα ενημερώσουμε την οικογένεια», σημειώνει η αστυνομικός. Επισημαίνεται ότι ανάλογα με τη σοβαρότητα του περιστατικού αποφασίζεται αν θα εκδοθεί missing ή amber alert για την κινητοποίηση του κοινού. Το «Χαμόγελο» αλλά και η αστυνομία απευθύνουν έκκληση στις οικογένειες να ενημερώνουν άμεσα τις Αρχές όταν αγνοείται ένας ανήλικος, δίνοντας όλες τις λεπτομέρειες, χωρίς τον φόβο ότι θα… τους κακοχαρακτηρίσουν ως γονείς.
Το Missing Children Europe, με το οποίο το «Χαμόγελο του Παιδιού» συνεργάζεται, διαχειρίστηκε το 2023 7.262 υποθέσεις εξαφάνισης ανηλίκων, εκ των οποίων 106 ήταν εξαφάνισης εξαιτίας διαδικτυακού grooming και εκμετάλλευσης και 349 υποθέσεις διακρατικών εξαφανίσεων ανηλίκων. Συνολικά, υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο στην Ευρώπη εξαφανίζονται 250.000 παιδιά και σε όλο τον κόσμο 8 εκατομμύρια. Στην πολυπληθή Ινδία ο ρυθμός εξαφάνισης είναι ένα παιδί κάθε 8 λεπτά!
Σειρά προτάσεων
Ο κ. Γιαννόπουλος παρουσίασε μια σειρά από προτάσεις προς την πολιτεία, προκειμένου να βελτιστοποιηθεί η διαλεύκανση των υποθέσεων. Το «Χαμόγελο» προτείνει την ένταξη της φόρμας Missing Alert Protocol στα εργαλεία της ΕΛ.ΑΣ. «Πρόκειται για φόρμα καταγραφής όλων των στοιχείων του προσώπου που αγνοείται, στηρίζεται στο πρότυπο του Herbert Protocol, που εφαρμόζεται με μεγάλη επιτυχία στη Μ. Βρετανία», εξήγησε ο κ. Γιαννόπουλος. Είναι ένας τρόπος να γίνει εξοικονόμηση χρόνου, καθώς συγκεντρώνεται όλη η πληροφορία. Στην ενεργοποίηση της κοινότητας και τη συμβολή της στην εξεύρεση των αγνοουμένων θα βοηθήσει, σύμφωνα με τον οργανισμό με την πολυετή εμπειρία, η ενεργοποίηση και στη χώρα μας του Amber Alert Hellas SMS. «Υπάρχει πλέον η τεχνολογική δυνατότητα να στέλνονται μηνύματα (στο πρότυπο του 112) σχετικά με αγνοούμενα πρόσωπα σε όσους κινούνται στην περιοχή που εξαφανίστηκαν ή αναζητούνται», περιγράφει ο ίδιος. «Η υπηρεσία μπορεί να είναι διαθέσιμη σε όλους ανεξάρτητα από το λογισμικό του τηλεφώνου τους».
Πρόκειται για μια διεθνώς δοκιμασμένη πρακτική. «Πριν η Φώφη Γεννηματά φύγει από τη ζωή, με είχε καλέσει και μου είχε προτείνει να συνταχθεί ένας νόμος στοχευμένος στην πρόληψη και την αντιμετώπιση περιστατικών εξαφάνισης ανηλίκων», επισήμανε ο κ. Γιαννόπουλος, προσθέτοντας ότι «είναι μια πρωτοβουλία στην οποία πρέπει να δώσουμε σάρκα και οστά στη μνήμη της». Στόχος είναι η θεσμοθέτηση ενός πλαισίου δράσης όλων των εμπλεκόμενων φορέων και την υιοθέτηση συγκεκριμένων πρωτοκόλλων για να μειωθεί στο ελάχιστο το περιθώριο λάθους.
Ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, που παρευρέθη στην εκδήλωση, ανέφερε στον χαιρετισμό του ότι η άλυτη από το 2006 υπόθεση του Αλεξ αποτελεί «ένα βάρος για την ελληνική αστυνομία», ενώ εξέφρασε την υποστήριξή του για τη θεσμοθέτηση του παραπάνω σχεδίου νόμου.
