Με 25.000 νέους ασθενείς και περισσότερες από 30.000 νοσηλείες -εάν συμπεριληφθούν οι υποτροπές- κάθε χρόνο, τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια στην Ελλάδα είναι σαφώς ένα δυσβάσταχτο «μέγεθος», που μάλιστα «ανταγωνίζεται» σε βαρύτητα ακόμα και αυτό των εμφραγμάτων του μυοκαρδίου, καθώς είναι μακράν το πρώτο αίτιο μόνιμης και ποικίλης βαρύτητας αναπηρίας. Ωστόσο, σε αντίθεση με την έμφαση που έχει δοθεί -δικαίως- στην Ελλάδα στα καρδιακά επεισόδια, για τα εγκεφαλικά παρατηρείται άγνοια των συμπτωμάτων από τον γενικό πληθυσμό και απουσία ενός δικτύου εξειδικευμένων μονάδων που θα μπορούν άμεσα να αντιμετωπίσουν το επεισόδιο προκειμένου να ελαχιστοποιήσουν την πιθανότητα μόνιμης βλάβης. Και ο χρόνος στα εγκεφαλικά μετράει, αφού οι ασθενείς που έχουν υποστεί οξύ ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο σε μεγάλο αγγείο «χάνουν» 1,9 εκατομμύρια νευρώνες του εγκεφάλου κάθε λεπτό που μένουν χωρίς θεραπεία.
Την ανάγκη οργάνωσης ενός προγράμματος αντιμετώπισης των εγκεφαλικών επεισοδίων στη χώρα μας αναδεικνύουν οι ειδικοί γιατροί με αφορμή την 29η Οκτωβρίου – Παγκόσμια Ημέρα Εγκεφαλικού Επεισοδίου. Οπως ανέφεραν στην «Κ» ο διευθυντής της 1ης Νευρολογικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών στο Αιγινήτειο, Γιάννης Ευδοκιμίδης, και ο υπεύθυνος του Τμήματος Αγγειακών Επεισοδίων του νοσοκομείου, Κώστας Σπέγγος, ένα στα έξι άτομα κάποια στιγμή στη ζωή του θα πάθει εγκεφαλικό επεισόδιο. Στην Ελλάδα ετησίως γίνονται 30.000 νοσηλείες λόγω εγκεφαλικών, αριθμός που θα αυξηθεί σημαντικά τα επόμενα 1015 χρόνια λόγω και της γήρανσης του πληθυσμού. Στην Ευρώπη καταγράφονται κάθε χρόνο 1,1 εκατομμύριο θάνατοι από εγκεφαλικά που είναι η δεύτερη αιτία θανάτου, ενώ μόνο στις χώρες της Ε.Ε. το εκτιμώμενο κόστος των εγκεφαλικών ξεπερνά τα 38 δισ. ευρώ ετησίως. Με βάση αυτά τα δεδομένα, πολλές χώρες της Ευρώπης έχουν οργανωθεί, με τη Γερμανία να αποτελεί με διαφορά την πιο προηγμένη χώρα στη συνολική προσέγγιση του θέματος, δηλαδή στην πρόληψη, τη θεραπεία της οξείας φάσης με την κατάλληλη αγωγή και την αποκατάσταση.
Στη Γερμανία το 12% των ασθενών με εγκεφαλικό υποβάλλεται σε θρομβόλυση τις πρώτες ώρες μετά το επεισόδιο. Η θεραπεία αυτή θεωρείται η πλέον κατάλληλη και αποτελεσματική -όπου φυσικά το επιτρέπει η φύση του εγκεφαλικού- και βοηθάει στην ποιότητα ζωής του ασθενούς μετά το επεισόδιο. Οταν εφαρμοστεί στα πρώτα 90 λεπτά μετά το επεισόδιο, οι πιθανότητες για τον ασθενή να φύγει από το νοσοκομείο πλήρως θεραπευμένος είναι 25%. Στην Ελλάδα θρομβόλυση γίνεται μόλις στο 2% των περιστατικών, και αυτό λόγω των ελάχιστων μικρών ομάδων «παθιασμένων» που υπάρχουν σε νοσοκομεία, αφού η «ελληνική πραγματικότητα» έχει να επιδείξει ανυπαρξία οργανωμένου συστήματος προώθησης και άμεσης αντιμετώπισης ασθενών με οξύ αγγειακό εγκεφαλικό, απουσία εξειδικευμένων μονάδων και ανεπαρκώς εκπαιδευμένο ιατρικό προσωπικό. Σύμφωνα με τον κ. Ευδοκιμίδη και τον κ. Σπέγγο, απαιτείται μια κεντρική κατεύθυνση από πλευράς υπουργείου Υγείας προκειμένου να αναπτυχθούν σε νευρολογικές κλινικές των δημόσιων νοσοκομείων εξειδικευμένες μονάδες που θα μπορούν να υποβάλλουν σε άμεση θεραπεία βάσει πρωτοκόλλων τους ασθενείς.
Βασική προϋπόθεση είναι η ενημέρωση του πληθυσμού για τα συμπτώματα ενός εγκεφαλικού επεισοδίου. Τα «σημάδια» που θα πρέπει να μας ανησυχήσουν και να μας οδηγήσουν στην πλησιέστερη μονάδα υγείας είναι το μούδιασμα ή αδυναμία σε μία πλευρά του σώματος, δυσκολία στην ομιλία ή στην κατανόηση, δυσκολία στην όραση στο ένα ή και στα δύο μάτια, δυσκολία στη βάδιση ή αστάθεια, ίλιγγος, έντονος πονοκέφαλος χωρίς προφανή αιτία.