Χωρίς συνταγή γιατρού επιμένει να λαμβάνει αντιβιοτικά ένας στους τέσσερις Ελληνες, παρά τις αντίθετες συστάσεις των γιατρών. Ενας στους τρεις Ελληνες έχει στο φαρμακείο του σπιτιού του αντιβιοτικό για «…ώρα ανάγκης». Η πολυφαρμακία και η φύλαξη φαρμάκων για ώρα ανάγκης διαφαίνεται και από το γεγονός ότι από τον Μάρτιο του 2012, όταν ξεκίνησε το πρόγραμμα συλλογής και καταστροφής οικιακών φαρμακευτικών σκευασμάτων που υλοποιεί το Ινστιτούτο Φαρμακευτικής Ερευνας και Τεχνολογίας, έχουν συλλεχθεί 240 τόνοι φάρμακα!
Η κακή νοοτροπία της λήψης αντιβιοτικών χωρίς συνταγή γιατρού, που αν και δείχνει σημάδια υποχώρησης, «διατηρεί» την Ελλάδα στην πρώτη θέση των χωρών της Ε.Ε. σε ό,τι αφορά την κατανάλωση αντιβιοτικών εκτός νοσοκομείου και έχει ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη αντοχής των μικροβίων. Αυτό με τη σειρά του δυσχεραίνει τη θεραπεία πολλών λοιμώξεων, αφού αδειάζει τη φαρμακευτική «φαρέτρα» των γιατρών. Το πρόβλημα γίνεται ακόμα εντονότερο εντός των νοσοκομείων και σύμφωνα με τους ειδικούς, μικρόβια όπως τα Klebsiella, Pseudomonas και Acinetobacter με αντοχή ακόμα και στα τελευταίας γενιάς αντιβιοτικά, προκαλούν 5.000 σοβαρές νοσοκομειακές λοιμώξεις και περισσότερους από 1.000 θανάτους ετησίως στη χώρα μας.
Τα στοιχεία αυτά παρουσίασαν χθες με αφορμή τη 18η Νοεμβρίου Ευρωπαϊκή Ημέρα Ενημέρωσης και Ευαισθητοποίησης για την Ορθολογική Χρήση των Αντιβιοτικών, η γενική γραμματέας Δημόσιας Υγείας Χριστίνα Παπανικολάου, η πρόεδρος του ΚΕΕΛΠΝΟ Τζένη Κουρέα-Κρεμαστινού και οι καθηγητές Λοιμωξιολογίας Ελένη Γιαμαρέλλου και Γιώργος Δάικος. Σύμφωνα με τον κ. Δάικο, η Ελλάδα ανήκει στις χώρες που έχουν πληγεί περισσότερο από πολυανθεκτικά μικρόβια. Ειδικότερα, το 25% των κολοβακτηριδίων που προκαλούν ουρολοιμώξεις σε ασθενείς της κοινότητας είναι ανθεκτικό σχεδόν σε όλες τις κεφαλοσπορίνες και τα πενικιλινούχα αντιβιοτικά και το 10% σε ακόμα πιο προωθημένα αντιβιοτικά όπως οι κινολόνες. Το 40% των πνευμονιόκοκκων έχει αντοχή στην πενικιλίνη και το 20% είναι ανθεκτικό σε περισσότερες από δύο διαφορετικές ομάδες αντιβιοτικών. Το 30% των νοσοκομειακών στελεχών Klebsiella, το 30% των στελεχών Pseudomonas και το 80% των Acinetobacter είναι ανθεκτικά στις καρβαπενέμες, τα πλέον προωθημένα αντιβιοτικά, ενώ τα σχετικά ποσοστά είναι πολύ υψηλότερα όταν αφορούν ασθενείς Μονάδων Εντατικής Θεραπείας. Μάλιστα στον χάρτη της Ευρώπης, η Ελλάδα είναι στο «κόκκινο» όσον αφορά στα ανθεκτικά στις καρβαπενέμες μικρόβια.
Στην 7η θέση
Σύμφωνα με τους ειδικούς, τα τελευταία χρόνια καταγράφεται σταδιακή μείωση στην κατανάλωση αντιβιοτικών στη χώρα μας, που είναι πιο έντονη στα νοσοκομεία. Ειδικά σε ό,τι αφορά την κατανάλωση αντιβιοτικών στα νοσοκομεία, η Ελλάδα πλέον βρίσκεται στην 7η θέση στην ευρωπαϊκή λίστα -από την 4η που κατείχε το 2011- πίσω από τις Φινλανδία, Ιταλία, Λιθουανία, Λεττονία, Γαλλία και Εσθονία. Παρά όμως αυτή τη θετική εξέλιξη, ένας στους δύο ενήλικες άνω των 18 ετών έχει λάβει κάποιο αντιβιοτικό τον τελευταίο χρόνο. Σύμφωνα με δημοσκόπηση του ΚΕΕΛΠΝΟ (Νοέμβριος 2014), το 24,2% λαμβάνει αντιβιοτικό χωρίς συνταγή. Το 15,6% το αγοράζει και το 8,6% το ανασύρει από το σπιτικό φαρμακείο. Το 45% δηλώνει ότι δεν θα καταναλώσει αντιβιοτικό στο επόμενο κρυολόγημα και το 92% δήλωσε ότι δεν έλαβε αντιβιοτικό για συνάχι.