Χάθηκε μεταξύ μας το πιο σημαντικό νόμισμα, αυτό της εμπιστοσύνης», αυτή η φράση ειπώθηκε αρκετές φορές από το στόμα της καγκελαρίου της Γερμανίας Αγκ. Μέρκελ, τον τελευταίο μήνα, την ώρα που κάποιοι από την κυβέρνηση της Ελλάδας και διεθνείς κύκλοι επεξεργάζονταν την έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ και τη μετάβαση στη δραχμή. Μερικές φορές η ζωή συμβαίνει όταν έχεις αλλού το μυαλό σου, λέει ο σοφός λαός. Την ώρα που εμείς διαρρηγνύαμε τα ιμάτιά μας για τα νομίσματα ευρώ-δραχμή, ένα άλλο νόμισμα έχει χαθεί, αυτό της εμπιστοσύνης. Και όχι μόνον τώρα, έχει χαθεί προ πολλού.
Δεν χρησιμοποιώ τούτο το βήμα για να μιλήσω για την οικονομία, την πολιτική με τη στενή έννοια, δεν διαθέτω άλλωστε το ειδικό και επιστημονικό βάρος για κάτι τέτοιο. Η δική μου δουλειά κινείται στον χώρο των φαντασιώσεων, των ψευδαισθήσεων, των ουσιών και των αντικειμένων, και το νόμισμα (είτε είναι ευρώ ή δραχμή είτε ένα νόμισμα που συνδέει τις ψυχικές συναλλαγές των ανθρώπων) είναι σε ένα βαθμό πραγματικό και σε ένα μεγάλο βαθμό φαντασιωσικό. Το νόμισμα παίρνει την αξία που νομίζουμε ότι έχει ανάλογα με τη δύναμη, τη φερεγγυότητα, την εμπιστοσύνη, τη σταθερότητα των χωρών και των οικονομιών τους που συναλλάσσονται. Οι άνθρωποι μεταξύ μας κάθε μέρα ανταλλάσσουμε νομίσματα: αγάπης, πίστης, φιλίας, αλληλεγγύης. Ολα αυτά δεν είναι αντικείμενα μελέτης μόνο της οικονομίας αλλά και των κοινωνικών, ανθρωπιστικών επιστημών.
Γιατί αποτυγχάνουμε να διατηρήσουμε το νόμισμα της εμπιστοσύνης; Γιατί δεν έχουμε μπέσα, κατά το λαϊκώς λεγόμενον; Γιατί άλλα λέμε μέσα στη χώρα, άλλα έξω από τη χώρα, άλλα στην οικογένειά μας, άλλα στον εαυτό μας και άλλα κάνουμε; Γιατί το μικρό μας συμφέρον (η δουλίτσα, τα παιδιά μας, το χωράφι μας κ.λπ.) είναι πάντα πιο σημαντικό από αυτό του διπλανού μας; Γιατί δεν μάθαμε ποτέ να αποχωριζόμαστε, να παραδεχόμαστε λάθη, να αντέχουμε το βάρος της ιστορίας μας και της πραγματικότητας μέσα στην οποία βρισκόμαστε χωρίς απαραίτητα να ξυπνάει μέσα μας ο νταής, ο καρεκλάτος επαναστάτης και ο καταστροφέας;
Δεν λέω ότι αυτοί οι έξι μήνες είναι αυτοί που κατέστρεψαν τη χώρα. Η χώρα καίει το νόμισμα της εμπιστοσύνης τα τελευταία 30 χρόνια. Οι τελευταίοι έξι μήνες όμως είναι η χαριστική βολή και είναι και οι χειρότεροι, γιατί εάν μια δυνατή ίωση βρει έναν εξασθενημένο ασθενή θα τον στείλει στον άλλο κόσμο. Και εμείς οδεύουμε προς αυτό. Οσο και εάν φαντασιωνόμαστε ότι οι Γερμανοί είναι εχθροί μας (κάποιοι εξ αυτών μας αντιπαθούν σφόδρα, μερικώς δίκαια, μερικώς όχι) η καγκελάριος εκστόμισε μια σημαντική ρήση.
Οφείλουμε να σκεφτούμε, ως λαός, γιατί δεν εμπιστευόμαστε ούτε τη μάνα μας. Γιατί παίρνουμε όλοι τα χρήματα από τις τράπεζες, γιατί οι φαρμακοποιοί κάνουν απεργία την ώρα που βυθίζεται η χώρα, γιατί το παλιό ΠΑΣΟΚ βρήκε νέα σημαία μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ για να διοριστεί ακόμα κάποιος δικός του, γιατί οι ίδιοι της κυβέρνησης διορίζουν δικούς τους στο Δημόσιο, γιατί ο τέως πρόεδρος της Ν.Δ. δεν έφευγε, αν και ηττημένος, από τον θώκο του, μέχρι να παραδεχτεί ένα άλλο πρωτοκλασάτο στέλεχος του κόμματος ότι δεν θα διεκδικήσει την προεδρία, γιατί ο ιδιωτικός τομέας που λειτουργεί ανεξάρτητα έχει καταρρακωθεί και γιατί ζούμε μέρες και νύχτες όπου όλα θα αρχίσουν να ελέγχονται, από τις εφημερίδες και τα ΜΜΕ όταν κάνουν αντιπολίτευση.
Χάσαμε μέσα μας το πιο σημαντικό μας νόμισμα. Ο άλλος είναι ο εχθρός μας. Αλλά επειδή στην ψυχανάλυση ο άλλος είναι ο σημαντικός άλλος, μέσω του οποίου συστήνουμε το εγώ μας, τότε κινδυνεύουμε εν πολλοίς να χάσουμε τον εαυτό μας. Και να περιμένουμε μόνο το ευρώ ή τη δραχμή να μας κρατάει στην πρίζα της εντατικής, σαν τον βαριά τοξικοεξαρτημένο, που καταληστεύει και σκοτώνει την αγαπημένη μάνα του, μόνο για μια δόση πρέζας.