Εκεί που οι αγρότες προσμένουν από τον αγροτικό τους συνεταιρισμό να τους πληρώσει βρέξει-χιονίσει, κάποιοι αποφάσισαν να πληρώσουν για να συμμετέχουν στον «Πελεκάνο» τον Αγροτικό Συνεταιρισμό Εθνικού Δρυμού Πρεσπών. Πρόκειται για τα 6 νέα μέλη του συνεταιρισμού το 2016, έκαστος εκ των οποίων κατέβαλε 34.000 ευρώ μερίδιο-μετοχή στον συνεταιρισμό. Οπως λέει ο πρόεδρος και ιδρυτής του, Νίκος Στεργίου, «μόνο αν βάλεις το χέρι στην τσέπη και συνδυάσεις τη δική σου ευημερία με την ανάπτυξη του συνεταιρισμού, θα σε νοιάζει και θα βάλεις τα δυνατά σου για να πάνε όλα καλά». Ο «Πελεκάνος» που παράγει, συσκευάζει και πουλά τα περίφημα φασόλια Πρεσπών, τώρα έχει 36 μέλη και διαχειρίζεται τη μισή παραγωγή φασολιών της περιοχής, είναι παιδί της ανάγκης, της δυσκολίας. «Στα δύσκολα μόνο γεννιούνται τα καλά. Κανένας δεν είναι χαζός να αλλάξει κάτι, αν τσουλάνε τα πράγματα και δεν υπάρχουν προβλήματα», λέει ο Νίκος Στεργίου. Ηταν λοιπόν φθινόπωρο του 2003 και οι φασολοπαραγωγοί στις Πρέσπες ήταν έτοιμοι να μαζέψουν τη νέα σοδειά τους. Ομως στις αποθήκες υπήρχαν ακόμα 1.200 κιλά αδιάθετο προϊόν. Ο πρόεδρος του Συνεταιρισμού λέει πως εκείνη την εποχή όλοι πουλούσαν «φασόλια Πρεσπών» και εμείς που είχαμε το αυθεντικό προϊόν δεν μπορούσαμε να βρούμε αγοραστές… «Σε καλή τιμή» διευκρινίζει.
Η σκέψη στην αρχή ήταν να γίνει μια εταιρεία για να αποφευχθούν οι δυσλειτουργίες του συνεταιρισμού. Ομως τελικά αποφασίστηκε να επιλεγεί το συμμετοχικό σχήμα του συνεταιρισμού με την ελπίδα από μειονέκτημα να εξελιχθεί σε πλεονέκτημα, όπως άλλωστε κανονικά είναι. «Στην αρχή ήμασταν 7 άτομα. Καταφέραμε και μαζέψαμε 83 παραγωγούς συνολικά. Οταν είπαμε πρέπει να πληρώσουμε ο καθένας μερίδα 5.000, μείναμε τελικά 14» λέει ο κ. Στεργίου. Μπορεί να μην είχαν τα χρήματα, αντιτείνω. «Μα ούτε και πολλοί από εμάς τα είχαμε τα χρήματα, δανειστήκαμε. Και στην αρχή κάθε χρόνο βάζαμε κεφάλαια για να προχωρήσει η δουλειά. Αλλά δεν γίνεται αλλιώς, ποιος θα δώσει για τη δική σου δουλειά;».
Ο «Πελεκάνος» από την πρώτη στιγμή πέτυχε κάτι εξαιρετικά σημαντικό που ανακούφισε την αγωνία των μελών του: Πολύ καλές τιμές. «Το 2003 πουλούσαμε στα 0,90-1,20 ευρώ το κιλό και το 2004 η τιμή για τα μέλη του συνεταιρισμού έφτασε στα 3,35-3,50 ευρώ το κιλό» τονίζει ο Νίκος Στεργίου. «Προσπαθήσαμε και καταφέραμε να κάνουμε απευθείας συμφωνίες με τις τρεις πιο μεγάλες αλυσίδες συσκευασίας και διάθεσης οσπρίων. Και με τους λαϊκατζήδες δίναμε εμείς το προϊόν απευθείας. Ηταν μάλλον και η κατάλληλη στιγμή να γεννηθεί κάτι καινούργιο. Πάντα παίζει ρόλο και η τύχη».
Τρία χρόνια αργότερα ο «Πελεκάνος» κάνει το δεύτερο μεγάλο βήμα. Φτιάχνει διαλογητήριο και συσκευαστήριο ώστε το προϊόν να φεύγει επώνυμα από το χωράφι. Η συσκευασία για πρώτη φορά στα όσπρια, χάρτινη.
«Φτιάξαμε το συσκευαστήριο μέσα σε ένα καλοκαίρι, πέντε μήνες μας πήρε. Σήμερα ξέρουμε το προϊόν μέσα σε κάθε συσκευασία όχι μόνο από ποιον παραγωγό προέρχεται αλλά και από ποιο ακριβώς χωράφι. Ετσι και οι καταναλωτές είναι εξασφαλισμένοι αλλά και εμείς αν προκύψει κάποιο πρόβλημα ξέρουμε πού να ψάξουμε».
Σήμερα σχεδόν όλη η παραγωγή, περίπου 2.000 τόνοι, έχει πουληθεί πριν από τη συγκομιδή.
Οι παραγωγοί του «Πελεκάνου» έχοντας εξασφαλισμένη τη διάθεση του προϊόντος τους δεν διστάζουν να ανοιχτούν. «Πολλοί νοικιάζουμε χωράφια από άλλους, αφού βλέπουμε ότι μπορούμε να τα βγάλουμε πέρα» λέει ο Νίκος Στεργίου. «Δεν διστάζω επειδή ο άλλος απέτυχε, πιστεύω ότι εγώ θα καλλιεργήσω καλύτερα και θα τα καταφέρω»
Ο πρόεδρος δεν κρύβει την πολιτική του θέση και η συμμετοχή του στο ευρωψηφοδέλτιο της Ν.Δ το 2014 δεν ήταν τυχαία. «Πιστεύω ότι πρέπει να είσαι μέσα στο σύστημα για να δώσεις τη μάχη, όχι να κάνεις μόνο κριτική». Ομως η προεκλογική του εμπειρία, μάλλον τον αποκαρδίωσε. «Οι γνωστοί μου με έβλεπαν διαφορετικά, με αντιμετώπιζαν αλλιώς. Ημουν ξαφνικά πολιτικός πριν από όλα τα άλλα». Συνεχίζει όμως να πιστεύει ότι «τα κάστρα πέφτουν από μέσα», γι’ αυτό και αποφάσισε να συμμετέχει στον Σύνδεσμο Αγροτικών Συνεταιρισμών και Συνεταιριστικών Επιχειρήσεων Ελλάδας (ΣΑΣΟΕΕ) που συγκροτήθηκε τον προηγούμενο μήνα. «Εγιναν λάθη πολλά. Οι συνεταιρισμοί στήθηκαν σε λάθος βάση και οι αγρότες νόμισαν ότι συνεταιρισμός σημαίνει φιλανθρωπικό ίδρυμα. Ομως εμείς είμαστε εδώ και πρέπει κάτι να κάνουμε, κάπως να συνεχίσουμε».
Φέτος, ο «Πελεκάνος» κλείνει δώδεκα χρόνια και φαίνεται ότι ήρθε ο καιρός να προσπαθήσει ένα ακόμα μεγάλο βήμα. Σχεδιάζεται λοιπόν η δημιουργία κονσερβοποιείου, όπου θα συσκευάζονται φασόλια τουρσί, έτοιμη φασολάδα, φασόλι γλυκό και φασόλια με μοσχαρίσιο κρέας για να αξιοποιηθεί το ποσοστό του προϊόντος που δεν μπορεί να διατεθεί ως ξερά φασόλια. «Ο,τι πετάς είναι χαμένα λεφτά, γιατί να μην προσπαθήσουμε να γλιτώσουμε 300-500 τόνους φασόλια τον χρόνο, που τώρα τα πουλάμε σε πολύ χαμηλή τιμή» καταλήγει ο κ. Στεργίου.