Πριν από επτά χρόνια, η Ειρήνη Ναξιώτου ξεκίνησε να αναζητεί κατοικία για αγορά. Μια φίλη τής έδωσε την ιδέα: γιατί δεν αγοράζεις ένα διατηρητέο και να το φτιάξεις; «Το ίδιο βράδυ μπήκα στο Ιντερνετ και άρχισα να κοιτάζω σπίτια. Και τότε το είδα. Το ερωτεύτηκα αμέσως. Εκείνο το βράδυ δεν μπόρεσα να κοιμηθώ από την αναστάτωση».
Ηταν ένα αρ ντεκό σπίτι του 1924 στα Εξάρχεια. Το επόμενο πρωί, η Ειρήνη επικοινώνησε με το μεσιτικό γραφείο. Ο μεσίτης… προσπάθησε να την αποτρέψει γιατί το σπίτι είχε τρεις διαφορετικούς ιδιοκτήτες και ήταν σε γενικά κακή κατάσταση. Εκείνη όμως το είχε αποφασίσει. Η Ειρήνη αγόρασε το μισό ισόγειο και τον πρώτο όροφο, μαζί με το σπιτάκι του κήπου που χρησιμοποιείτο ως αποθήκη. Ο δεύτερος όροφος είχε χωριστό ιδιοκτήτη και… πρόβλημα στην οροφή, κάθε φορά που έβρεχε έμπαινε νερό. «Ξεκινήσαμε την αποκατάσταση τμηματικά. Στην αρχή, προσπάθησα να πάω “με τον σταυρό στο χέρι”. Και εκεί άρχισα να διαπιστώνω την πραγματικότητα. Ποια ήταν; Νόμοι υπάρχουν, αλλά είναι αδύνατον να προχωρήσεις έτσι. Το κόστος της άδειας ήταν δυσβάσταχτο, οι χρόνοι των υπηρεσιών που εμπλέκονται πάρα πολύ αργοί. Υπάρχει μια διάχυτη αδιαφορία. Καμία επιδότηση, καμία συμπαράσταση από πλευράς πολιτείας, παρότι τα διατηρητέα είναι κτίρια ιδιαίτερης σημασίας. Τελικά, αναγκάζεσαι να παρανομήσεις ή να το αφήσεις να πέσει».
Καθώς η αποκατάσταση προχωρούσε, η Ειρήνη άρχισε να διαπιστώνει, εκτός από τις γραφειοκρατικές και τις τεχνικές δυσκολίες. «Τα διατηρητέα θέλουν πολλή αγάπη. Είναι σαν έναν ηλικιωμένο άνθρωπο, που πονά παντού. Πας να κάνεις μια επισκευή και εμφανίζεται κάτι άλλο. Επίσης, είναι γεμάτα εκπλήξεις! Για παράδειγμα, ξεκινήσαμε να “ξύνουμε” έναν διάδρομο και αποκαλύφθηκε ότι προϋπήρχε μια τοιχογραφία. Ετσι, τώρα την αποκαλύπτουμε σιγά σιγά».
Δύσκολη υπόθεση
Ζώντας πλέον στα Εξάρχεια, μια περιοχή με πολλά διατηρητέα, η Ειρήνη γνωρίζει την πραγματικότητα. «Δεν είναι εύκολη υπόθεση να έχεις διατηρητέο. Το κόστος της αποκατάστασης είναι πολύ μεγάλο και έτσι πολλοί τα αφήνουν να καταρρεύσουν, με σκοπό να πάρουν τον συντελεστή (σ.σ. να εκδώσουν τίτλο μεταφοράς συντελεστή) και να τον πουλήσουν. Επιπλέον, και το κόστος της συντήρησης είναι μεγάλο και η ανάγκη για επισκευές συνεχής. Τέλος, η πολιτεία δεν σε βοηθά πουθενά· αντίθετα, σου δημιουργεί προβλήματα. Προσωπικά όμως δεν το έχω μετανιώσει ούτε στιγμή. Ανοιξε ένας καινούργιος κόσμος, λάτρεψα το αρ ντεκό, έμαθα άπειρα καινούργια πράγματα τεχνικής φύσης, τα οποία δεν φανταζόμουν ποτέ ότι θα με απασχολήσουν, αγαπώ το σπίτι μου μέχρι την παραμικρή του λεπτομέρεια. Συνιστώ λοιπόν σε οποιονδήποτε μπορεί, να το κάνει. Χρειάζεται σεβασμό και αγάπη για το κτίριο, αρκετή μελέτη και μεγάλη υπομονή. Το αποτέλεσμα όμως σε ανταμείβει με τρόπο που δεν φαντάζεσαι».