Ενα προαύλιο γεμάτο κόσμο. Αλλοι περπατούν πιο γρήγορα, άλλοι λίγο πιο ανέμελα. Περνούν την πύλη και μπαίνουν μέσα, ύστερα από λίγο βγαίνουν έξω. Μιλούν μεταξύ τους, ρωτούν. Μια πόλη ολοζώντανη. Οπως θα έπρεπε να είναι κάθε ακαδημαϊκό περιβάλλον. Γεμάτο ανθρώπους με περιέργεια και δίψα για γνώση. Στην προκειμένη περίπτωση όμως, το αντικείμενο του ενδιαφέροντος δεν είναι μαθησιακό. Η κοσμοσυρροή δεν προμηνύει κάποια ενδιαφέρουσα διάλεξη που θα δοθεί σε ένα από τα αμφιθέατρα της ΑΣΟΕΕ. Πρόκειται για υποψήφιους αγοραστές. Και όχι γνώσης. Στην πλειονότητά τους, τσιγάρων. Λαθραίων.
Η διακίνηση λαθραίων προϊόντων έξω από πανεπιστημιακά ιδρύματα αποτελεί μια εδραιωμένη συνθήκη της ακαδημαϊκής κοινότητας. Μια καταγγελία ακροάτριας του ΣΚΑΪ φέρνει ακόμη μια φορά το θέμα στη δημοσιότητα, τη στιγμή που οι υποψήφιοι φοιτητές βλέπουν το όνειρό τους για φοίτηση σε ένα από τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας να γίνεται πραγματικότητα. Την πραγματικότητα όμως εντός των πανεπιστημιακών χώρων ακόμα δεν τη γνωρίζουν. Και είναι θλιβερή η στέγαση της παράνομης δραστηριότητας σε ακαδημαϊκό έδαφος.
«Το παρεμπόριο στην ευρύτερη περιοχή γύρω από το πανεπιστήμιο αποτελεί πρόβλημα 10ετίας», παραδέχεται στην «Κ» ο πρύτανης του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών (πρ. ΑΣΟΕΕ) Εμμανουήλ Γιακουμάκης. «Αρμόδιοι για την πάταξη του φαινομένου είναι εκείνοι που διώκουν το λαθρεμπόριο και όχι οι πρυτανικές αρχές», εξηγεί ο ίδιος. «Εμείς ασχολούμαστε με τα ακαδημαϊκά θέματα, δεν ελέγχουμε την παράνομη δραστηριότητα που εξελίσσεται εκτός των χώρων του ιδρύματος. Δεν μπορώ να βεβαιώσω τι πωλείται και τι διακινείται παράνομα, διότι δεν αποτελούν αντικείμενο δικού μου ελέγχου», προσθέτει.
Η πλειονότητα των διακινητών τοποθετεί τους πάγκους με την «πραμάτεια» ακριβώς έξω από τον περίβολο της ΑΣΟΕΕ. Ετσι μπορούν ανενόχλητοι να πωλούν τσιγάρα και σε περίπτωση εφόδου από τις Αρχές να εισέρχονται εντός των τειχών του πανεπιστημίου. Η εικόνα θα μπορούσε να θυμίζει ακόμη και περίπτερο, απλώς δεν πωλούνται… τσίχλες. Ο κόσμος συνωστίζεται γύρω από τους αυτοσχέδιους πάγκους-καφάσια και διαλέγει με την ησυχία του τη μάρκα που θέλει. Καμία βιασύνη δεν παρατηρείται παρά την παράνομη δραστηριότητα. Η προστασία που παρέχει το άσυλο φαίνεται ότι καθησυχάζει τις συναλλασσόμενες πλευρές. Το εντυπωσιακότερο όλων είναι ότι απουσιάζει η ανησυχία στο βλέμμα των διακινητών. Νιώθουν στον χώρο τους, τόσο που δεν δίστασαν να προπηλακίσουν, όταν τον αντιλήφθηκαν, τον φωτογράφο της «Κ».
Πλήγμα και στα έσοδα
Η διατήρηση της υφιστάμενης κατάστασης αποτελεί σημαντικό πλήγμα και για τα δημόσια έσοδα. Μόνον την περσινή χρονιά υπολογίστηκε ότι οι απώλειες για τα κρατικά ταμεία από τη διακίνηση παράνομων τσιγάρων (που δεν φορολογήθηκαν) ξεπέρασε τα 600 εκατ. ευρώ.
Οι επιδόσεις αυτές κατάφεραν να τοποθετήσουν τη χώρα στη δεύτερη θέση μεταξύ των χωρών της Ε.Ε. με την υψηλότερη κατανάλωση παράνομων τσιγάρων, σύμφωνα με σχετική έκθεση της KPMG. Στην πρώτη θέση βρίσκεται η Λεττονία, με την κατανάλωση λαθραίων τσιγάρων να ανέρχεται στο 22,6%, ακολουθεί η Ελλάδα με 18,8%, η Ιρλανδία με 17,5%, η Μάλτα με 17,2%, ενώ την πέμπτη θέση καταλαμβάνει η Λιθουανία.
Μπορεί η χώρα να εμφάνισε βελτιωμένα μεγέθη το 2016 σε σχέση με το προηγούμενο έτος, κατά μία ποσοστιαία μονάδα (όσον αφορά την αξία των διακινούμενων τσιγάρων), ωστόσο παραμένει ανησυχητικά ψηλά στην κατάταξη. Ο όγκος των παράνομων τσιγάρων μειώθηκε κατά 12% το 2016 στην Ελλάδα «κλείνοντας» στα 3,62 δισ. τσιγάρα, σύμφωνα με τα στοιχεία της μελέτης της KPMG. Στην αντίπερα όχθη, η νόμιμη αγορά τσιγάρων εμφάνισε επίσης μείωση πωλήσεων κατά 6% το 2016, γεγονός το οποίο αποδίδεται στην υψηλή φορολογία και στην οικονομική δυσχέρεια των νοικοκυριών.