Εθιμοτυπικό χαρακτήρα φαίνεται ότι είχε η πρόσφατη εγκύκλιος του υπουργείου Υγείας που υπενθύμιζε την αντικαπνιστική νομοθεσία της χώρας μας. Η ίδια εγκύκλιος με ελάχιστες διαφορές είχε εκδοθεί και πριν από έντεκα μήνες (Μάρτιος 2017), ωστόσο ουδέποτε συνοδεύτηκε με κινητοποίηση των ελεγκτικών μηχανισμών για την εφαρμογή της νομοθεσίας. Και μπορεί ο υπουργός Υγείας τον Μάιο του 2017 με την αφορμή της Παγκόσμιας Ημέρας κατά του Καπνίσματος να έκανε λόγο στη Βουλή για «restart» (επανεκκίνηση) στο θέμα, ωστόσο αυτό ουδέποτε έγινε.
Οι ελεγκτικοί μηχανισμοί δεν υπάγονται στο υπουργείο Υγείας για να μπορεί να τους ενεργοποιήσει κατά το δοκούν, ενώ και οι καταγγελίες από διαμαρτυρόμενους πολίτες που θα μπορούσαν να κινητοποιήσουν τους ελέγχους είναι πλέον ελάχιστες. Είναι ενδεικτική η απάντηση στην «Κ» του Δήμου Αθηναίων για τους ελέγχους της δημοτικής αστυνομίας σε καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος: «Ο Δήμος Αθηναίων δεν προβαίνει σε ελέγχους για το κάπνισμα, λόγω μειωμένου προσωπικού, παρά μόνο ύστερα από καταγγελίες πολιτών, οι οποίες όμως είναι απειροελάχιστες, καθώς ο κόσμος έχει απογοητευθεί και δεν πιστεύει ότι θα εφαρμοστεί ο νόμος».
Οι παραβάσεις του νόμου δεν αφορούν μόνο τα καφέ, μπαρ και εστιατόρια αλλά ακόμα και ιδιαίτερα ευαίσθητους τομείς όπως τα νοσοκομεία –σε γραφεία του προσωπικού– και τα πανεπιστήμια. «Από μια απλή επίσκεψη σε οποιοδήποτε ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα είναι πολύ εύκολο για κάθε πολίτη να διαπιστώσει ότι, σε καθημερινή βάση, ελλείψει ελέγχου, αστυνομικής παρουσίας και επιστατών, καταπατάται το ανθρώπινο δικαίωμα στη δημόσια υγεία, αφού κάθε καπνιστής μπορεί να καπνίζει ανενόχλητος», τονίζει φοιτητής του Πανεπιστημίου Πειραιά σε πρόσφατη επιστολή-καταγγελία προς το υπουργείο Παιδείας και μέλη της 12μελούς Επιτροπής (αρμόδιας για ζητήματα που αφορούν την ακαδημαϊκή ελευθερία, ειρήνη και παραβατικότητα στα ΑΕΙ). Ο ίδιος περιγράφει φοιτητές να καπνίζουν στους διαδρόμους, απουσία απαγορευτικών για το κάπνισμα πινακίδων και το προσωπικό να έχει μετατρέψει τα γραφεία σε καπνιστήρια. Αναφέρει το παράδειγμα φοιτήτριας με πρόβλημα υγείας που έφτασε στο σημείο να δείξει το πιστοποιητικό αναπηρίας της στον καθηγητή, προκειμένου να τον πείσει να μην καπνίζει στο αμφιθέατρο. Στις επανειλημμένες καταγγελίες του φοιτητή, ανταποκρίθηκε μόνο η αρμόδια υπηρεσία της περιφέρειας, που όμως εξέφρασε αδυναμία για συστηματικούς ελέγχους.