Με εξαιρετικά αργούς ρυθμούς πραγματοποιούνται οι οικογενειακές επανενώσεις για τους αιτούντες άσυλο που βρίσκονται στην Ελλάδα. Εκατοντάδες άνθρωποι, πολλοί από τους οποίους ανήλικοι, αναγκάζονται να παραμένουν μήνες ή και χρόνια στην αναμονή… «Αυτά τα παιδιά είναι μετέωρα. Να πάνε στο ελληνικό σχολείο; Και τι θα τα κάνουν τα ελληνικά στην Αυστρία που τελικά θα μεταφερθούν; Πολύ συχνά συνδέονται με ανθρώπους εδώ και μετά είναι πολύ δύσκολο να φύγουν», λέει στην «Κ» η κ. Μάρη-Λώρα Καποδίστρια από την οργάνωση Μετάδραση που εξειδικεύεται στην προστασία των ανηλίκων. Οι άνθρωποι που βρίσκονται στην Ελλάδα αλλά περιμένουν να φύγουν για άλλη χώρα, δεν μπορούν να ενταχθούν στο μέρος που ζουν, αλλά από τις συνθήκες είναι αναγκασμένοι να το κάνουν.
Ο μέσος χρόνος αναμονής από την κατάθεση της αίτησης για οικογενειακή επανένωση έως τη μεταφορά στο άλλο κράτος-μέλος, είναι 324 μέρες για τους ενηλίκους και 291 για τους ανηλίκους. Τα στατιστικά αυτά στοιχεία της Μονάδας Δουβλίνου, η οποία διαχειρίζεται τις επανενώσεις, αφορούν από το 2013 έως το πρώτο εξάμηνο του 2018. Επειδή τα αιτήματα τα πρώτα χρόνια ήταν ελάχιστα, στην πράξη η αναμονή είναι πολύ μεγαλύτερη.
Σύμφωνα με τον κανονισμό του Δουβλίνου ΙΙΙ (που εφαρμόζεται έως ότου αναμορφωθεί) οποιοσδήποτε καταθέσει αίτημα ασύλου στην Ελλάδα και έχει σύζυγο, σύντροφο με τον οποίο μπορεί να αποδείξει μόνιμη σχέση, ή παιδί σε άλλο κράτος-μέλος, π.χ. Γερμανία (σ.σ. που είναι πρόσφυγας ή έχει καταθέσει αίτημα ασύλου), μπορεί να ζητήσει τη μεταφορά του σε αυτή τη χώρα. Οι ανήλικοι, που φυσικά αποτελούν μεγάλο τμήμα αιτούντων οικογενειακή επανένωση, έχουν επίσης δικαίωμα επανένωσης με ανιόντες συγγενείς π.χ. γιαγιάδες, παππούδες και θείους ή θείες.
Το 2017 στην ελληνική υπηρεσία Ασύλου κατατέθηκαν 2.460 αιτήματα ασύλου από ασυνόδευτους ανηλίκους εκ των οποίων τα 854 συνοδεύονταν από αίτημα οικογενειακής επανένωσης. Το πρώτο εξάμηνο του 2018 κατατέθηκαν 993 αιτήματα διεθνούς προστασίας από ασυνόδευτους ανηλίκους και οι 680 ζήτησαν επίσης να ενταχθούν στο σύστημα της οικογενειακής επανένωσης με συγγενείς τους που βρίσκονται κατά κύριο λόγο στη Γερμανία, αλλά και τη Σουηδία, την Αυστρία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Το αίτημα αποστέλλεται στο κράτος-μέλος όπου βρίσκονται οι συγγενείς του αιτούντος από όπου στη συνέχεια αναμένεται η απάντηση, δηλαδή η αποδοχή ή η άρνηση. Το τελευταίο χρονικό διάστημα οι αποδοχές βαίνουν μειούμενες και αργούν όλο και περισσότερο. Ειδικά το πρώτο εξάμηνο του 2018 οι αποδοχές από τα κράτη-μέλη των αιτημάτων για οικογενειακή επανένωση που στέλνει η Ελλάδα έχουν μειωθεί δραστικά, αντικατοπτρίζοντας το αντιμεταναστευτικό κλίμα που επικρατεί στην Ε.Ε.
Δεν υπάρχουν συγκεκριμένοι κανόνες; «Ναι, αλλά πολλές φορές οι αιτούντες δεν έχουν τα απαιτούμενα νομιμοποιητικά έγγραφα π.χ. πιστοποιητικό γάμου ή γέννησης, οπότε γίνεται έρευνα. Επίσης, το κράτος-μέλος μπορεί να ζητήσει διευκρινίσεις», τονίζει χειριστής από την υπηρεσία Ασύλου. Ακόμα όμως και μετά την αποδοχή, πολλές φορές περνούν μήνες έως ότου πραγματοποιηθεί η μεταφορά. Περίπου 2.000 άτομα βρίσκονται σε αυτό το στάδιο, αναμένοντας.