ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ – ΚΙΕΒΟ. Φτάνοντας στο Κίεβο, είχα υποσχεθεί στον εαυτό μου να ανοίξω τα μάτια μου και να μην τα κλείσω ούτε λεπτό. Ήμουν μία από τους εκατοντάδες δημοσιογράφους που θα γινόμουν μάρτυρας μιας ιστορικής στιγμής και δεν ήθελα να χάσω ούτε δευτερόλεπτο από αυτή την αλήθεια. Δεν απέστρεψα το βλέμμα μου ούτε όταν ξέθαβαν πτώματα σε σήψη από ομαδικούς τάφους, ούτε όταν οι γυναίκες αναγνώριζαν σε αυτά τους άνδρες τους σπαράζοντας μπροστά μου. Κράτησα όλες τις εικόνες μέσα μου και θα τις φυλάξω μαζί μου μέχρι τέλους, ώστε κανένας να μην μπορέσει ποτέ να πει «δεν έγινε».
Εικόνα 1, Μπουζόβα
Η γυναίκα σκύβει πάνω από έναν τσιμεντένιο αγωγό, στην πίσω αυλή ενός κατεστραμμένου βενζινάδικου. Βλέπει και ουρλιάζει. Στον πάτο αναγνωρίζει το νεκρό, κουλουριασμένο σώμα του 22χρονου παιδιού της. «Ο γιος μου», φωνάζει. Ο νεαρός άνδρας φορούσε ακόμα τη στολή της πολιτοφυλακής με την οποία τον είδε τελευταία φορά στις αρχές Μαρτίου. Από τότε αναζητείται. Οι συγγενείς την απομακρύνουν, για να μην δει την άχαρη διαδικασία που θα ακολουθήσει. Ειδική υπηρεσία έρχεται και ελέγχει πρώτα το νεκρό σώμα για τυχόν νάρκες. Έπειτα το δένει με ένα σχοινί και το ανασύρει με κόπο στην επιφάνεια. Εκεί η γυναίκα δεν μπορεί να κρατηθεί. Παραμερίζει τις κόκκινες κορδέλες και προσπαθεί να τρέξει στο άψυχο σώμα του παιδιού της σπαράζοντας στο κλάμα. Η κοινοτάρχης στέκεται παραδίπλα και παρακολουθεί κρατώντας την ψυχραιμία της. Δεν είναι ο πρώτος θρήνος, ούτε ο πρώτος νεκρός που αντικρίζει τις τελευταίες ημέρες. Μου δείχνει δεξιά και αριστερά της εθνική οδού, που χρησιμοποίησαν οι κάτοικοι για να ξεφύγουν, τα καμένα αυτοκίνητα. Ένα από αυτά κάηκε μπροστά στα μάτια της. Σταμάτησε για να απεγκλωβίσει τους επιβάτες. Ο χρόνος ήταν λίγος. «Η κόρη της γυναίκας, 17 ετών, κάηκε ζωντανή μέσα στο αυτοκίνητο. Μόνο τα κόκκαλα της βρήκαμε μετά».
Εικόνα 2, Μποροντιάνκα
Στον δρόμο προς την πόλη Μποροντιάνκα, καμένα τανκς στέκουν στην άκρη του δρόμου μαρτυρώντας τις σκληρές μάχες που δόθηκαν εδώ. Ένας Ουκρανός εθελοντής που μεταφέρει ανθρωπιστική βοήθεια σταματά και βγάζει μια selfie με φόντο τα κουφάρια του ρωσικού στρατού. Εδώ μέσα είναι το απανθρακωμένο σώμα ενός Ρώσου στρατιώτη, με ενημερώνει. Βλέπω μια άμορφη μάζα. Τον ρωτάω πως αισθάνεται να βγάζει φωτογραφία μπροστά της. «Πραγματικά δεν ξέρω αν οι Ρώσοι στρατιώτες έχουν αίμα στις φλέβες τους».
Μπαίνοντας στην Μποροντιάκα επικρατεί η απόλυτη καταστροφή. Τα Z ζωγραφισμένα παντού υποδηλώνουν την παρουσία του ρωσικού στρατού που κατέλαβε την πόλη. Τεράστιες πολυκατοικίες έχουν μετατραπεί σε λόφους από συντρίμμια. Πυροβόλησαν στο κεφάλι ακόμα και το άγαλμα του εθνικού ποιητή, Ταράς Σεβτσένκο που βρίσκεται στην πλατεία. «Φαντάσου τι μίσος μας έχουν», φωνάζει ένας περαστικός. Στα χαλάσματα ξεχωρίζουν παπούτσια, παιχνίδια και βιβλία των ανθρώπων που ζούσαν εκεί. Πολλοί από αυτούς είναι νεκροί αρκετά μέτρα κάτω από τα συντρίμμια όπου πατάω.
«Πολλοί άνθρωποι παγιδεύτηκαν ζωντανοί κάτω από τα ερείπια. Οι άνθρωποι ήταν έτοιμοι να αρχίσουν να σκάβουν με τα ίδια τους τα χέρια αλλά οι Ρώσοι δεν μας επέτρεψαν να το κάνουμε. Τόσοι άνθρωποι, τόσα παιδιά πέθαναν στα καταφύγια κάτω από τα ερείπια. Πέθανε ο γιος μου, η νύφη μου και το 6χρονο παιδί τους. Είναι όλοι κάτω από την πολυκατοικία αυτή», μου λέει μια ηλικιωμένη γυναίκα. Έχει σταθεί και κοιτάει την πυροσβεστική που επιχειρεί στα χαλάσματα. Είναι η πρώτη ημέρα που έφτασαν οι διασώστες. Έναν μήνα μετά τους βομβαρδισμούς, δεν ελπίζουν να βρουν κανέναν ζωντανό. Οι πυροσβέστες έχουν σχηματίσει μια αλυσίδα για να απομακρύνουν τα συντρίμμια. Γείτονες και συγγενείς παρακολουθούν με κομμένη ανάσα τις κινήσεις τους. Κάποια στιγμή, ο αρχηγός τους ζητά να γίνει ησυχία. Όλοι σιωπούν μπας και ακουστεί το παραμικρό σήμα ζωής. Λάθος συναγερμός. Συνεχίζουν τη δουλειά.
Εικόνα 3, Μοτίζιν
Έξω από το σπίτι, έχει μαζευτεί σε ένα ημικύκλιο όλο το χωριό. Οι γυναίκες κρατούν λουλούδια στα χέρια και προσπαθούν να συγκρατήσουν τα δάκρυα τους. Σε λίγο ένα λευκό βανάκι φτάνει. Δύο άνδρες ανοίγουν τις πόρτες και μεταφέρουν στην αυλή του σπιτιού τρία φέρετρα με τρεις φωτογραφίες. Είναι η πρόεδρος του χωριού και οι συγγενείς της. Ήταν οι άνθρωποι που φρόντιζαν για όλους. Όταν τα ρωσικά στρατεύματα έφτασαν στο χωριό, είχαν αποφασίσει να μην εγκαταλείψουν το χωριό. Το πλήρωσαν με τη ζωή τους. Στην είσοδο τα φέρετρα περιμένει μια νεαρή γυναίκα. Είναι η μοναδική που επέζησε από την οικογένεια Σουσένκο. Μπροστά της κείτονται νεκροί η μητέρα, ο πατέρας και ο αδελφός. Ήταν ποδοσφαιριστής και ήθελε σύντομα να ανοίξει τα φτερά του. Κάποιοι αναφέρουν ότι οι Ρώσοι τους ζήτησαν να συνεργαστούν και αυτοί αρνήθηκαν. Η κόρη τα γνωρίζει όλα. Δεν κλαίει δυνατά. Αφήνει μόνο τα δάκρυα να τρέχουν από τα μάτια της, δάκρυα πόνου και βαθύ μίσους. «Θέλω όλοι να ξέρουν ότι οι Ρώσοι σκότωσαν τους γονείς μου. Μην κλείνετε τα μάτια σας. Οι γονείς μου είναι ήρωες και ελπίζω να μην έδωσαν τη ζωή τους για το τίποτα. Πέθαναν για εμένα, για εσάς, για όλο τον κόσμο. Θέλω να τιμωρήσετε τους δολοφόνους».
Εικόνα 4, Ιρπίν
Ο Ανατόλι στέκεται μπροστά στο ρημαγμένο του σπίτι. Έχει φτάσει εδώ και μισή ώρα αλλά δεν τολμάει ακόμα να μπει μέσα. Έναν μήνα και κάτι ημέρες πριν, εγκατέλειπε το σπίτι αυτό υπό τον ήχο των εκρήξεων από τις βόμβες που έκαιγαν σιγά – σιγά το προάστιο αυτό του Κιέβου. Ο δήμαρχος ανέφερε ότι το 70% του Ίρπιν έχει καταστραφεί. Ο Ανατόλι ζει στην 11η λεωφόρο, μια από τις συνοικίες που έχουν πληγεί περισσότερο. Αξύριστος και με ένα φθαρμένο κόκκινο μπουφάν παίρνει το θάρρος και μπαίνει στην αυλή. Οι αποθήκες του όλες καμένες. Στο σπίτι η πόρτα ανοίγει χωρίς κλειδί. Η ζακέτα του είναι ακόμα κρεμασμένη στον καλόγερο και η τσαγέρα ακριβώς εκεί που την άφησε όταν ακόμα η ζωή του ήταν κανονική. Τώρα δεν υπάρχει τίποτα κανονικό. Η σύζυγός του αγνοείται και οι κόποι ετών στέκονται μπροστά του ημικαμένοι σαν να τον περιγελούν. Η γάτα που γλίτωσε από το διπλανό μαγαζί γλιστράει αριστοτεχνικά ανάμεσα στα πόδια του. «Σώθηκες εσύ!», της λέει γελώντας. Προσπαθώντας να κρύψει τη συγκίνησή του, σχεδιάζει ανάμεσα στα σπασμένα γυαλιά και την πεσμένη βιβλιοθήκη τα επόμενα βήματά του: «Πρώτα πρέπει να ηρεμήσω. Έπειτα θα επισκευάσω τα παράθυρα και θα ελέγξω τους χώρους. Αύριο θα πάω στις δημοτικές αρχές για να υποβάλω αίτημα για βοήθημα για να το επισκευάσω».
Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr