Νύχτα αγωνίας πέρασαν χθες οι κάτοικοι της νότιας Τουρκίας και της βόρειας Συρίας, ύστερα από δύο ισχυρότατους σεισμούς που έθαψαν κάτω από ερείπια χιλιάδες ανθρώπους, έβγαλαν εκατομμύρια άλλους στους δρόμους, αντιμέτωπους με το δριμύ ψύχος και το χιονόνερο, συγκλόνισαν τη Δαμασκό και τη Βηρυτό και έγιναν αισθητοί μέχρι το Τελ Αβίβ, τη Γάζα και το Κάιρο. Aμεση ήταν η κινητοποίηση της διεθνούς κοινότητας, που παραμέρισε τις διαφορές της για να συνδράμει τις δύο χώρες, καθώς εκφράζονταν φόβοι ότι ο τελικός απολογισμός μπορεί να πλησιάσει ή και να ξεπεράσει τα 18.000 θύματα από τον τρομερό σεισμό της Νικομήδειας, τον Αύγουστο του 1999.
Ο πρώτος σεισμός εκδηλώθηκε στις 4.17 τα χαράματα (τοπική ώρα) με επίκεντρο κοντά στην περιοχή Παζάρτσικ της επαρχίας Καχραμάνμαρας, κοντά στα σύνορα με τη Συρία. Είχε μέγεθος 7,8 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ και εστιακό βάθος 17,9 χιλιομέτρων. Ο συνδυασμός πολύ υψηλής έντασης και μικρού, σχετικά, βάθους έκανε ιδιαίτερα καταστροφικά τα σεισμικά κύματα, με την ενέργεια που απελευθερώθηκε να κατευθύνεται προς τα νοτιοανατολικά. Τα πράγματα έγιναν ακόμη χειρότερα στις 13.24, όταν ένας δεύτερος σεισμός, έντασης 7,6 Ρίχτερ, εκδηλώθηκε με επίκεντρο γύρω στα 100 χιλιόμετρα από εκείνο του πρώτου σεισμού.
Χιλιάδες κτίρια κατέρρευσαν σε μια γεωγραφική ζώνη με διάμετρο περίπου 350 χιλιομέτρων, που περιλαμβάνει μεγάλες πόλεις, από το Ντιγιαρμπακίρ, τα Aδανα και το Γκαζιαντέπ της νότιας Τουρκίας μέχρι το Χαλέπι και τη Χάμα της βόρειας και κεντρικής Συρίας. Στο τουρκικό λιμάνι της Αλεξανδρέττας και στην επίσης τουρκική πόλη Αντιγιαμάν κατέρρευσαν νοσοκομεία, ενώ ο Ταγίπ Ερντογάν ανέφερε σχεδόν 3.000 καταρρεύσεις κτιρίων σε επτά διαφορετικές επαρχίες. Ο Τούρκος πρόεδρος έκανε λόγο για τη χειρότερη καταστροφή, λόγω σεισμού, που έχει γνωρίσει η χώρα του από το 1939 και κήρυξε επταήμερο εθνικό πένθος.
Ιδιαίτερα δύσκολη διαγράφεται η κατάσταση στη Συρία, όπου πολλά κτίρια ήταν ήδη κατεστραμμένα ή επίφοβα λόγω του εμφυλίου πολέμου, εξαιτίας του οποίου περίπου 4 εκατομμύρια άνθρωποι είχαν φύγει από τις εστίες τους και ζούσαν ως εσωτερικοί πρόσφυγες. Οι κατεστραμμένοι δρόμοι, τα προβλήματα στο Iντερνετ και το δριμύ ψύχος έκαναν ακόμη πιο δύσκολο το έργο των σωστικών συνεργείων, που έδιναν άνισο αγώνα με τον χρόνο για να ανακαλύψουν επιζώντες κάτω από τα ερείπια.
Η ακρόπολη του Χαλεπίου και το κάστρο του Γκαζιαντέπ υπέστησαν σοβαρές ζημιές από τους δύο διαδοχικούς σεισμούς, που έγιναν αισθητοί μέχρι το Κάιρο.
Οπως ανακοίνωσε η τουρκική κυβέρνηση, τουλάχιστον 45 χώρες είχαν προσφερθεί μέχρι χθες το βράδυ να συνδράμουν στις επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης. Από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Ενωσης, τουλάχιστον δέκα κράτη-μέλη, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, είχαν κινητοποιήσει σωστικά συνεργεία με προορισμό την Τουρκία, ενώ η Ε.Ε. ήταν έτοιμη να βοηθήσει και τη Συρία, παρότι δεν είχε γίνει ακόμη δέκτης ανάλογου αιτήματος από τη Δαμασκό. Τη βαθύτατη θλίψη του για τα θύματα και τις καταστροφές στις δύο χώρες εξέφρασε ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν, ενώ ο υπουργός Εξωτερικών Αντονι Μπλίνκεν δήλωσε ότι κινητοποιήθηκαν οι μηχανισμοί παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας στις δύο χώρες – στην περίπτωση της Συρίας, με την οποία οι ΗΠΑ δεν διατηρούν διπλωματικές σχέσεις, μέσω ανθρωπιστικών οργανώσεων.
Από τους πρώτους που μίλησαν τηλεφωνικά με τον Ταγίπ Ερντογάν και τον Σύρο ομόλογό του Μπασάρ Ασαντ ήταν ο Βλαντιμίρ Πούτιν, η χώρα του οποίου είναι στενός σύμμαχος της Συρίας και διατηρεί πολύ καλές σχέσεις με την Τουρκία. Ρωσικά σωστικά συνεργεία πετούσαν χθες προς τις δύο χώρες. Αίσθηση προκάλεσε ο ισχυρισμός του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου ότι η χώρα του δέχθηκε αίτημα για βοήθεια από τη Συρία, αν και δεν ανέφερε ρητά την κυβέρνηση του Μπασάρ Ασαντ, με την οποία δεν έχει διπλωματικές σχέσεις το Ισραήλ. Η Δαμασκός διέψευσε ότι έχει ζητήσει βοήθεια από τους Ισραηλινούς.
Τα αρχαία μνημεία
Οι δονήσεις του Εγκέλαδου δεν άφησαν στο απυρόβλητο ούτε τα αρχαία μνημεία των δύο χωρών. Στη Συρία επλήγη η ακρόπολη του Χαλεπίου, αρχιτεκτονικό κόσμημα της μεσαιωνικής εποχής, όπως και η Παλιά Πόλη, η οποία το 2018 χαρακτηρίστηκε Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO σε κίνδυνο, λόγω του εμφυλίου πολέμου. Στην άλλη πλευρά των συνόρων, σημαντικές ζημιές υπέστη ένα ιστορικό κάστρο της Γκαζιαντέπ, όπου κατέρρευσαν μέρη των τοιχωμάτων και κάποιων πύργων παρατήρησης.