«Αφού πέφτει το Τείχος του Βερολίνου, γιατί να μην πέσει και η μαφία;» Αυτό είναι το πρώτο πράγμα που σκέφτηκε η Γερμανίδα δημοσιογράφος Πέτρα Ρέσκι όταν βρέθηκε στην Ιταλία το 1989, ως απεσταλμένη του περιοδικού Stern, κατά τη διάρκεια της λεγόμενης «Ανοιξης του Παλέρμο» – και έκτοτε έμεινε στη χώρα. Ηταν μια νέα πολιτική εποχή για τη Σικελία, που είχε βάλει στόχο τη μεταρρύθμιση της οικονομίας και την αναγέννηση του πολιτικού της συστήματος, βάζοντας στο επίκεντρο την απαλλαγή από τη μαφία που λυμαίνεται για αιώνες, θα έλεγε κανείς, την περιοχή.
Η «Ανοιξη του Παλέρμο», όμως, μεταμορφώθηκε σε… χειμώνα γεμάτο αίμα. Οι δικαστές, οι αστυνομικοί και οι πολιτικοί που τα είχαν βάλει με τη μαφία δολοφονήθηκαν ο ένας μετά τον άλλον.
«Δήμαρχος του Παλέρμο ήταν τότε ο Λεολούκα Ορλάντο· ο πρώτος δήμαρχος που πήρε ξεκάθαρη θέση ενάντια στη μαφία, συνεπικουρούμενος από δύο εισαγγελείς, τους Τζιοβάνι Φαλκόνε και Πάολο Μπορσελίνο, που διεξήγαγαν την πρώτη μεγάλη δίκη», λέει η Πέτρα Ρέσκι στην «Κ».
Οι δύο δικαστικοί λειτουργοί, ωστόσο, ήταν ανάμεσα στους νεκρούς από τους Ιταλούς μαφιόζους· δολοφονήθηκαν τρία χρόνια αργότερα, το 1992, με διαφορά δύο μηνών. Μάλιστα, επειδή το κίνημα των πολιτών κατά της μαφίας δεν θα έπαυε έτσι εύκολα, η μανόλια που υπήρχε μπροστά στο σπίτι του δικαστή Τζιοβάνι Φαλκόνε κατέστη κάτι σαν μνημείο – πολίτες άφηναν επιστολές, υποσχόμενοι ότι θα συνεχίσουν το έργο του. Το «Δέντρο του Φαλκόνε» μεταμορφώθηκε σε σύμβολο της «Ανοιξης του Παλέρμο». «Μπορεί κανείς να κόψει ένα λουλούδι, αλλά δεν μπορεί να κόψει την Ανοιξη», έλεγε μία από τις επιστολές, όπως αναφέρει η ιστορικός Ντέμπορα Πούκιο-Ντεν στο OpenEdition Journals.
Το 1993, γράφει η ιστορικός, ο Λεολούκα Ορλάντο –ένας συντηρητικός και θρησκευόμενος Χριστιανοδημοκράτης– επανεξελέγη δήμαρχος του Παλέρμο και οδήγησε σε μια νέα πολιτική εποχή, τη λεγόμενη «Αναγέννηση του Παλέρμο», εμπλέκοντας τους καλλιτέχνες, τους διανοουμένους και τους συγγραφείς της πόλης του. Με αυτό τον τρόπο, ο δήμαρχος προώθησε μια νέα κουλτούρα νομιμότητας, μέσω ποικίλων πολιτιστικών προγραμμάτων –συμπεριλαμβανομένων θεατρικών παραστάσεων, εκθέσεων και λογοτεχνικών φεστιβάλ–, προκειμένου να «αναπτυχθεί η κουλτούρα κατά της μαφίας».
«Ως νεαρή δημοσιογράφος, είχα εντυπωσιαστεί ιδιαίτερα από την αποφασιστικότητα των πολιτών. Γνώρισα πολλούς πρωταγωνιστές του αγώνα κατά της μαφίας κατά τη διάρκεια αυτού του πρώτου ρεπορτάζ, με τους οποίους είμαστε ακόμη φίλοι. Και έτσι πρακτικά “κόλλησα” – και επειδή η μαφία συνεχώς εξελίσσεται, μου φάνηκε πολύ συναρπαστικό να παρατηρώ και να περιγράφω το φαινόμενο», λέει η Πέτρα Ρέσκι.
Τριάντα χρόνια στα άδυτα της μαφίας
Η Γερμανίδα δημοσιογράφος, τα τελευταία 30 και πλέον χρόνια, μπαίνει στα βαθιά της ιταλικής μαφίας, στην οργάνωση και την ιεραρχία της, στα πλοκάμια της, στη σχέση και την επιρροή της σε άλλες χώρες. Εξάλλου, η τελευταία μεγάλη αστυνομική επιχείρηση της Europol και της Eurojust συνέλαβε περισσότερους από 132 ύποπτους για συμμετοχή στην εγκληματική οργάνωση Ντράγκετα (’Ndrangheta) από την Καλαβρία της νότιας Ιταλίας.
Οι συλλήψεις έλαβαν χώρα από 2.770 αστυνομικούς σε Βέλγιο, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Σλοβενία, Βραζιλία και Παναμά. Οι 132 συλληφθέντες, όπως είχε γράψει το Reuters, θα αντιμετωπίσουν διώξεις για διακίνηση κοκαΐνης από τη Λατινική Αμερική στην Ευρώπη, την Αυστραλία και την Αφρική, αλλά και για ξέπλυμα μαύρου χρήματος, λαθρεμπόριο όπλων, διαφθορά, εκβιασμούς και ανθρωποκτονίες.
Η Πέτρα Ρέσκι παρακολουθεί στενά τις ρίζες της Ντράγκετα στη Γερμανία. Εξάλλου, είναι συγγραφέας, μεταξύ άλλων, του βιβλίου «Mafia. Von Paten, Pizzerien und Falschen Priesteren» (Η Μαφία των νονών, της πιτσαρίας και των ψευτο-ιερέων), που εξετάζει ακριβώς αυτό το ζήτημα.
Φόβοι και απειλές
Τη ρωτώ αυτό που μοιάζει προφανές: έχει φοβηθεί ποτέ; Εχει απειληθεί η ζωή της, ειδικά μετά την έκδοση του βιβλίου της; «Με απείλησαν και με μήνυσαν οι πρωταγωνιστές – τα γερμανικά δικαστήρια διέταξαν να αφαιρεθούν τα σχετικά αποσπάσματα του βιβλίου μου. Ολοι οι δημοσιογράφοι που αργότερα αναφέρθηκαν επίσης σε αυτές τις δύο φατρίες της Ντράγκετα –πολύ ισχυρές και με ρίζες σε όλη τη Γερμανία– ήρθαν κι αυτοί αντιμέτωποι με μηνύσεις και όλοι έχασαν». Δεν είναι, όπως άλλωστε θα ανέμενε κανείς, η πρώτη φορά που η Πέτρα Ρέσκι ή συνάδελφοί της βρέθηκαν στο στόχαστρο της μαφίας επειδή πάτησαν στα ιερά, κρυφά και επικίνδυνα χωράφια τους. «Εχω δεχθεί απειλές σε δημόσιες αναγνώσεις των βιβλίων μου, όπως το ίδιο συνέβη αρκετές φορές σε αίθουσες δικαστηρίων. Από αυτό και μόνον μπορείς κανείς να αντιληφθεί πόσο… ασφαλής αισθάνεται η μαφία στη Γερμανία», λέει η ίδια.
«Ο τελευταίος ενάγων μου συνελήφθη στο πλαίσιο της έρευνας για την επιχείρηση Eureka».
«Με μήνυσαν για πρώτη φορά το 2008 για αποκαλύψεις για τη μαφία. Και είμαι ακόμη σε νομικές διαμάχες. Σε μια περίπτωση, υποχρεώθηκα ακόμα και να κάνω έρανο (crowdfunding) για να πληρώσω τα δικαστικά μου έξοδα επειδή ο εκδότης του βιβλίου αρνήθηκε να τα καλύψει», διηγείται η Πέτρα Ρέσκι στην «Κ». «Η μοναδική ικανοποίηση που έχω βιώσει αυτές τις μέρες είναι ότι ο τελευταίος ενάγων μου, στο πλαίσιο της έρευνας για την επιχείρηση Eureka (σ.σ. την πρόσφατη της Europol και της Eurojust) συνελήφθη στην Ερφούρτη (σ.σ. πρωτεύουσα του γερμανικού κρατιδίου της Θουριγγίας) και εκδόθηκε στην Ιταλία, όπου βρίσκεται τώρα υπό κράτηση. Ολα αυτά είχαν μεγάλο αντίκτυπο σε εμένα και στην άποψή μου για την Ιταλία και, πάνω απ’ όλα, για την πατρίδα μου τη Γερμανία. Θα ήθελα να τονίσω ότι με απείλησαν μαφιόζοι στη Γερμανία – όχι στην Ιταλία. Δεν θα τολμούσαν να το κάνουν εκεί. Ως αποτέλεσμα, είχα αστυνομική προστασία στη Γερμανία για κάποιο διάστημα».
«Εντυπωσιακές ρίζες στη Γερμανία»
«Αυτό, όμως, που μου έκανε περισσότερη εντύπωση ερευνώντας τόσα χρόνια την ιταλική μαφία είναι ίσως οι ρίζες της Ντράγκετα, της καλαβριανής μαφίας, στη Γερμανία: μετά τη σφαγή της Μαφίας του 2007 (σ.σ. η εκτέλεση έξι Ιταλών στη Γερμανία τον Αύγουστο του 2007 που λέγεται ότι συνδέεται με μαφιόζικη βεντέτα), εμβάθυνα την έρευνά μου στις δύο φατρίες που εμπλέκονται στη σφαγή και προέρχονται από το προπύργιο της Ντράγκετα στο Σαν Λούκα, τις επιχειρήσεις τους και τις πολιτικές τους σχέσεις. Αυτό που έδειξε και η τελευταία μεγάλη έρευνα ήταν πως, μεταξύ άλλων, επρόκειτο για μια φατρία που ονομαζόταν “Ομάδα της Ερφούρτης”, με καταγωγή από το Ντούισμπουργκ. Λειτουργούν με πολλή ευκολία στη… γερμανική γαστρονομία και τις επιχειρήσεις ακινήτων –όπου άνθησαν το εμπόριο ναρκωτικών και το ξέπλυμα χρήματος– χάρη στις διασυνδέσεις τους που φτάνουν μέχρι τα υψηλά πολιτικά κλιμάκια. Ετσι, τα χρήματα που ξεπλύθηκαν στη Γερμανία θα μπορούσαν να επανεπενδυθούν επιτυχώς – για παράδειγμα, στην Ιταλία και την Πορτογαλία», αφηγείται η ίδια στην «Κ».
Στην Ευρώπη, όπως λέει η Πέτρα Ρέσκι, η μαφία είναι παντού· πρώτα απ’ όλα στη Γερμανία –ήδη από τη δεκαετία του ’60–, αλλά και στη Γαλλία, την Ολλανδία, το Βέλγιο, την Πορτογαλία, την Ισπανία, τη Σλοβενία, την Κροατία – ελάχιστες είναι οι χώρες όπου δεν είναι παρούσα. «Ωστόσο, το πόσο επιτυχημένη είναι σε μια χώρα εξαρτάται, μεταξύ άλλων, από την ευημερία της χώρας –γι’ αυτό έχει ενδιαφέρον η Γερμανία– και φυσικά από την έλλειψη νόμων κατά της μαφίας. Παρεμπιπτόντως, το γεγονός ότι δεν υπάρχει de facto όριο πληρωμής με μετρητά στη Γερμανία (σε αντίθεση με την Ελλάδα, παρεμπιπτόντως, όπου είναι 500 ευρώ, αν έχω καταλάβει σωστά) είναι ένα μεγάλο κίνητρο για τη μαφία να κάνει “δουλειές” στη χώρα».
Και, φυσικά, υπάρχει ένα ολόκληρο υποστηρικτικό δίκτυο: άλλες οργανώσεις της μαφίας, επιχειρηματίες, πολιτικοί, δικηγόροι, συμβολαιογράφοι, φοροτεχνικοί, ων ουκ έστι αριθμός, όπως συνάγεται από την κουβέντα μας με την Πέτρα Ρέσκι.
Ιταλική μαφία: Από τον 19ο αιώνα στο σήμερα
Το πώς έχει εξελιχθεί η παρουσία της μαφίας ανά τους αιώνες, αν «προσαρμόζεται», ας πούμε, στη νέα αποχή, έχει τη δική του σημασία. Εντούτοις, σημαντικότερο όλων είναι πώς οι ίδιοι οι Ιταλοί πολίτες βιώνουν αυτή την… καθημερινότητα, που για όλους όσοι βρίσκονται εκτός Ιταλίας μπορεί καμιά φορά να φαίνεται μυθιστορηματικό ή κινηματογραφικό σενάριο και παραμύθι. Διότι δεν είναι προφανώς ένα πρόσφατο γεγονός. Η Κόζα Νόστρα «επιχειρεί» από τον 19ο αιώνα κυρίως στη δυτική Σικελία, σε περιοχές όπως το Παλέρμο, το Τράπανι ή το Αγκριτζέντο (ο αρχαίος Ακράγαντας). Η Καμόρα, παρότι ιδρύθηκε τον 18ο αιώνα, άρχισε τη δράση της τον 19ο, απλώνοντας τις επιχειρήσεις της σε πολλές χώρες της Ευρώπης, στο Μαρόκο, στη Νότια και τη Βόρεια Αμερική. Η Ντράγκετα, από πλευράς της, εμφανίστηκε στα 1890 στην Καλαβρία, ενώ οι περιώνυμη οικογένεια Ριτσούτο, του πατριάρχη της Δον Ριτσούτο ή Τζον Γκότι του Μόντρεαλ (από το όνομα του Αμερικανού μαφιόζου της Νέας Υόρκης), δραστηριοποιείται από τα μέσα του 20ού αιώνα στον Καναδά.
«Στη νότια Ιταλία, η βία, το χρήμα και η εξουσία χρησιμοποιούνται για να συμμορφωθούν οι πολίτες. Στην υπόλοιπη Ιταλία, δραστηριοποιούνται περισσότερο μέσω της εξουσίας –της πολιτικής επιρροής δηλαδή– και των χρημάτων. Αυτό ισχύει και για τη μαφία όταν εμφανίζεται στο εξωτερικό, για παράδειγμα στη Γερμανία. Η βία δεν αποτελεί επιλογή στη χώρα, επειδή οι πολίτες τείνουν να εμπιστεύονται την αστυνομία, επομένως λειτουργεί περισσότερο με τη χρήση χρημάτων και εξουσίας», λέει η Πέτρα Ρέσκι κατά τη διάρκεια της συνομιλία μας.
«Σύγχρονη και ρεαλιστική οργάνωση»
Η Γερμανίδα δημοσιογράφος αφηγείται ότι η μαφία είναι μια πολύ σύγχρονη και ρεαλιστική οργάνωση· προσαρμόζεται σε όλες τις εποχές – και, όπως λένε πάντα οι Ιταλοί εισαγγελείς κατά της μαφίας, είναι πάντα ένα βήμα πριν από την έρευνα εναντίον της.
«Εκαναν συναλλαγές με bitcoins ήδη από το 2015, ενώ οι μαφιόζοι πατριάρχες είναι πολύ πιο μπροστά από τους ανακριτές».
«Για παράδειγμα, γνωρίζουν τον τρόπο με τον οποίο περνούν οι σύγχρονες συναλλαγές χρημάτων καλύτερα από οποιονδήποτε άλλον. Οι Ναπολιτάνοι της Καμόρα θεωρούνται πρωτοπόροι από αυτή την άποψη. Σύμφωνα με τους ερευνητές, έκαναν συναλλαγές με bitcoins ήδη από το 2015, όταν ένα bitcoin κόστιζε 500 δολάρια. Οσον αφορά το ηλεκτρονικό χρήμα, οι μαφιόζοι πατριάρχες είναι πολύ πιο μπροστά από τους ανακριτές, εν μέρει επειδή μπορούν να αντέξουν οικονομικά καλύτερους συμβούλους», μας λέει η Πέτρα Ρέσκι.
Ανά τους αιώνες, παρ’ όλα αυτά, δεν έχει αλλάξει η «φύση» της μαφίας, σύμφωνα με τη Γερμανίδα δημοσιογράφο. Παραμένει μία «κλασική» εγκληματική οργάνωση, «στην οποία θυσιάζονται ακόμα και οι δικοί της νόμοι και παραδόσεις, αν το απαιτεί η κατάσταση. Γι’ αυτό τον λόγο, για ένα διάστημα δεν γίνονταν πια μαφιόζικες “βαπτίσεις”, καθώς υπήρχαν πάρα πολλοί αποστάτες που είχαν προδώσει τους “νονούς” τους, ακόμα και μέλη της οικογένειας του αίματος».
Δομή και ιεραρχία
Οσο για την εσωτερική δομή και ιεραρχία, προσαρμόζονται επίσης στις συνθήκες. «Η μονολιθική Ντράγκετα, για παράδειγμα», λέει η Πέτρα Ρέσκι, «έχει την τάση να οργανώνεται ομοσπονδιακά, οριζόντια· οι φατρίες της πάντα προσπαθούν να φτάσουν στην κατανόηση μεταξύ τους. Σε αντίθεση με τη σικελική μαφία, η οποία είναι πάντα κάθετα ιεραρχική, με το αφεντικό στην κορυφή. Ωστόσο, οι φατρίες της Καλαβρίας έχουν πλέον και μια οργάνωση στην κορυφή: το λεγόμενο “Crimine” (έγκλημα), με το οποίο συντονίζονται οι επιχειρήσεις».
Η δομή της ιταλικής μαφίας, πάντως, όπως προκύπτει από τη μεταξύ μας συζήτηση, ποικίλλει ανάλογα με την οργάνωση. «Η Καμόρα είναι οργανωμένη οριζόντια – σε αντίθεση με την αυστηρά ιεραρχικά κάθετα οργανωμένη μαφία της Σικελίας. Στην Καμόρα, από την άλλη, δεν υπάρχει ιεραρχία, πράγμα που σημαίνει ότι οι φατρίες βρίσκονται σε διαρκή πόλεμο μεταξύ τους, με υψηλό φόρο αίματος. Την ίδια στιγμή, η Καμπανία έχει τον μεγαλύτερο αριθμό μελών της μαφίας. Σε αντίθεση με άλλες οργανώσεις της ιταλικής μαφίας, η φατρία της Καλαβρίας αντλεί τη δύναμή της από σχέσεις αίματος, όπως τονίζουν επανειλημμένα οι ερευνητές. Οι συγγενείς δεν προδίδουν ο ένας τον άλλον. Γι’ αυτό η Ντράγκετα καταγράφει ακόμη τους λιγότερους αποστάτες. Ωστόσο, επειδή, ακόμα και στην Ντράγκετα, η επικοινωνία μεταξύ των φατριών δεν λειτουργεί πάντα, όπως αποδεικνύεται από το λουτρό αίματος του Ντούισμπουργκ, δημιούργησαν το “Crimine” ως το ανώτατο όργανο διαιτησίας. Οι ιταλικές ομάδες της μαφίας συνεργάζονται πάντα με μεγάλη επιτυχία μεταξύ τους. Και δεν ανταγωνίζονται η μία την άλλη».
Αν ορίσουμε, πάντως, ως στόχο της μαφίας τον πολλαπλασιασμό του πλούτου της, ούτε αυτό φαίνεται να αλλάζει μέσα στα χρόνια. «Η μαφία της Καλαβρίας, για παράδειγμα, διακινεί χρήματα αξίας 220 δισ. ευρώ ετησίως. Αυτά τα χρήματα μπορούν επίσης –και δεν είναι διόλου ασήμαντο– να εξαγοράσουν πολιτική επιρροή. Το αν αυτός ο στόχος επιτυγχάνεται με τη διακίνηση ναρκωτικών (η καλαβριανή Ντράγκετα θεωρείται ο μεγαλύτερος διακινητής κοκαΐνης στην Ευρώπη), με εμπορία όπλων ή ανθρώπων ή με τοξικά απόβλητα, δεν έχει σημασία».
«Πλήττουν μετρώντας χρήματα»
Αυτό που προκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση, κατά τη συζήτηση με τη Γερμανίδα δημοσιογράφο, είναι ότι, αν εξετάσει κανείς τους φακέλους των δικογραφιών και μιλήσει με Ιταλούς εισαγγελείς, όπως έχει κάνει η ίδια, θα συνειδητοποιήσει πως, όταν μιλάμε για τους Ιταλούς μαφιόζους, είναι σαν να περιγράφουμε μεγάλους κεφαλαιοκράτες, «των οποίων η θλιβερή μοίρα είναι να κολυμπούν στο χρήμα χωρίς να μπορούν να το απολαύσουν», όπως περιγράφει η Πέτρα Ρέσκι.
«Ανθρωποι που πλήττουν μετρώντας χρήματα για μέρες και διατηρώντας λεγεώνες συμβούλων και αχυρανθρώπων στο payroll τους, για να βγαίνουν αλώβητοι τόσο από τις ιδιοτροπίες της παγκόσμιας οικονομίας όσο και από πιθανές κατασχέσεις. Εξάλλου» –διηγείται η ίδια– «το ξέπλυμα χρήματος είναι ο μεγαλύτερος στόχος και, ταυτόχρονα, το μεγαλύτερο πρόβλημα των μαφιόζων. Ξεκινά πάντα με μετρητά, και εκεί αρχίζει το πρόβλημα: οι τοξικομανείς, οι πελάτες των ιερόδουλων, οι πελάτες των τοκογλύφων, οι παίκτες: όλοι πληρώνουν μετρητά. Και η μαφία δεν μπορεί χωρίς το εμπόριο ναρκωτικών και τον εκβιασμό. Η μαφία λατρεύει τα μετρητά σαν είδωλο – ωστόσο, λες και πρόκειται για τζίνι που έχει ξεφύγει από το μπουκάλι, πρέπει να ξαναβρεθεί στον σωστό δρόμο το συντομότερο δυνατό. Ακόμα και για τον Αλ Καπόνε το να απαλλαγεί από τα μετρητά ήταν πρόβλημα – κι έτσι εφευρέθηκε ο όρος “ξέπλυμα χρήματος”: στη δεκαετία του 1920, ήταν ο πρώτος που σκέφτηκε να επενδύσει τα παράνομα κέρδη του σε πλυντήρια, όπου υπήρχαν πολλά χρήματα, κυκλοφορούν πάντα και, άρα, νομιμοποιούνται. Ο Αλ Καπόνε έγινε έτσι πρότυπο παγκοσμίως – όχι μόνο για τους μαφιόζους, αλλά και για άλλους φοροφυγάδες και απατεώνες».
Οπως λέει η Γερμανίδα δημοσιογράφος, σήμερα τα μέλη της μαφίας έχουν στη διάθεσή τους άπειρους τρόπους για να μετατρέψουν τα «βρώμικα» χρήματα σε «καθαρά». Μάλιστα, στην τελευταία μεγάλη έρευνα για την ευρωπαϊκή μαφία που αναφέρθηκε νωρίτερα, υπήρχαν πράγματι πλυντήρια αυτοκινήτων στο Μόναχο όπου ξεπλένονταν χρήματα.
Από τη Νιγηρία με αγάπη
«Και η νιγηριανή μαφία που δρα στην Ευρώπη, για παράδειγμα, στέλνει τα χρήματα που κερδίζει από την πορνεία και τη διακίνηση ναρκωτικών στην Αφρική σε μικρά ποσά με απλή μεταφορά χρημάτων. Οι μεταγραφές ποδοσφαιριστών είναι επίσης μια καλή ευκαιρία: το πραγματικό ποσό που καταβάλλεται είναι χαμηλότερο από το επίσημο και ήδη η επιχείρηση είναι κερδοφόρα. Αντίστοιχη είναι και η νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες στην αγορά ακινήτων», περιγράφει η Πέτρα Ρέσκι.
«Σε μια περίπτωση, μαφιόζοι της Καλαβρίας και της Σικελίας εμπιστεύτηκαν τα χρήματά τους σε επαγγελματίες παρόχους υπηρεσιών ξεπλύματος βρώμικου χρήματος, οι οποίοι τα έβγαλαν από τη χώρα για την προμήθεια, αναπτύσσοντας έτσι ένα ακμάζον επιχειρηματικό μοντέλο: ένας διακινητής κοκαΐνης της Ντράγκετα, με έδρα τη Ρώμη, έφερε ολόκληρο σκάφος με σακούλες γεμάτες χρήματα σε έναν μεσάζοντα. Αυτός ο μεσάζων στη συνέχεια μετέφερε τις τσάντες στα χέρια διπλωματών της πρεσβείας του Κονγκό στη Ρώμη, οι οποίοι προστατεύονταν από τους ελέγχους χάρη στο διπλωματικό τους καθεστώς», μας λέει η ίδια. «Από τη Ρώμη, τα χρήματα πήγαν σε μιαν ελβετική τράπεζα και από εκεί σε ένα πιστωτικό ίδρυμα στη Βραζιλία, το οποίο τα εκταμίευσε ξανά, επιτρέποντάς τα να χρησιμοποιηθούν για την αγορά νέων ναρκωτικών. Γι’ αυτό τον κύκλο είχε υπογραφεί αναλυτικό συμβόλαιο – που στο τέλος έπεσε στα χέρια των ανακριτών».
Μπορεί να ξεριζωθεί η μαφία;
Η αλήθεια είναι, εντούτοις, ότι όλα αυτά τα χρόνια έχουν γίνει επανειλημμένως πολλές επιχειρήσεις κατά της μαφίας στην Ιταλία και αλλού. Διαρκώς αποκαλύπτονται τα πλοκάμια της που έχουν απλωθεί σε όλο τον κόσμο, οι αρχές προβαίνουν σε συλλήψεις και, τελικά, συχνά οι οργανώσεις τρώγονται μεταξύ τους. Θα εξαρθρωθεί ποτέ πλήρως η ιταλική μαφία;
«Ναι, φυσικά θα μπορούσε, αλλά μόνον εάν όλες οι ευρωπαϊκές χώρες συμφωνήσουν σε μιαν ενιαία νομοθεσία κατά της μαφίας. Κάτι που μάλλον δεν θα συμβεί ποτέ. Επίσης επειδή πολλοί πολιτικοί, κυρίως στη Γερμανία, αντιλαμβάνονται την “επένδυση” βρώμικου χρήματος ως ένα είδος προγράμματος οικονομικής τόνωσης»…