Σήμερα ο τουρκικός λαός θα κάνει την οριστική επιλογή του για τον πρόεδρο που θα κυβερνήσει την Τουρκία για τα επόμενα πέντε χρόνια, όμως όλοι συμφωνούν πως έρχονται ιδιαίτερα δύσκολες ημέρες αμέσως μετά τις εκλογές, καθώς διαπιστώνουν πως πολλά προβλήματα της χώρας το τελευταίο διάστημα «μπήκαν κάτω από το χαλί».
Eνα απλό παράδειγμα για τη διάσταση των προβλημάτων είναι τα δεδομένα που δημοσίευσε ο Δήμος Κωνσταντινούπολης για τις τεράστιες αυξήσεις των ενοικίων. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια τα ενοίκια στην Κωνσταντινούπολη αυξήθηκαν 713%, ενώ στο σύνολο της Τουρκίας 583%. «Με αυτά τα δεδομένα είναι προσωπική και μόνο προσωπική επιτυχία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που κατάφερε να πάρει το 49,5% των ψήφων από τον πρώτο γύρο των εκλογών», μας αναφέρει γνωστός δημοσκόπος της Τουρκίας, ο οποίος είχε κάνει πρόβλεψη για νίκη του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου.
«Οι πληγές»
Η πραγματικότητα είναι πως αν κάποιος βγει από το σπίτι το οποίο ενοικιάζει και προσπαθήσει να μετακομίσει, οι τιμές θα είναι τριπλάσιες σε σχέση με το ενοίκιο το οποίο πληρώνει σήμερα. Στα ισχύοντα συμβόλαια το κράτος έχει επιβάλει πλαφόν 25%. Σχεδόν όλοι οι οικονομικοί αναλυτές, με τους οποίους συνομίλησε η «Κ», μας αναφέρουν τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα και τονίζουν πως τα άδεια σε συνάλλαγμα ταμεία της κεντρικής τράπεζας, ο υψηλός πληθωρισμός, η ανορθόδοξη πολιτική των χαμηλών επιτοκίων θα πρέπει να αντιμετωπιστούν άμεσα και με σκληρά μέτρα.
Σήμερα στην Τουρκία οι πολίτες που διαθέτουν χρήματα, για να προστατεύσουν τις αποταμιεύσεις τους, είτε αγοράζουν ακίνητο σε αστρονομικές τιμές και μετά το ενοικιάζουν με τεράστια ενοίκια, είτε αγοράζουν αυτοκίνητα και τα κλειδώνουν στο πάρκινγκ!
Οι τιμές των οχημάτων αυξάνονται κάθε μέρα, έτσι ο επενδυτής προστατεύεται από τον πληθωρισμό, ενώ οι καταθέσεις στην τράπεζα, λόγω της πολιτικής των χαμηλών επιτοκίων που επιθυμεί ο κ. Ερντογάν, δεν καλύπτουν τη ραγδαία αύξηση των τιμών και του πληθωρισμού.
Ο πρόεδρος της Τουρκίας σε συνέντευξή του στο τηλεοπτικό δίκτυο CNN International τόνισε πως ο ίδιος θα συνεχίσει την ίδια νομισματική πολιτική. Σήμερα το επιτόκιο της κεντρικής τράπεζας της Τουρκίας βρίσκεται στο 8,5%, με τον επίσημο πληθωρισμό να βρίσκεται στα επίπεδα του 40% και τον ανεπίσημο να έχει ξεπεράσει το 75%.
Κρίση συναλλάγματος
Ενα άλλο βασικό πρόβλημα είναι η έλλειψη συναλλάγματος που αντιμετωπίζει η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας, με την αντιπολίτευση να κατηγορεί την κυβέρνηση πως πουλάει συνάλλαγμα για να συγκρατήσει την ισοτιμία της λίρας σε χαμηλά επίπεδα. Πληροφορίες τουρκικών μέσων ενημέρωσης αναφέρουν πως τα καθαρά αποθέματα της κεντρικής τράπεζας δίχως τις συμφωνίες swap βρίσκονται στα -58 δισεκατομμύρια δολάρια!
Ο κ. Ερντογάν δεν αναφέρθηκε αναλυτικά στο πρόβλημα, όμως αποκάλυψε πως η Αγκυρα κάλυψε αυτό το πρόβλημα με τη βοήθεια των χωρών του Κόλπου και άλλων φιλικών χωρών. Στην αντιπολίτευση μιλούν για πετροδολάρια που ήρθαν από το Κατάρ, τη Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Αζερμπαϊτζάν. Παράλληλα υποστηρίζουν πως και η Ρωσία στηρίζει τον κ. Ερντογάν με την αναβολή πληρωμών του φυσικού αερίου.
«Κανένας να μην ανησυχεί. Κανένας να μην ακούσει όσα λένε οι ντελάληδες της κρίσης. Η οικονομία μας, το τραπεζικό και το χρηματοπιστωτικό μας σύστημα είναι σε γερές βάσεις. Εν τω μεταξύ, υπήρξαν χώρες του Κόλπου κ.ά. που τοποθέτησαν τα χρήματά τους στο δικό μας σύστημα.
Αυτό είναι νέο γεγονός. Και όπως καταλαβαίνετε, αυτό έστω και βραχυπρόθεσμα ηρέμησε τις αγορές και την κεντρική μας τράπεζα.
713% αυξήθηκαν οι τιμές των ενοικίων στην περιοχή της Κωνσταντινούπολης τα τελευταία τέσσερα χρόνια. 583% ήταν η αύξηση κατά μέσον όρο συνολικά στην Τουρκία το ίδιο χρονικό διάστημα. 25% πλαφόν αυξήσεων επί των συμβολαίων που ισχύουν σήμερα θέσπισε η κυβέρνηση. 8,5% είναι σήμερα το επιτόκιο της κεντρικής τράπεζας της Τουρκίας. 40% είναι ο επίσημος πληθωρισμός. 75% –ίσως και λίγο περισσότερο– υπολογίζουν τον ανεπίσημο οι παράγοντες της αγοράς.
Αρα δίχως να δίνουμε σημασία σε όσα λένε, κι αφού την Κυριακή κερδίσουμε τις εκλογές, θα δείτε πως οι ηγέτες θα έρθουν εδώ και θα δείτε ότι ταχύτατα θα πάω εγώ σε αυτούς τους ηγέτες για να τους ευχαριστήσω», δήλωσε ο κ. Ερντογάν στη συνέντευξή του στο τηλεοπτικό δίκτυο Kanal D.
Πάντως, σήμερα πολλές ιδιωτικές τουρκικές τράπεζες προσφέρουν ετήσιο επιτόκιο 17% σε καταθέσεις συναλλάγματος με προκαταβολή του τόκου, αλλά τη μετατροπή του κεφαλαίου σε τουρκικές λίρες, που όμως με κρατική εγγύηση προστατεύεται από την αλλαγή έναντι συναλλαγματικών διαφορών!
Οι δημοσκοπήσεις
O πρόεδρος της Τουρκίας δείχνει σίγουρος πως θα νικήσει με άνεση, ωστόσο καλεί τον μηχανισμό του κόμματός του να είναι σε εγρήγορση καθώς τονίζει ότι η χαλάρωση μπορεί να φέρει δυσάρεστα αποτελέσματα. Δύο εταιρείες δημοσκοπήσεων, η Κοnda και η Metropoll, προβλέπουν νίκη του Ερντογάν με ποσοστά 52,7 και 53,7 αντίστοιχα.
Πάντως, στο στρατόπεδο της αντιπολίτευσης υποστηρίζουν πως μπορούν να αντιστρέψουν το αποτέλεσμα υπέρ τους, αν καταφέρουν να κινητοποιήσουν όσους δεν ψήφισαν την προηγούμενη φορά, κι αν πείσουν τους εθνικιστές πως η συνεργασία με το φιλοκουρδικό κόμμα HDP δεν θα λειτουργήσει εναντίον του τουρκικού κράτους. Οπως υποστηρίζουν, η πιθανή νίκη τους θα είναι μια προσπάθεια ανατροπής του καθεστώτος του κ. Ερντογάν και εκδημοκρατισμού της χώρας. Αυτός είναι και ο λόγος της συνεργασίας που ανακοινώθηκε με τον πρόεδρο του εθνικιστικού Κόμματος Νίκης του Ουμίτ Οζντάγ.
Παρά τους πιθανούς αρνητικούς όρους αυτής της συμφωνίας, το HDP ανακοίνωσε πως θα στηρίξει τον κ. Κιλιτσντάρογλου «για να τερματίσουμε το καθεστώς», όπως δήλωσε η συμπρόεδρος του κόμματος Περβίν Μπουλντάν. Ενώ ο φυλακισμένος πρόεδρος του HDP Σελαχατίν Ντεμιρτάς ζήτησε από όλους τους Κούρδους να πάνε στις κάλπες για να ψηφίσουν υπέρ του υποψηφίου της αντιπολίτευσης.
Ο κ. Ερντογάν έχει ενισχυθεί από τη συνεργασία του με τον εθνικιστική Σινάν Ογκάν, που στον προηγούμενο γύρο των εκλογών είχε λάβει το 5,2% των ψήφων.
Ανησυχία
Ο διευθυντής του τηλεοπτικού δικτύου Fox της Τουρκίας Ντογάν Σεντούρκ και ο διευθυντής του τηλεοπτικού δικτύου Tele1 Μερντάν Γιαναρντάγ σε συνέντευξή τους στην εφημερίδα Cumhuriyet εξέφρασαν την ανησυχία τους πως σε περίπτωση επανεκλογής του κ. Ερντογάν ίσως έρθουν δυσκολότερες ημέρες για την ελευθερία του Τύπου στην Τουρκία και προειδοποιούν για νέες πιθανές συλλήψεις δημοσιογράφων και μεγαλύτερο περιορισμό των μέσων ενημέρωσης.
Ο κ. Κιλιτσντάρογλου υπόσχεται εκδημοκρατισμό, ελευθερία του Τύπου, αποφυλάκιση όσων βρίσκονται στις φυλακές παρά τις αντίθετες αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, όπως του επιχειρηματία Οσμάν Καβαλά, και την ανεξαρτησία των εξουσιών στη χώρα. Πάντως οι περισσότεροι αναλυτές εκτιμούν πως η πιθανότητα νίκης του στις εκλογές είναι μικρή. Αλλά στην αντιπολίτευση δεν αποκλείουν τίποτα, έστω κι αν παραδέχονται πως ελπίζουν στην έκπληξη.
Οι αριθμοί
713% αυξήθηκαν οι τιμές των ενοικίων στην περιοχή της Κωνσταντινούπολης τα τελευταία τέσσερα χρόνια.
583% ήταν η αύξηση κατά μέσον όρο συνολικά στην Τουρκία το ίδιο χρονικό διάστημα.
25% πλαφόν αυξήσεων επί των συμβολαίων που ισχύουν σήμερα θέσπισε η κυβέρνηση.
8,5% είναι σήμερα το επιτόκιο της κεντρικής τράπεζας της Τουρκίας.
40% είναι ο επίσημος πληθωρισμός.
75% –ίσως και λίγο περισσότερο– υπολογίζουν τον ανεπίσημο οι παράγοντες της αγοράς.
Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr