Το φάντασμα μιας δεύτερης θητείας για τον Ντόναλντ Τραμπ προκαλεί τρόμο σε συμμάχους και εταίρους των ΗΠΑ.
Η αποχώρησή του από την προεδρία των ΗΠΑ ερμηνεύτηκε από πολλούς συμμάχους και εταίρους ως «επιστροφή στην κανονικότητα» σε επίπεδο διπλωματικών και εμπορικών σχέσεων.
Ο 77χρονος μεγιστάνας του real estate αντιμετωπίζει τα ελλείμματα του εμπορικού ισοζυγίου ως «απώλειες» που οδηγούν στην εξαγωγή πλούτου προς όφελος των εχθρών της Αμερικής και ήδη απειλεί να επιβάλει γενικούς δασμούς 10% στις εισαγωγές αν κερδίσει τις εκλογές του επόμενου έτους.
Τα πρώτα δείγματα της προσέγγισής του, ως προς το εμπόριο με τους συμμάχους, τα έδωσε το 2018, όταν είχε επιβάλει δασμούς στις εισαγωγές χάλυβα και το αλουμινίου που προέρχονταν από χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν προχώρησε σε διαπραγματεύσεις με τις Βρυξέλλες για το ζήτημα και τελικά σε συμβιβασμό. Ωστόσο, οι δασμοί θα επανέλθουν αν δεν βρεθεί οριστική λύση μέχρι τις 31 Οκτωβρίου.
Η απειλή νέου δασμολογικού πολέμου, που θα επηρέαζε το εμπόριο πολλών προϊόντων, όπως για παράδειγμα του ουίσκι, επιστρέφει.
Αυξάνεται η πίεση
Οι δύο πλευρές θα μπορούσαν να συμφωνήσουν να συνεχίσουν τις διαπραγματεύσεις. Ωστόσο, ο κίνδυνος νίκης του Τραμπ το 2024 αυξάνει την πίεση για τη σύναψη συμφωνίας – ακόμα και αν αυτό σημαίνει ότι η Ε.Ε. θα πρέπει να κάνει παραχωρήσεις.
«Είναι στο μυαλό όλων: Τι θα συμβεί αν οι εκλογές πάνε σε λάθος δρόμο;» ανέφερε διπλωμάτης στον τομέα του εμπορίου της Ε.Ε., τον οποίο επικαλείται το POLITICO.
Δικηγόρος εταιρικών πελατών τόνισε ότι οι αξιωματούχοι της Ε.Ε. και τα αφεντικά των επιχειρήσεων «τρομάζουν» στη σκέψη μιας επιστροφής του Τραμπ.
Οι ανησυχίες εντείνονται με βάση τα ευρήματα πρόσφατων δημοσκοπήσεων σύμφωνα με τα οποία το 75% των ερωτηθέντων θεωρούν ότι ο Τζο Μπάιντεν είναι πολύ μεγάλος σε ηλικία για να διεκδικήσει την προεδρία των ΗΠΑ.
Ο –77χρονος πια– πρώην πρόεδρος και νυν υποψήφιος για το προεδρικό χρίσμα των Ρεπουμπλικάνων, Τραμπ, συγκεντρώνει καλύτερα ποσοστά σε σύγκριση με τον υποψήφιο των Δημοκρατικών.
Πιο συγκεκριμένα, μόνο το 47% των ερωτηθέντων παρουσιάζεται να αντιμετωπίζει τον Τραμπ ως πολύ γηραιό για να διεκδικήσει την προεδρία.
Εκτός από τη διαμάχη για τον χάλυβα, οι Βρυξέλλες και η Ουάσιγκτον βρίσκονται επίσης σε διαπραγματεύσεις για κρίσιμη συμφωνία σχετικά με τα ορυκτά.
Μια τέτοια συμφωνία θα επέτρεπε σε εταιρείες εξόρυξης και χημικών της Ε.Ε. να πωλούν τα προϊόντα τους σε κατασκευαστές μπαταριών για ηλεκτρικά οχήματα στις ΗΠΑ, χωρίς «κούρεμα» των φορολογικών ελαφρύνσεων με βάση τον νόμο για τη μείωση του πληθωρισμού των ΗΠΑ.
Εμπορικός πόλεμος
Ο Τραμπ είναι πολύ μπροστά από τους αντιπάλους του στην κούρσα για το χρίσμα των Ρεπουμπλικάνων ενόψει των προεδρικών εκλογών του Νοεμβρίου του 2024, παρότι αντιμετωπίζει σειρά από κατηγορίες, μεταξύ των οποίων και για προσπάθεια να ανατρέψει την ήττα του το 2020.
Η απειλή του να επιβάλει δασμούς 10% –ή «φόρο»– σε όλες τις εισαγωγές εάν επιστρέψει στον Λευκό Οίκο έχει ήδη προκαλέσει αντιδράσεις. Σύμμαχοι και εταίροι προειδοποιούν πως ένα τέτοιο βήμα θα πυροδοτούσε «ολοκληρωτικό εμπορικό πόλεμο».
Σε πρόσφατη επιστολή του στη Wall Street Journal, ο Τραμπ, απαντώντας στους επικριτές του, περιλαμβανομένης της συντακτικής επιτροπής της εφημερίδας ανέφερε: «Ακόμη και αφότου αποδείχτηκαν θεαματικά εντελώς λάθος σε όλες τις προηγούμενες προβλέψεις τους σχετικά με τις ιστορικά επιτυχημένες εμπορικές μου πολιτικές, οι σκληροπυρηνικοί της παγκοσμιοποίησης του editorial ακόμα δεν έχουν πάρει το μάθημά τους».
Το αν ο Τραμπ θα κερδίσει παραμένει άγνωστο. Ωστόσο, οποιοσδήποτε μελλοντικός πρόεδρος, προερχόμενος από το κόμμα των Ρεπουμπλικανών, πιθανότατα θα οδηγούσε σε αλλαγές στις σχέσεις των ΗΠΑ με την Ε.Ε., καθώς και στη στάση της Ουάσιγκτον απέναντι στην Ουκρανία.
Οξυνση αντιπαραθέσεων
Κάποιοι κάνουν λόγο για επικείμενη στροφή σε όλα τα ζητήματα. Από τη στρατιωτική υποστήριξη στην Ουκρανία, που αντιστέκεται στον πόλεμο της Ρωσίας εδώ και 18 μήνες, μέχρι και την κλιμάκωση της συνεχιζόμενης γεωπολιτικής αντιπαράθεσης με την Κίνα.
Ειδικά στο μείζον ζήτημα της Ουκρανίας, τόσο ο Ντε Σάντις όσο και ο Ραμασουάμι, βασικοί του αντίπαλοι για το χρίσμα, ακολουθούν σε γενικές γραμμές τη γραμμή Τραμπ.
Ο πρώτος πρόσφατα είχε κάνει λόγο για «εδαφικές διαφορές» μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας και τάχθηκε υπέρ της περικοπής της στρατιωτικής βοήθειας στο Κίεβο. Ενώ ο Ραμασουάμι πρότεινε λύση που θα αφήνει στη Ρωσία τα εδάφη που έχει κατακτήσει και θα κρατάει εκτός ΝΑΤΟ την Ουκρανία, με αντάλλαγμα να τερματίσει η Μόσχα τη στρατιωτική συμμαχία της με το Πεκίνο.
Με ρεπουμπλικανική κυβέρνηση, οι διαπραγματεύσεις είναι πολύ διαφορετικές, επισημαίνουν διπλωμάτες της Ε.Ε.
Ευρωπαίοι αξιωματούχοι ελπίζουν ότι θα καταφέρουν να προωθήσουν τις συνομιλίες για τον χάλυβα, τις κρίσιμες πρώτες ύλες και άλλα φλέγοντα ζητήματα πριν από τη Σύνοδο Κορυφής ΕΕ-ΗΠΑ που έχει προγραμματιστεί για τον Οκτώβριο, αν και δεν έχει ακόμη καθοριστεί ημερομηνία.
Αλλαγή κλίματος
Σε κάθε περίπτωση, δεν «προφητεύουν» όλοι καταστροφή στις διατλαντικές εμπορικές σχέσεις υπό την προεδρία Τραμπ ή Ρεπουμπλικανών. Κάποιοι σημειώνουν ότι, υπό τον Μπάιντεν, η Ουάσιγκτον συνέχισε να «παίζει» σκληρά και να υπονομεύει τον ρόλο του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου στην εκδίκαση διαφορών.
«Ο τόνος και η ατμόσφαιρα θα άλλαζαν, αλλά, στην ουσία, οι διατλαντικές εμπορικές σχέσεις δύσκολα θα ανατρέπονταν ριζικά υπό την προεδρία Μπάιντεν ή Τραμπ», τονίζει ο Ντέιβιντ Κλάιμαν, συνεργάτης στη δεξαμενή σκέψης Bruegel με έδρα τις Βρυξέλλες.
Δεν έφτασε στα άκρα
Επιπλέον, διεθνείς αναλυτές υπογραμμίζουν ότι, παρόλο που ο Τραμπ εφάρμοσε αντισυμβατική εξωτερική πολιτική όταν ήταν πρόεδρος, δεν εφάρμοσε ακραίες επιλογές.
Δεν απέσυρε τις Ηνωμένες Πολιτείες από τον ΠΟΕ ούτε από το ΝΑΤΟ, δεν απέσυρε τα στρατεύματα των ΗΠΑ από τον Ειρηνικό.
Αν και το Foreign Affairs επισημαίνει ότι υπό τον Μπάιντεν το ΝΑΤΟ είναι ισχυρότερο από ποτέ, καθώς και ότι οι σχέσεις των ΗΠΑ με τις χώρες του Ειρηνικού βρίσκονται στο καλύτερο επίπεδο.
Καταλήγει δε υπογραμμίζοντας πως «νέα ήττα του Τραμπ στις εκλογές του 2024 θα έστελνε ισχυρό μήνυμα ότι οι απομονωτικές και λαϊκιστικές τάσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες τείνουν προς την ύφεση».
Πολλοί αναλυτές θεωρούν πάντως ότι οι δίκες του Τραμπ αποτελούν τον μοναδικό τρόπο να αποτραπεί η επικράτησή του στις προκριματικές εκλογές των Ρεπουμπλικανών, ενδεχομένως δε και η εγκατάστασή του δεύτερη φορά στον Λευκό Οίκο.
Πηγή: POLITICO, WSJ, Foreign Affairs