ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ. «Η κλιματική κατάρρευση άρχισε», προειδοποίησε χθες ο γ.γ. του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες σχολιάζοντας έκθεση της ευρωπαϊκής δορυφορικής υπηρεσίας «Κοπέρνικος» που δείχνει ότι η μέση παγκόσμια θερμοκρασία τους μήνες του φετινού καλοκαιριού κατέρριψε ρεκόρ με 16,77 βαθμούς Κελσίου.
Καύσωνες, ξηρασίες και πυρκαγιές δασών έπληξαν τους τελευταίους τρεις μήνες την Ασία, την Αφρική, την Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική, με δραματικές επιπτώσεις στην οικονομία, στα οικοσυστήματα και στην ανθρώπινη υγεία. «Οι τρεις αυτοί μήνες ήταν οι θερμότεροι των τελευταίων 120.000 ετών, δηλαδή του συνόλου της ανθρώπινης ιστορίας», λέει η Σαμάνθα Μπέρτζες, υπ’ αριθμόν δύο του προγράμματος «Κοπέρνικος».
«Η επιστημονική κοινότητα μας έχει προειδοποιήσει σαφώς ότι ο εθισμός μας στα ορυκτά καύσιμα θα προκαλούσε το ξέσπασμα αυτό της φύσης. Το κλίμα μας καταρρέει ταχύτερα από όσο μπορούμε να αντιδράσουμε, με ακραία καιρικά φαινόμενα να χτυπούν κάθε γωνιά του πλανήτη», είπε ο κ. Γκουτέρες. Οι θερμοκρασίες-ρεκόρ στους ωκεανούς έπαιξαν κρίσιμο ρόλο στο ασφυκτικά ζεστό φετινό καλοκαίρι, με θαλάσσιους καύσωνες να καταγράφονται στα νερά του Βόρειου Ατλαντικού και της Μεσογείου.
«Εξετάζοντας την υπερβάλλουσα θερμοκρασία που καταγράφεται στην επιφάνεια των ωκεανών, μπορούμε να υποθέσουμε με ασφάλεια ότι το 2023 θα είναι το θερμότερο έτος στην ιστορία», σημειώνει η Μπέρτζες. Η μέση παγκόσμια θερμοκρασία των πρώτων οκτώ μηνών του 2023 είναι η δεύτερη υψηλότερη, μόλις 0,01 βαθμούς Κελσίου χαμηλότερη από εκείνη του 2016.
«Παρότι το βόρειο ημισφαίριο βίωσε έναν “κανονικό” χειμώνα, μπορούμε να πούμε ότι η φετινή χρονιά θα είναι η πιο ζεστή στην ανθρώπινη ιστορία», συνεχίζει η Μπέρτζες.
«Οι επιστήμονες είχαν προειδοποιήσει ότι ο εθισμός μας στα ορυκτά καύσιμα θα προκαλούσε το ξέσπασμα αυτό της φύσης», τόνισε ο Αντόνιο Γκουτέρες.
Οι ωκεανοί απορρόφησαν ποσοστό 90% της επιπλέον αυτής θερμότητας, που προκλήθηκε από την ανθρώπινη δραστηριότητα από την αυγή της βιομηχανικής εποχής, σύμφωνα με τους επιστήμονες του προγράμματος «Κοπέρνικος». Η «πλεονάζουσα» αυτή θερμοκρασία συνεχίζει να συσσωρεύεται με τη μορφή αερίων του θερμοκηπίου στη γήινη ατμόσφαιρα κυρίως από την καύση πετρελαίου, φυσικού αερίου και άνθρακα.
Εξαιρώντας τις περιοχές των πόλων, η μέση θερμοκρασία των θαλασσών ξεπέρασε φέτος το προηγούμενο ρεκόρ της που χρονολογείται από τον Μάρτιο του 2016, συνεχίζοντας έτσι τη θραύση ρεκόρ κάθε καλοκαίρι. Η μέση θερμοκρασία των ωκεανών σπάει συστηματικά το προηγούμενο ρεκόρ της κάθε Απρίλιο τα τελευταία χρόνια. Οι θερμότεροι ωκεανοί χάνουν την ικανότητά τους να απορροφούν διοξείδιο του άνθρακα, παροξύνοντας τον φαύλο κύκλο της υπερθέρμανσης του πλανήτη και διαταράσσοντας ευαίσθητα οικοσυστήματα. Οι πάγοι στις θάλασσες της Ανταρκτικής βρίσκονται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, με τον όγκο τους να είναι 12% μικρότερος τον Αύγουστο του 2023, σε σχέση με τον ίδιο μήνα του περασμένου έτους. «Πρόκειται για τη μεγαλύτερη ανωμαλία από την εποχή της πρώτης καταγραφής δορυφορικών αρχείων τη δεκαετία του 1970 για μήνα Αύγουστο», αναφέρει η έκθεση του προγράμματος «Κοπέρνικος».
Οι προοπτικές για το 2024 δεν είναι ενθαρρυντικές. Το μετεωρολογικό φαινόμενο Ελ Νίνιο μόλις ξεκίνησε, θερμαίνοντας τα θαλάσσια ύδατα του Νότιου Ειρηνικού και πέρα από αυτόν. Η επιστημονική κοινότητα εκτιμά ότι οι επιπτώσεις του Ελ Νίνιο θα αρχίσουν να γίνονται αισθητές γύρω στα τέλη του 2023 και όλο το ερχόμενο έτος.
Εκθεση ειδικών του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή, που αναμένεται να δημοσιοποιηθεί εντός των επόμενων ημερών, θα προχωρήσει σε εκτιμήσεις για την πρόοδο στην επίτευξη των στόχων στη Σύνοδο του Παρισιού και θα ενημερώσει τους ηγέτες ενόψει της συνόδου για το κλίμα στο Ντουμπάι στις 30 Νοεμβρίου.
«Οι αυξανόμενες θερμοκρασίες απαιτούν άμεση δράση. Οι ηγέτες πρέπει να ενισχύσουν τους ρυθμούς τους για την εξεύρεση κλιματικών λύσεων», υπογράμμισε ο γ.γ. του ΟΗΕ. Οι επιστήμονες του «Κοπέρνικος» αξιοποίησαν δεδομένα από αρχαία δέντρα και τον πυρήνα παγετώνων, για να καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι ο κόσμος μας είναι σήμερα θερμότερος από ποτέ άλλοτε.
