Ανησυχία και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού προκάλεσε η απότομη αύξηση της έντασης ανάμεσα στα Τίρανα και στο Βελιγράδι μετά την αιματηρή σύγκρουση μεταξύ Σέρβων ενόπλων και Αλβανών αστυνομικών στο βόρειο Κόσοβο, την Κυριακή, που στοίχισε τη ζωή τουλάχιστον πέντε ανθρώπων.
Η νέα κρίση στην περιοχή ξέσπασε την Κυριακή, όταν ομάδα Σέρβων ενόπλων επιτέθηκε σε Αλβανούς αστυνομικούς στο χωριό Μπάνισκο και στη συνέχεια οχυρώθηκε στο ορθόδοξο σερβικό μοναστήρι του Αγίου Στεφάνου. Ακολούθησε πολύωρη μάχη, με τους Αλβανούς να καταλαμβάνουν τη μονή αργά το βράδυ της ίδιας ημέρας. Στη διάρκεια των συγκρούσεων, σκοτώθηκαν ένας λοχίας της αλβανικής αστυνομίας και τουλάχιστον τέσσερις Σέρβοι, αριθμός που αναμένεται να αυξηθεί τις επόμενες ώρες, αφού από τους περίπου 30 Σέρβους που είχαν καταφύγει στη μονή μέχρι χθες το βράδυ ήταν γνωστή η τύχη μόνο των έξι (τέσσερις νεκροί και δύο συλληφθέντες).
Στην Πρίστινα κηρύχθηκε ημέρα εθνικού πένθους, ενώ ο Αλβανός πρωθυπουργός του Κοσόβου, Αλμπιν Κούρτι, κατηγόρησε το Βελιγράδι ότι οργάνωσε την επίθεση. «Από σήμερα, τίποτα δεν μπορεί να είναι το ίδιο με χθες», δήλωσε ο Κούρτι σε επιμνημόσυνη εκδήλωση για τον νεκρό αστυνομικό, υποστηρίζοντας ότι «σκοτώθηκε στη διάρκεια επίθεσης εναντίον της αστυνομίας και του κράτους μας από μια ομάδα ατόμων με βαρύ οπλισμό και επαγγελματική εκπαίδευση, η οποία σχεδιάστηκε, στηρίχθηκε πολιτικά και οργανωτικά από τη Σερβία».
Τις κατηγορίες της Πρίστινας απέρριψε κατηγορηματικά το Βελιγράδι. «Δεν θέλω να δικαιολογήσω τη δολοφονία ενός Αλβανού αστυνομικού», σχολίασε ο Σέρβος πρόεδρος Αλεξάνταρ Βούτσιτς, χαρακτηρίζοντας την πράξη «απολύτως καταδικαστέα». Υποστήριξε ότι ο στρατός και η αστυνομία της Σερβίας δεν είχαν καμία απολύτως σχέση με τα επεισόδια, τα οποία απέδωσε σε «κάποιους Σέρβους που εξεγέρθηκαν», χωρίς να έχουν λάβει εντολές, όπλα ή βοήθεια από τη χώρα του. Ο Σέρβος ηγέτης αντέστρεψε τις κατηγορίες, υποστηρίζοντας ότι η διοίκηση του Αλμπιν Κούρτι είναι εκείνη που οδηγεί σε απόγνωση τη σερβική μειονότητα του Κοσόβου, αρνούμενη να τους παραχωρήσει καθεστώς αυτονομίας και συνεχίζοντας μια εκστρατεία βίας, με συνεχείς αστυνομικές επιδρομές, εναντίον της.
Το 2013, Αλβανοί και Σέρβοι του Κοσόβου είχαν συνάψει συμφωνία, ύστερα από μεσολάβηση της Ευρωπαϊκής Ενωσης, η οποία προέβλεπε –μεταξύ άλλων– τη συγκρότηση ένωσης σερβικών δήμων με την οποία οι σερβικές κοινότητες στο βόρειο Κόσοβο θα αποκτούσαν σημαντική αυτονομία. Ωστόσο ο Κούρτι υπαναχώρησε από αυτήν τη δέσμευση, υποστηρίζοντας ότι η εφαρμογή της θα οδηγούσε σε ντε φάκτο διχοτόμηση της χώρας του με βάση την εθνοτική καταγωγή. Την περασμένη εβδομάδα, οδηγήθηκαν σε αδιέξοδο νέες ειρηνευτικές συνομιλίες υπό την αιγίδα της Ενωσης, με τις Βρυξέλλες να κατηγορούν την αλβανική διοίκηση για την αδιαλλαξία της στο επίμαχο θέμα των σερβικών δήμων.
Με χθεσινή ανακοίνωσή του, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Αντονι Μπλίνκεν καταδίκασε την επίθεση εναντίον των Αλβανών αστυνομικών και κάλεσε τις δύο πλευρές να χαμηλώσουν τις εντάσεις. «Οι δράστες αυτού του εγκλήματος πρέπει να λογοδοτήσουν μέσω μιας διαφανούς ανακριτικής διαδικασίας», τόνισε ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας, για να προσθέσει: «Καλούμε τις κυβερνήσεις του Κοσόβου και της Σερβίας να απόσχουν από κάθε πράξη ή ρητορεία που θα οδηγούσε σε ανάφλεξη των εντάσεων».
Το Βελιγράδι κατηγορεί την αλβανική διοίκηση της περιοχής, που υπαναχώρησε από τις διεθνείς δεσμεύσεις της για αυτονομία των σερβικών δήμων.
Από την πλευρά του, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, δήλωσε ότι η Μόσχα παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς τη «δυνητικά επικίνδυνη» κατάσταση που έχει δημιουργηθεί στο Κόσοβο. «Τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα. Στο Κόσοβο, γινόμαστε πάντα μάρτυρες της μεροληψίας (των δυτικών) εναντίον των Σέρβων», επισήμανε ο Ρώσος αξιωματούχος, η χώρα του οποίου δεν αναγνωρίζει το Κόσοβο ως επίσημο κράτος, ενώ συνδέεται με παραδοσιακές, συμμαχικές σχέσεις με τη Σερβία. Χθες, ο Αλεξάνταρ Βούτσιτς είχε συνομιλίες με τον Ρώσο πρεσβευτή στο Βελιγράδι, Αλεξάντερ Μπότσαν-Καρτσένκο. «Τον ενημερώσαμε για τη βάναυση εκστρατεία εθνοκάθαρσης που διεξάγει ο Αλμπιν Κούρτι με τη βοήθεια της διεθνούς κοινότητας», ανέφερε ο Σέρβος πρόεδρος.
Μέχρι χθες το βράδυ, το χωριό Μπάνισκο, όπου έλαβε χώρα το φονικό συμβάν, παρέμενε αποκλεισμένο από την αλβανική αστυνομία, η οποία είχε κλείσει δύο μεθοριακά περάσματα προς τη Σερβία. Ταυτόχρονα, στρατεύματα του ΝΑΤΟ, μαζί με άνδρες της ευρωπαϊκής δύναμης EULEX και Αλβανούς αστυνομικούς, περιπολούσαν στον βασικό δρόμο που οδηγεί προς το χωριό.
