Την τελευταία εβδομάδα δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι βγήκαν στους δρόμους γερμανικών πόλεων για να διαδηλώσουν κατά του ακροδεξιού εξτρεμισμού.
Οι διαδηλώσεις ήρθαν μετά την αποκάλυψη ότι μέλη του ακροδεξιού κόμματος Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) συμμετείχαν σε συνάντηση με νεοναζί και άλλους εξτρεμιστές, για να συζητήσουν τη μαζική απέλαση μεταναστών, αιτούντων άσυλο και Γερμανών πολιτών με ξένη καταγωγή που θεωρείται ότι δεν κατάφεραν να ενσωματωθούν.
Η αποκάλυψη
Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε σε ξενοδοχείο έξω από την πόλη Πότσνταμ της ανατολικής Γερμανίας στις 25 Νοεμβρίου, αλλά αποκαλύφθηκε στις 10 Ιανουαρίου από δημοσίευμα του ερευνητικού μέσου Correctiv.
Στο επίκεντρο βρέθηκε παρουσίαση του Μάρτιν Σέλνερ, Αυστριακού ηγέτη του εθνικιστικού κινήματος Identitarian.
Ο Σέλνερ παρουσίασε τις λεπτομέρειες του σχεδίου μαζικών απελάσεων, τις οποίες οι ακροδεξιοί κύκλοι αποκαλούν «επαναμετανάστευση».
Σύμφωνα με αναφορές συμμετεχόντων, που επικαλούνται οι δημοσιογράφοι του Correctiv, παρόντες ήταν και επιχειρηματίες οι οποίοι χρηματοδοτούν τις προσπάθειες.
Εμφαση δόθηκε στον τρόπο που σχεδιάζεται να εφαρμοστεί η πολιτική των απελάσεων σε περίπτωση που το AfD έρθει στην εξουσία.
Σύμφωνα με δημοσιεύματα της Die Zeit και του Der Spiegel στις 18 Ιανουαρίου, η συνάντηση του Νοεμβρίου ήταν η έβδομη στη σειρά.
Οι πρωταγωνιστές της συνάντησης
Μεταξύ των συμμετεχόντων που εντοπίστηκαν από την Correctiv ο πιο εξέχων είναι ο Σέλνερ, ο οποίος θεωρείται πρότυπο για νεαρούς ακροδεξιούς σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Σύμφωνα με το Correctiv, η εκδήλωση οργανώθηκε από συνταξιούχο οδοντίατρο, ο οποίος υπήρξε επικεφαλής ακροδεξιάς οργάνωσης, και τον Χανς-Κρίστιαν Λίμερ, επιχειρηματία και επενδυτή. Ο Λίμερ απέρριψε τον υπαινιγμό ότι υποστηρίζει τις προτάσεις.
Συμμετείχαν επίσης σύμβουλοι και στελέχη του AfD, καθώς και δύο μέλη της αντιπολιτευόμενης υπερσυντηρητικής συμμαχίας WerteUnion, που συνδέονται με τα κυρίαρχα δεξιά κόμματα CDU/CSU. Η συμμαχία ανακοίνωσε ότι τα μέλη της συμμετείχαν ως ιδιώτες και χωρίς την «κομματική» τους ταυτότητα.
Πολιτικές αντιδράσεις
Ο Γερμανός καγκελάριος, Ολαφ Σολτς, δήλωσε ότι η νομιμότητα της συνάντησης θα πρέπει να εξεταστεί από το συνταγματικό δικαστήριο.
«Δεν θα επιτρέψουμε σε κανέναν να προσδιορίσει το “εμείς” στη χώρα μας με βάση το αν κάποιος έχει ή όχι μεταναστευτικό ιστορικό», έγραψε σε μήνυμά του στο Χ.
Ο Κρίστιαν Ντιρ, επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του φιλοεπιχειρηματικού FDP, έκανε παραλληλισμούς με τη ναζιστική εποχή και δήλωσε ότι το AfD έδειξε τον βαθμό στον οποίο «απορρίπτει τη δημοκρατία».
Η υπουργός Εσωτερικών, Νάνσι Φέιζερ, κάλεσε το CDU να πάρει αποστάσεις από την Ακροδεξιά. «Δεν πρέπει να επιτραπεί να συνεχιστεί η υφέρπουσα “κανονικοποίηση” των απάνθρωπων και αντιδημοκρατικών πολιτικών της Ακροδεξιάς», δήλωσε η ίδια.
Μαζικές διαδηλώσεις
Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι συμμετείχαν σε νυχτερινές διαδηλώσεις. Η μεγαλύτερη μέχρι στιγμής, στην Κολωνία στις 16 Ιανουαρίου, συγκέντρωσε 30.000 άτομα.
Νεοσύστατη συμμαχία με την ονομασία «Χέρι χέρι» έχει καλέσει σε διαδήλωση κατά της Ακροδεξιάς, που εικάζεται ότι θα μπορούσε να προσελκύσει εκατοντάδες χιλιάδες συμμετέχοντες στις 3 Φεβρουαρίου στο Βερολίνο.
Οι διοργανωτές θέλουν οι συμμετέχοντες να σχηματίσουν ανθρώπινη αλυσίδα γύρω από το Ράιχσταγκ, κτίριο που στεγάζει το γερμανικό Ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο (Μπούντεσταγκ).
Η απαγόρευση του AfD και η αφαίρεση βασικών δικαιωμάτων από εξέχοντα μέλη του είναι κάποια από τα μέτρα που ζητούν διαδηλωτές και πολιτικοί.
Τι είναι το AfD
Το AfD ιδρύθηκε το 2013 ως αντικαθεστωτική, αντιευρωπαϊκή δύναμη από ακαδημαϊκούς και οικονομολόγους. Γρήγορα μετατράπηκε σε αντιμεταναστευτικό κόμμα.
Απέκτησε ιδιαίτερη απήχηση το 2015, όταν περίπου ένα εκατομμύριο μετανάστες και πρόσφυγες έφτασαν στη Γερμανία, και μπήκε για πρώτη φορά στην Μπούντεσταγκ το 2017, αρχικά ως το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Η δημοτικότητά του ενισχύθηκε και πάλι μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία λόγω της δυσαρέσκειας για τους υψηλούς λογαριασμούς ενέργειας και τον πληθωρισμό, και ενώ τα στελέχη του έκαναν λόγο για το «υψηλό ηθικό και οικονομικό κόστος υπεράσπισης του Κιέβου».
Η διάχυτη δυσαρέσκεια για την κυβέρνηση συνασπισμού της Γερμανίας και τους πολιτικούς του χειρισμούς συμβάλλει στην περαιτέρω ενίσχυση της υποστήριξής του.
Σε εθνικό επίπεδο, το κόμμα συγκεντρώνει ποσοστό περίπου 20%, το οποίο φτάνει το 36% σε περιοχές της ανατολικής Γερμανίας.
Τον Αύγουστο το κόμμα κέρδισε για πρώτη φορά σε περιφερειακές εκλογές στο ανατολικό κρατίδιο της Σαξονίας-Ανχαλτ.
Τον Δεκέμβριο ο υποψήφιός του κέρδισε τις τοπικές εκλογές στη γειτονική Σαξονία, ενώ αναμένεται να εξασφαλίσει τις περισσότερες ψήφους από κάθε άλλο κόμμα στις κάλπες σε τρία κρατίδια το φθινόπωρο.
Η απαγόρευση θα τους σταματήσει;
Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η υποστήριξη προς το AfD έχει μειωθεί μετά το ξέσπασμα του σκανδάλου. Αντιθέτως, κάποιοι αναλυτές ισχυρίζονται ότι η επιρροή του κόμματος έχει ενισχυθεί.
Η σκιά του ναζιστικού παρελθόντος εξακολουθεί να πέφτει βαριά στην πολιτική ζωή της χώρας. Ολοι γνωρίζουν ότι ο Αδόλφος Χίτλερ και οι ναζί κέρδισαν αρχικά δύναμη στις κάλπες πριν αναρριχηθούν στην εξουσία.
Αυξανόμενος αριθμός πολιτικών ηγετών, ιδίως στην Αριστερά, θεωρούν την απαγόρευση του AfD –ενός κόμματος που χαρακτηρίζουν ως τρομερή απειλή για τη δημοκρατία της Γερμανίας– ως επιτακτική ανάγκη με βάση την ιστορική εμπειρία.
Αλλοι εκφράζουν φόβους ότι τέτοια κίνηση θα γυρίσει μπούμερανγκ, επιτρέποντας στο AfD να παρουσιάσει τους αντιπάλους του ως υπονομευτές της δημοκρατικής βούλησης του γερμανικού λαού, που προσπαθούν απεγνωσμένα να απαγορεύσουν ένα κόμμα το οποίο δεν μπορούν να νικήσουν.
Οι δημόσιες εκστρατείες υπέρ της απαγόρευσης κερδίζουν έδαφος, ωστόσο, δεν έχουν μεγάλη απήχηση στην πολιτική ηγεσία της χώρας.
Τόσο ο Σολτς όσο και ο αναπληρωτής του, Ρόμπερτ Χάμπεκ, έχουν προειδοποιήσει για αντιδράσεις υποστηρικτών του.
Η πίεση προς την κυβέρνηση αυξάνεται, καθώς επιχειρεί να δείξει ότι έχει τον έλεγχο της κατάστασης, ενώ κάνει ό,τι μπορεί για να αντιμετωπίσει την άνοδο του AfD κατά μέτωπο.
Η μεταπολεμική δημοκρατία της Γερμανίας δεν έχει βρεθεί ποτέ στο παρελθόν αντιμέτωπη με μεγαλύτερη πρόκληση και οι πολιτικοί, όπως και οι πολίτες, παραμένουν διχασμένοι ως προς το πώς θα μπορούσαν να αντιδράσουν πιο αποτελεσματικά.
«Τέτοια ψευτοδιλήμματα είναι νερό στον μύλο του AfD», δήλωσε στην εφημερίδα Münchner Merkur ο Φρίντριχ Μερτς, επικεφαλής της κεντροδεξιάς Χριστιανοδημοκρατικής Ενωσης (CDU).
Απαντώντας στη Σάσκια Εσκεν, συμπρόεδρο του SPD που τάσσεται υπέρ της διερεύνησης μιας απαγόρευσης, ο Μερτς πρόσθεσε: «Πιστεύει σοβαρά η πρόεδρος του SPD ότι μπορείς απλά να απαγορεύσεις ένα κόμμα που φτάνει το 30% στις δημοσκοπήσεις; Αυτό συνιστά τρομακτική αποσιώπηση της πραγματικότητας».
«Αν απαγορεύσουμε ένα κόμμα που δεν μας αρέσει, αλλά εξακολουθεί να προηγείται στις δημοσκοπήσεις, θα προκαλέσουμε ακόμη μεγαλύτερη αλληλεγγύη προς αυτό», δήλωσε στη Süddeutsche Zeitung ο Κάρστεν Σνάιντερ, στέλεχος των Σοσιαλδημοκρατών.
«Ακόμη και μεταξύ πολιτών που δεν είναι παραδοσιακοί ψηφοφόροι του AfD, οι παράπλευρες απώλειες θα είναι πολύ υψηλές», πρόσθεσε ο ίδιος.
Για το SPD του καγκελάριου Σολτς, η πρόκληση όσον αφορά την πολιτική του επιβίωση είναι ακόμα μεγαλύτερη, καθώς αντιμετωπίζει απότομη πτώση της δημοτικότητάς του. Τις προηγούμενες ημέρες η κυβερνητική πολιτική αμφισβητήθηκε έντονα εν μέσω μεγάλου κύματος αντιδράσεων αγροτών, με τα μπλόκα των τρακτέρ να φτάνουν στην καρδιά της «Γερμανίας» και να «πολιορκούν» το κέντρο του Βερολίνου.
Ακόμη και στο εσωτερικό του κόμματος, του οποίου η ιστορία αντίστασης στους ναζί αποτελεί πηγή μεγάλης υπερηφάνειας, οι διαφωνίες σχετικά με το αν η απαγόρευση είναι καλή ιδέα παραμένουν μεγάλες.
Με πληροφορίες από Reuters, Der Spiegel, Guardian, Politico
