Το μεταναστευτικό και ζητήματα ασφαλείας στη «σκιά» του πολέμου στην Ουκρανία και στη Μέση Ανατολή θα απασχολήσουν τους υπουργούς Εσωτερικών και Μετανάστευσης, που συνεδριάζουν σήμερα στις Βρυξέλλες.
Η «μάχη» κατά των δικτύων ναρκωτικών και οργανωμένου εγκλήματος θα αποτελέσει επίσης ένα από τα βασικά θέματα στην ατζέντα μετά την έναρξη της «ευρωπαϊκής συμμαχίας λιμένων» τον περασμένο Ιανουάριο. Οι υπουργοί αναμένεται εξάλλου να ανταλλάξουν απόψεις για τις τρέχουσες ρυθμίσεις λειτουργίας του Οργανισμού Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής Frontex, στο πλαίσιο της διαχείρισης των μεταναστευτικών ροών στη Ζώνη Σένγκεν.
Η συζήτηση γίνεται λίγες μόνο μέρες μετά τη δημοσίευση της έκθεσης της Ευρωπαίας διαμεσολαβήτριας Εμιλι Ο’ Ράιλι που ζητά αλλαγή των εσωτερικών κανόνων του Οργανισμού που ορίζουν και τη συνεργασία του με τα κράτη-μέλη για τη διάσωση μεταναστών. Παράλληλα, θα συζητηθεί η σχετική αξιολόγηση της Κομισιόν που δημοσιεύθηκε στις 5 Φεβρουαρίου, όπου σημειώθηκαν θετικές τάσεις σε σχέση με τη βοήθεια που παρέχει ο Frontex στις διαδικασίες επιστροφών.
Η βελγική προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου κατέθεσε, μάλιστα, σχετικό έγγραφο προς τα κράτη-μέλη, που αναμένεται να συζητηθεί σήμερα, όπου σημειώνεται –ανάμεσα σε άλλα– «η σημαντική πρόοδος που έχει επιτευχθεί στην ενίσχυση και τη διεύρυνση της Ζώνης Σένγκεν», ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την εφαρμογή του κεκτημένου της από τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία.
Παρ’ όλα αυτά, σημειώνεται παράλληλα ότι η Ζώνη Σένγκεν αντιμετωπίζει μια σειρά προκλήσεων, περιλαμβανομένης της συνεχιζόμενης αύξησης της παράνομης μετανάστευσης, της συνεχούς απειλής που δημιουργούν διάφορες μορφές διασυνοριακού εγκλήματος και ενός ολοένα και πιο εχθρικού και ασταθούς περιβάλλοντος στα εξωτερικά του σύνορα.
Οσον αφορά την υποστήριξη του Frontex για την εφαρμογή μέτρων επιστροφής, υπήρξε –σύμφωνα με το εν λόγω έγγραφο– «αποτελεσματική σε όλες τις πτυχές της διαδικασίας επιστροφών, συμπεριλαμβανομένης της οργάνωσης κοινών επιχειρήσεων επιστροφής και της παροχής άλλων μορφών βοήθειας όπως της συμβουλευτικής και της υποστήριξης επανένταξης. Ωστόσο υπάρχουν ακόμη περιθώρια βελτίωσης όσον αφορά τη στρατηγική κατεύθυνση και την παρακολούθηση. Επιπλέον, η συνεργασία με άλλους οργανισμούς και τρίτες χώρες διαδραματίζει καίριο ρόλο στα μέτρα προστασίας των συνόρων και επιστροφής».
Το ίδιο έγγραφο αναφέρει εξάλλου ότι απαιτείται αναθεώρηση και επικαιροποίηση του πλαισίου συνεργασίας. Η ανάπτυξη μόνιμου προσωπικού (10.000 μόνιμοι υπάλληλοι του Frontex έως το 2027) βρίσκεται σε εξέλιξη, ακόμη και αν εξακολουθούν να υπάρχουν ελλείψεις όσον αφορά τη σύνθεσή του και τους εμπειρογνώμονες.
Ωστόσο, ο οργανισμός θα πρέπει να «αναπροσαρμόσει τις μεθόδους εργασίας του στις διαφορετικές πραγματικότητες και ανάγκες των κρατών υποδοχής», ενώ το γεγονός ότι η τρέχουσα εντολή δεν του επιτρέπει να παρέχει επιχειρησιακή υποστήριξη σε τρίτες χώρες για την οργάνωση επιχειρήσεων επιστροφής εκτιμάται από ορισμένα κράτη-μέλη ότι θα πρέπει να αναθεωρηθεί».
Στη διάρκεια της σημερινής ανταλλαγής απόψεων, οι υπουργοί της Ε.Ε των 27 κρατών-μελών θα κληθούν να διατυπώσουν την άποψή τους για μια σειρά θεμάτων που αποσκοπούν στην ενίσχυση της αποτελεσματικότητας του Οργανισμού.
Οσον αφορά την εξωτερική διάσταση της μετανάστευσης, οι υπουργοί θα συζητήσουν τις εταιρικές σχέσεις με τις χώρες προέλευσης και διέλευσης των μεταναστών, ενώ η Κομισιόν, μετά τη συμφωνία με την Τυνησία, επεξεργάζεται νέες αντίστοιχες ρυθμίσεις με την Αίγυπτο και τη Μαυριτανία.