Και αν υπήρχε η παραμικρή αμφιβολία σχετικά με το γεγονός ότι υπάρχει ανισότητα ανάμεσα στα δύο φύλα στον εργασιακό τομέα, η χθεσινή έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας έρχεται να την καταρρίψει.
Οχι μόνο καμία χώρα στον κόσμο δεν παρέχει τις ίδιες ευκαιρίες στους άνδρες και στις γυναίκες, αλλά το παγκόσμιο έμφυλο χάσμα φαίνεται πως είναι «πολύ μεγαλύτερο από όσο νομίζαμε μέχρι σήμερα». Χαρακτηριστικό είναι το εύρημα πως για κάθε δολάριο που κερδίζει ένας άνδρας στον πλανήτη, μία γυναίκα κερδίζει 77 σεντς.
Στη μελέτη που πραγματοποιήθηκε σε 190 χώρες, η Παγκόσμια Τράπεζα εστίασε επιπλέον για πρώτη φορά στο ζήτημα της επιρροής που έχει η μητρότητα αλλά και η νομοθεσία σχετικά με την ασφάλεια στη συμμετοχή των γυναικών στην παραγωγική διαδικασία.
Τα αποτελέσματα ήταν απογοητευτικά: Εάν ληφθούν υπ’ όψιν αυτοί οι δύο παράγοντες, οι γυναίκες λαμβάνουν κατά μέσον όρο το 64% της νομικής προστασίας που απολαμβάνουν οι άνδρες, ποσοστό που μέχρι χθες υπολογιζόταν στο 77%.
Εξηγώντας αυτούς τους αριθμούς, η Τέα Τρούμπικ –η οποία ηγήθηκε της έρευνας– δήλωσε πως αφενός η φροντίδα του παιδιού, που συνήθως βαραίνει δυσανάλογα περισσότερο τη μητέρα, εμποδίζει πολλές γυναίκες από το να βρουν χρόνο να εργαστούν, αφετέρου, η βία που υφίστανται τόσο εντός όσο και εκτός σπιτιού συχνά τις αποτρέπει από το να αρχίσουν να εργάζονται.
Κατάφωρη αδικία
Εκτός από μια κατάφωρη αδικία, τα παραπάνω στοιχεία καταδεικνύουν και μια αυτοκτονική οικονομική πολιτική. Η έρευνα της τράπεζας υπολογίζει πως το «κλείσιμο» του χάσματος μεταξύ των φύλων θα μπορούσε να αυξήσει το παγκόσμιο ΑΕΠ κατά 20%.
Παρά το γεγονός ότι 95 χώρες έχουν νόμους για την ισότητα των εργασιακών αμοιβών, μόνο 35 εξ αυτών έχουν λάβει στην πράξη μέτρα για να διασφαλίσουν την αντιμετώπιση του μισθολογικού χάσματος.
Πολλές χώρες της υποσαχάριας Αφρικής είχαν σημειώσει ταχεία πρόοδο στη μεταρρύθμιση των νόμων τα τελευταία χρόνια, αναφέρει η μελέτη, αλλά είχαν το μεγαλύτερο χάσμα μεταξύ νομοθεσίας και εφαρμογής.
Το Τόγκο είχε τον μεγαλύτερο αριθμό νόμων στην υποσαχάρια Αφρική, δίνοντας στις γυναίκες το 77% των νομικών δικαιωμάτων των ανδρών, αλλά είχε δομές για την εφαρμογή μόλις του ενός τετάρτου αυτών.
«Είδαμε μια συνεπή μεταρρυθμιστική προσπάθεια από αρκετές αφρικανικές χώρες (…) φέτος η έκθεση αναδεικνύει το Τόγκο και τη Σιέρα Λεόνε ως χώρες που είχαν πραγματικά μεγάλες αλλαγές τα τελευταία τρία με τέσσερα χρόνια», επισήμανε η Τρούμπικ.
«Ομως τα υποστηρικτικά πλαίσια λείπουν σε μεγάλο βαθμό. Γι’ αυτό λοιπόν το χάσμα εφαρμογής είναι ακόμη μεγαλύτερο στις χώρες που μεταρρυθμίστηκαν πρόσφατα, επειδή έχουν αυξήσει τα πρότυπα στους νόμους τους, αλλά δεν έχουν τους υποστηρικτικούς μηχανισμούς για την εφαρμογή τους».
Η αντιμετώπιση του χάσματος στη φροντίδα των παιδιών θα οδηγούσε άμεσα σε αύξηση της συμμετοχής των γυναικών στην οικονομία κατά 1%.
Η έκθεση υπογραμμίζει ότι λιγότερες από τις μισές χώρες διαθέτουν οικονομική στήριξη ή φορολογικές ελαφρύνσεις για τους γονείς μικρών παιδιών και λιγότερο από το ένα τρίτο διαθέτουν ποιοτικά πρότυπα για την παιδική φροντίδα, που θα μπορούσαν να διασφαλίσουν στους γονείς την ασφάλεια των παιδιών τους.
Σε 81 χώρες, οι συνταξιοδοτικές παροχές μιας γυναίκας δεν λαμβάνουν υπ’ όψιν τις περιόδους απουσίας από την εργασία που σχετίζονται με τη φροντίδα των παιδιών.
Η μελέτη αναφέρει, τέλος, πως ενώ 151 χώρες διέθεταν νόμους κατά της σεξουαλικής παρενόχλησης στον χώρο εργασίας, μόνο 40 διέθεταν νόμους που κάλυπταν την κακοποίηση σε δημόσιους χώρους ή στα μέσα μαζικής μεταφοράς, πράγμα που σημαίνει ότι οι γυναίκες στο μεγαλύτερο μέρος του πλανήτη είναι απροστάτευτες καθ’ οδόν προς τη δουλειά τους.