Ο θάνατος του πρώην υπαλλήλου της Boeing, ο οποίος είχε εκφράσει ανησυχίες σχετικά με παραλείψεις σε εργοστάσιο στη Νότια Καρολίνα των ΗΠΑ, έστρεψε ξανά τα βλέμματα στο σκοτεινό ιστορικό καταγγελιών κατά της εταιρείας.
Οι καταγγελίες αυτές προέρχονταν τόσο από άτομα εντός της Boeing όσο και από τις ρυθμιστικές αρχές και είχαν να κάνουν με ζητήματα ποιοτικού ελέγχου, τα οποία ήρθαν στο φως τον περασμένο Ιανουάριο, όταν αποκολλήθηκε τμήμα της πόρτας του επιβατικού αεροσκάφους Boeing 737 Max της Alaska Airlines, κατά το αρχικό στάδιο μιας πτήσης.
Περίπου πριν από μία δεκαετία, η εταιρεία κατέληξε σε μια ευρεία συμφωνία με την αμερικανική υπηρεσία πολιτικής αεροπορίας (FAA) που άγγιζε μεταξύ άλλων το ζήτημα της ύπαρξης δυνάμει επικίνδυνων αντικειμένων στα αεροσκάφη της Boeing, όπως ξύσματα μετάλλων και εργαλεία.
Επιπλέον, τα θανατηφόρα δυστυχήματα του 2018 και του 2019 στην Ινδονησία και την Αιθιοπία είχαν ως αποτέλεσμα να εμφανιστούν περισσότεροι καταγγέλλοντες στο αμερικανικό Κογκρέσο, όπου υποστήριξαν ότι τα φρενήρη προγράμματα παραγωγής της Boeing δημιουργούσαν κινδύνους για την ασφάλεια και την ποιότητα στα εργοστάσιά της.
Βαθιά κρίση
Σε ό,τι αφορά το περιστατικό της 5ης Ιανουαρίου στην πτήση της Alaska Airlines, το οποίο σύμφωνα με ερευνητές προκλήθηκε λόγω ελαττωματικής εγκατάστασης της πόρτας, αυτό οδήγησε στο να ανοίξει σχετική έρευνα από το αμερικανικό υπουργείο Δικαιοσύνης.
Παράλληλα, προκάλεσε νέες ανησυχίες στην υπηρεσία πολιτικής αεροπορίας, η οποία έδωσε στην εταιρεία 90 ημέρες για να διορθώσει τα πολυάριθμα προβλήματα που εντοπίστηκαν στο πλαίσιο σχετικού ελέγχου.
Η Boeing βρέθηκε αντιμέτωπη με μια βαθιά κρίση μετά τα δυστυχήματα, στα οποία σκοτώθηκαν 346 άνθρωποι. Εκτοτε ακολούθησαν και άλλες αρνητικές ειδήσεις, με πρόσφατο αποκορύφωμα το περιστατικό του Ιανουαρίου, υπονομεύοντας σημαντικά τη φήμη του βιομηχανικού κολοσσού – έναν από τους δύο μεγάλους κατασκευαστές αεροσκαφών στον κόσμο και σημαντικό παράγοντα της οικονομίας των ΗΠΑ.
Οι συνέπειες του περιστατικού στην πτήση της Alaska Airlines είναι ακόμη αισθητές, χωρίς να υπάρχουν ιδιαίτερες προοπτικές να ολοκληρωθούν σύντομα οι ενδελεχείς έλεγχοι από τις ρυθμιστικές αρχές, τους ερευνητές ασφαλείας και πλέον από την ομοσπονδιακή εισαγγελία. Η μετοχή της εταιρείας έχει υποχωρήσει από τον Ιανουάριο, επιβαρύνοντας την οικονομική κατάστασή της.
«Ατσαλη δουλειά»
Με το πέρασμα των χρόνων, πρώην υπάλληλοι της Boeing έχουν εκφράσει ανησυχίες για αυτό που περιέγραψαν ως «άτσαλη δουλειά» στα εργοστάσια της εταιρείας. Η Επιτροπή Εμπορίου της αμερικανικής Γερουσίας κατέγραψε πολλά από αυτά τα ζητήματα σε μια έκθεση τον Δεκέμβριο του 2021, η οποία βασιζόταν στις καταγγελίες επτά πληροφοριοδοτών.
Ανάμεσα σε αυτούς ήταν ο Εντι Πίρσον, πρώην διευθυντής στο εργοστάσιο κατασκευής των αεροσκαφών 737, ο οποίος έκανε λόγο για έναν ασυνήθιστο αριθμό προβλημάτων στους ποιοτικούς ελέγχους, στο πλαίσιο ενός «φρενήρους και πιεστικού» προγράμματος παραγωγής.
«Ολες μαζί, αυτές οι καταγγελίες σκιαγραφούν τη σημασία μιας αλλαγής πλεύσης [της εταιρείας], που θα βάζει πρώτα την ασφάλεια και θα ακούει τις φωνές των μηχανικών», έγραφε τότε σε επιστολή της προς την FAA η γερουσιαστής Μαρία Κάντγουελ, η οποία ήταν επικεφαλής της Επιτροπής.
Ο θάνατος του Τζον Μπαρνέτ
Μετά το ατύχημα στην πτήση της Alaska Airlines, προσέλκυαν μεγάλη προσοχή ακόμη και άλλα μικρότερα περιστατικά στα οποία εμπλέκονταν αεροσκάφη της Boeing.
Η πιο πρόσφατη συνταρακτική είδηση όμως είναι εκείνη του θανάτου του Τζον Μπαρνέτ, πρώην υπαλλήλου της εταιρείας, ο οποίος βρέθηκε νεκρός στις 9 Μαρτίου με ένα τραύμα από όπλο το οποίο έμοιαζε να είχε προκληθεί από τον ίδιο, σύμφωνα με την ανακοίνωση του ιατροδικαστή της κομητείας του Τσάρλεστον. Η έρευνα του αστυνομικού τμήματος της περιοχής πάντως παραμένει σε εξέλιξη.
«Αισθανόμαστε θλίψη για τον θάνατο του κ. Μπαρνέτ και οι σκέψεις μας είναι με την οικογένειά του και τους φίλους του», ανέφερε σε ανακοίνωσή της η Boeing.
Σημειώνεται ότι μετά τη μεταφορά του το 2010 από την Ουάσιγκτον στο εργοστάσιο των 787 στη Νότια Καρολίνα, ο 62χρονος Μπαρνέτ υπέβαλε καταγγελία στην FAA, στην οποία ανέφερε ότι κατά την κατασκευή των εν λόγω αεροσκαφών παρέμεναν εντός τους μεταλλικά ξύσματα, τα οποία θα μπορούσαν να κόψουν ηλεκτρικά καλώδια.
Το 2017, η υπηρεσία πολιτικής αεροπορίας εξέδωσε μια οδηγία που ζητούσε να καθαριστούν αυτά τα αντικείμενα πριν καταστούν διαθέσιμα στο κοινό τα αεροσκάφη. Η υπηρεσία δήλωσε ωστόσο χθες Τρίτη ότι δεν μπορούσε να δώσει περαιτέρω λεπτομέρειες χωρίς κάποιο σχετικό αίτημα που να βασίζεται στον νόμο για την Ελευθερία της Πληροφορίας.
Το ντοκιμαντέρ του Netflix
Ενας από τους δικηγόρους του Μπαρνέτ δήλωσε ότι ο 62χρονος, ο οποίος εντάχθηκε στο δυναμικό της εταιρείας το 1985, ήταν «όσο αξιοπρεπής θα μπορούσε κανείς να φανταστεί».
«Ηταν πάρα πολύ έντιμος, ειλικρινής και αφοσιωμένος στο να κάνει ασφαλή τα αεροπορικά ταξίδια», αναφέρει ο Ρόμπερτ Τούρκεβιτς, που μαζί με τον Μπράιαν Νόουλς εκπροσωπούσε τον Μπαρνέτ έως το 2017.
Ο Μπαρνέτ έφυγε από την Boeing εκείνο το έτος –μια δεκαετία νωρίτερα από ό,τι σχεδίαζε– φοβούμενος ότι εάν δεν το έκανε θα τον απέλυαν.
Μετά την αποχώρησή του από την εταιρεία, ο Μπαρνέτ μίλησε δημοσίως, εκφράζοντας ανοιχτά τις ανησυχίες του στους New York Times και παίρνοντας μέρος σε ένα ντοκιμαντέρ του Netflix σχετικά με τη συντριβή των δύο Max το 2018 και το 2019.
Στο εν λόγω ντοκιμαντέρ, ο Μπαρνέτ, φορώντας ένα γαλάζιο πουκάμισο, έλεγε ότι αισθανόταν για πολλά χρόνια περήφανος που δούλευε στην Boeing, σημειώνοντας ότι η εταιρεία ήταν σαν μια οικογένεια και πρόσεχε τους εργαζομένους της.
Η εταιρεία ανταποκρινόταν στις περιπτώσεις που οι υπάλληλοι εντόπιζαν προβλήματα, όμως αυτή η κουλτούρα άρχισε να αλλάζει, είπε ο Μπαρνέτ.
@dailymail Boeing whistleblower, John Barnett, says they ignored safety concerns in Netflix 2022 documentary. #boeing #airplane #safety #airline #whistleblower #documentary #2022 ♬ original sound – Daily Mail
«Κάθε φορά λοιπόν που θα σήκωνα το χέρι μου και θα έλεγα “έχουμε πρόβλημα εδώ”, ήταν επιθετικοί προς [εμένα], τον αγγελιαφόρο του μηνύματος», ανέφερε στο ίδιο ντοκιμαντέρ.
Κατά την περίοδο πριν από τον θάνατό του, ο Μπαρνέτ επρόκειτο να ολοκληρώσει τις καταθέσεις του ενόψει μιας άλλης δίκης που θα γινόταν τον Ιούνιο και αφορούσε καταγγελία που υπέβαλε ο ίδιος κατά της Boeing το 2017. Σε αυτήν, ο Μπαρνέτ ισχυριζόταν ότι η εταιρεία τον τιμώρησε επειδή είχε εγείρει ανησυχίες για θέματα που αφορούσαν την παραγωγή.
Η Boeing, από την πλευρά της, αρνήθηκε ότι προέβη σε αντίποινα κατά του Μπαρνέτ και κινήθηκε έτσι ώστε να απορριφθούν οι ισχυρισμοί του πρώην υπαλλήλου της. Ωστόσο μια δικαστική παραγγελία του 2022 δεν έκανε δεκτή αυτή την κίνηση της εταιρείας.
Οταν ο Μπαρνέτ δεν εμφανίστηκε το πρωί του Σαββάτου για την τελευταία του κατάθεση και δεν απαντούσε στο κινητό του ούτε στο δωμάτιο του ξενοδοχείου όπου διέμενε, οι δικηγόροι του άρχισαν να ανησυχούν. Ο δικηγόρος του δήλωσε ότι οι υπάλληλοι του ξενοδοχείου τον έψαξαν στο δωμάτιό του και στη συνέχεια στον χώρο στάθμευσης, όπου και τον βρήκαν νεκρό μέσα στο πορτοκαλί φορτηγό του.
Το ατύχημα στην πτήση της LATAM
Ο καθαρισμός των αεροσκαφών από εναπομείναντα εργαλεία και κομμάτια υπήρξε ανέκαθεν πρόβλημα για την Boeing και ήταν εν μέρει ο λόγος πίσω από τη συμφωνία του 2015 με την FAA.
Ειδικότερα, προέβλεπε ότι η εταιρεία θα έπρεπε να πληρώσει πρόστιμο 12 εκατ. δολαρίων και να προβεί σε σημαντικές αλλαγές στα εσωτερικά της συστήματα ασφαλείας και στις πρακτικές που ακολουθούσε.
Το πρόβλημα ωστόσο δεν έπαψε να υπάρχει. Το 2019, η Πολεμική Αεροπορία διέκοψε τις παραδόσεις ενός στρατιωτικού αεροσκάφους της Boeing λόγω ανησυχιών για θραύσματα.
Το 2020, με τον στόλο των αεροσκαφών Max ακόμη καθηλωμένο στο έδαφος μετά τα δυστυχήματα των δύο προηγούμενων ετών, η Boeing αποκάλυψε ότι υπήρχαν θραύσματα στις δεξαμενές καυσίμων μη παραδοθέντων αεροσκαφών.
Επιπλέον, δύο ζητήματα ασφαλείας που αναδύθηκαν πρόσφατα θα μπορούσαν να στρέψουν την προσοχή σε ακόμη περισσότερα προβλήματα της εταιρείας – παρόλο που και στις δύο περιπτώσεις οι έρευνες βρίσκονται σε αρχικό στάδιο.
Υπενθυμίζεται ότι τη Δευτέρα 50 άνθρωποι τραυματίστηκαν όταν ένα αεροσκάφος 787 της χιλιανής αεροπορικής εταιρείας LATAM άρχισε να χάνει απότομα ύψος. Η εταιρεία απέδωσε το περιστατικό σε ένα «τεχνικό συμβάν», αλλά τα ακριβή αίτια παραμένουν υπό έρευνα.
Τι ακολουθεί για την Boeing
Στο μεταξύ, οι ομοσπονδιακοί εισαγγελείς εργάζονται μαζί με ένα σώμα ενόρκων ώστε να προσδιορίσουν κατά πόσο τα ζητήματα που συνδέονται με το περιστατικό στην πτήση της Alaska Airlines παραβιάζουν τη συμφωνία των Αρχών με την Boeing το 2021.
Η συμφωνία έχει ισχύ τριών ετών, αλλά οι εισαγγελικές αρχές θα πρέπει να εξετάσουν εάν η Boeing τήρησε τελικά τις δεσμεύσεις της να ενισχύσει τα προγράμματα συμμόρφωσής της.
Ο Τζον Κόφι, καθηγητής Νομικής και επικεφαλής του Κέντρου Εταιρικής Διακυβέρνησης στο Columbia Law School, αναφέρει ότι το υπουργείο Δικαιοσύνης βρίσκεται αντιμέτωπο με ένα σκληρό δίλημμα, τη στιγμή που εξετάζει εάν η Boeing τήρησε τους όρους της συμφωνίας του 2021.
Μια νομική δίωξη θα μπορούσε να οδηγήσει σε απολύσεις ή σε άλλες αρνητικές συνέπειες σε μια εταιρεία που παίζει κρίσιμο ρόλο στην αμερικανική οικονομία.
Εάν, ωστόσο, προκύψει ότι η Boeing παραβίασε τους όρους της συμφωνίας, τότε, σύμφωνα με τον καθηγητή, δεν θα πρέπει να της δοθεί άλλη ευκαιρία.
Πηγή: Washington Post