Αν κάτι προκάλεσε αίσθηση, κατά το χθεσινό πρώτο ντιμπέιτ μεταξύ των επικεφαλής της λίστας των ευρωπαϊκών κομμάτων στις επικείμενες ευρωπαϊκές εκλογές, ήταν ότι για πρώτη φορά η υποψήφια με το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο συνεργασίας με το υπερδεξιό κόμμα των Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών (ECR). Πρόκειται για την πολιτική «οικογένεια» του κόμματος της Τζόρτζια Μελόνι «Αδέλφια της Ιταλίας».
Ερωτηθείσα ευθέως από τον υποψήφιο των Πρασίνων Μπας Εϊκάουτ, η υποψήφια για την προεδρία της Κομισιόν, Φον ντερ Λάιεν, δήλωσε ότι μια συνεργασία με το ECR «εξαρτάται εν πολλοίς από τη σύνθεση του Κοινοβουλίου και ποιος είναι σε ποια ομάδα».
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, πάντως, απέκλεισε κατηγορηματικά τη συνεργασία με την ακροδεξιά πολιτική ομάδα (ID), που περιλαμβάνει το κόμμα της Μαρίν Λεπέν και το γερμανικό AfD, αλλά άφησε ανοιχτή την πόρτα της συνεργασίας με το ECR, επικεφαλής του οποίου είναι το κυβερνών κόμμα της Ιταλίας.
Η ευρωομάδα ECR αποτελείται από ευρωβουλευτές που είναι ευρωσκεπτικιστές και αρκετά πιο δεξιοί από το κεντροδεξιό ΕΛΚ, υποψήφια του οποίου είναι η Φον ντερ Λάιεν. Ομως, σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, φαίνεται ότι η ευρωοομάδα θα ενισχυθεί σημαντικά στις επικείμενες ευρωπαϊκές εκλογές.
Μια πιθανή συνεργασία μεταξύ του ECR και του ΕΛΚ θα σημάνει στροφή προς τα δεξιά σε ό,τι αφορά τις ευρωπαϊκές πολιτικές, ιδιαίτερα στα θέματα της μετανάστευσης, του περιβάλλοντος αλλά και της άμυνας. Θα θέσει παράλληλα σε κίνδυνο μια συμμαχία με τους Σοσιαλιστές και Δημοκράτες που παραδοσιακά σχηματίζουν με το ΕΛΚ τον λεγόμενο «μεγάλο συνασπισμό». Για να εξασφαλίσει πάντως την παραμονή της στο Μπερλεμόντ, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν χρειάζεται και τη στήριξη των Σοσιαλιστών.
Αναμενόμενη ήταν, λοιπόν, η έντονη αντίδραση του υποψηφίου των Σοσιαλιστών Νίκολας Σμιτ –που χθες παρέμενε σχεδόν αμίλητος– στη διάρκεια του ντιμπέιτ στο Πανεπιστήμιο του Μάαστριχτ, που διοργάνωσε το Politico.
Απευθυνόμενος στη Φον ντερ Λάιεν τόνισε: «Εκπλήσσομαι λιγάκι από την απάντησή σου, ήταν κάπως περίεργη επειδή οι αξίες και τα δικαιώματα δεν μπορούν να προσδιοριστούν από μια κάποια πολιτική συμφωνία. Είτε συμφωνείς με την άκρα Δεξιά, επειδή τους χρειάζεσαι, είτε λες ξεκάθαρα ότι δεν είναι δυνατή μια συμφωνία επειδή δεν σέβονται τα θεμελιώδη δικαιώματα της Κομισιόν, για την οποία παλέψαμε μαζί».
Σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, το ΕΛΚ αναμένεται να λάβει 183 έδρες, με τους Σοσιαλιστές (S&D) να λαμβάνουν 140 έδρες και τους Φιλελεύθερους (Renew) 86. Και τα τρία κόμματα, όπως συνέβη και το 2019, θα μπορούσαν αθροιστικά να λάβουν 409 έδρες, δηλαδή έναν ασφαλή φιλοευρωπαϊκό συνασπισμό εντός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Πάντως, αρκετά κόμματα εντός του ΕΛΚ, περιλαμβανομένου και του Χριστιανοδημοκρατικού κόμματος CDU –του κόμματος της Φον ντερ Λάιεν–, δεν βλέπουν θετικά μια πιθανή συνεργασία με την Τζόρτζια Μελόνι.
Ωστόσο, η υποψήφια του ΕΛΚ γνωρίζει πολύ καλά ότι και εντός της ευρωομάδας της αρκετοί ευρωβουλευτές ενδεχομένως να μη στηρίξουν την εκλογή της. Αυτό διεφάνη και στο πολιτικό συνέδριο του κόμματος στο Βουκουρέστι, όταν δεν έλαβε ομόφωνη στήριξη από τους συμμετέχοντες (εξελέγη με 400 ψήφους υπέρ σε σύνολο 489).
Στο χθεσινό ντιμπέιτ πάντως η Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν φάνηκε να κέρδισε τις εντυπώσεις, αν και βγήκε δεύτερη στις προτιμήσεις του κοινού. Κατάφερε, μάλιστα, να κερδίσει επτά πόντους σε σχέση με τη μέτρηση, που προηγήθηκε του ντιμπέιτ.
Η υποψήφια για την προεδρία της Κομισιόν εξήγησε το όραμά της για μια ισχυρή Ευρώπη για χάρη των παιδιών και των εγγονιών της, ενώ «πόνταρε» στην εμπειρία που έχει αποκτήσει έως τώρα διαχειριζόμενη κρίσεις όπως η πανδημία και ο πόλεμος στην Ουκρανία. Εδωσε έμφαση στις προκλήσεις που αναμένεται να αντιμετωπίσει η δημοκρατία στην Ε.Ε.
Νικητής του χθεσινού ντιμπέιτ αναδείχθηκε ο υποψήφιος των Πρασίνων Μπας Εϊκάουτ, που δεν έχασε ευκαιρία να επικρίνει το «άνοιγμα» της Φον ντερ Λάιεν προς το ECR. «Αυτό που άκουσα είναι ότι δεν αποκλείει μια πιθανή συνεργασία… Εμείς την αποκλείουμε και πιστεύω ότι αυτές οι εκλογές θα αφορούν και μια τέτοια επιλογή», είπε χαρακτηριστικά προσθέτοντας ότι εντός του ECR υπάρχουν άνθρωποι που επιζητούν την αποδυνάμωση της Ευρώπης και των πράσινων πολιτικών.
Το ΕΛΚ πάντως όπως και η υποψήφιά του έχει εδώ και καιρό προσδιορίσει τις «κόκκινες γραμμές» για πιθανή συνεργασία με κόμματα που ανήκουν στο ECR. Θα πρέπει να είναι υπέρ του ΝΑΤΟ, της Ε.Ε., της Ουκρανίας και υπέρ του κράτους δικαίου.
Η επιχείρηση της Ρωσίας να «παρέμβει» στις επικείμενες ευρωεκλογές ήταν άλλωστε βασικό θέμα του χθεσινού ντιμπέιτ με όλα τα κόμματα –εκτός του υποψηφίου της ακροδεξιάς (ID)–, καθώς το γερμανικό AfD έχει εμπλακεί και μάλιστα πρόσφατα σε σκάνδαλα που αφορούν κατασκοπεία υπέρ της Κίνας, καθώς και σχέσεις ακροδεξιών στελεχών με τη Μόσχα.
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν μάλιστα χρησιμοποίησε τις υποθέσεις αυτές για να επιτεθεί στην ακροδεξιά. Απευθυνόμενη στον υποψήφιο του ID, Αντερς Βίστισεν, τόνισε: «Βλέπω τι έχουν κάνει οι συνάδελφοί σου του AfD. Είναι υπό έρευνα για το γεγονός ότι ο Πούτιν τους έχει στο τσεπάκι του και εάν δει κανείς το προεκλογικό σας πρόγραμμα θα δει ότι αντανακλά τα ψέματα και την προπαγάνδα του Κρεμλίνου. Επομένως, καθαρίστε το σπίτι σας προτού μας επικρίνετε!».
