Η μοίρα της Ράφα κρέμεται από μία λεπτή κλωστή, καθώς η Χαμάς ανακοίνωσε ότι αποδέχθηκε συμφωνία για εκεχειρία και απελευθέρωση των ομήρων χθες, Δευτέρα, ενώ το Ισραήλ εξέφρασε σκεπτικισμό ως προς το περιεχόμενό της, τονίζοντας ότι απείχε από τους στόχους που έχει θέσει.
Πρόσθεσε ότι θα συνεχίσει την εκστρατεία του στη νοτιότερη πόλη της Γάζας, κάτι που έκανε πραγματοποιώντας νυχτερινές αεροπορικές επιδρομές και προχωρώντας σε χερσαία επιχείρηση με ισραηλινά τανκς να εισβάλουν στην περιοχή.
Israeli military vehicles drive along the Egypt-Gaza border with obnoxiously large flags. pic.twitter.com/5VArNIp7o1
— Emanuel (Mannie) Fabian (@manniefabian) May 7, 2024
Σήμερα, Τρίτη, και ενώ ο πόλεμος διανύει πλέον τον όγδοο μήνα του, ο ισραηλινός στρατός ανακοίνωσε ότι έθεσε υπό τον έλεγχό του την παλαιστινιακή πλευρά του στρατηγικής σημασίας περάσματος της Ράφα στη Γάζα, «μοναδική πύλη» για την είσοδο ανθρωπιστικής βοήθειας από την Αίγυπτο.
Γνωστοποίησε ακόμα ότι οι δυνάμεις του επιχειρούν σε συγκεκριμένη περιοχή της ανατολικής Ράφα, ενώ τρεις ανθρωπιστικές πηγές ανέφεραν στο Reuters ότι η ροή βοήθειας μέσω του περάσματος έχει σταματήσει.
Υπηρεσίες του ΟΗΕ ανακοίνωσαν ότι τα δύο κύρια περάσματα προς τη Λωρίδα της Γάζας παραμένουν κλειστά, αποκόπτοντας ουσιαστικά τον θύλακο από την εξωτερική βοήθεια.
Ο εκπρόσωπος του ανθρωπιστικού γραφείου του οργανισμού Γενς Λάερκε σε συνέντευξη Τύπου στη Γενεύη προειδοποίησε ότι οι εξελίξεις θα μπορούσαν να οδηγήσουν την «ανθρωπιστική επιχείρηση στον τάφο».
Το υπουργείο Υγείας της Γάζας από την πλευρά του ανέφερε ότι τα ισραηλινά πλήγματα σε όλο τον θύλακο είχαν ως αποτέλεσμα τον θάνατο 54 Παλαιστινίων και τον τραυματισμό άλλων 96 τις τελευταίες 24 ώρες.
Σύγχυση και χάος
Οι περισσότεροι από 1 εκατ. Παλαιστίνιοι που έχουν αναζητήσει καταφύγιο στη Ράφα βρέθηκαν σε σύγχυση λόγω των καταιγιστικών γεγονότων των δύο τελευταίων ημερών.
Το Ισραήλ είχε εκδώσει τη Δευτέρα εντολή για τη μερική εκκένωση της πόλης, οδηγώντας πλήθος κόσμου προς την έξοδο.
Το βράδυ, υπήρξαν πανηγυρισμοί στους δρόμους, καθώς η Χαμάς ανακοίνωσε ότι είχε αποδεχθεί την πρόταση Αιγύπτου και Κατάρ για κατάπαυση του πυρός, αλλά στη συνέχεια επικράτησε απογοήτευση και σύγχυση, καθώς το Ισραήλ δίνοντας μία ασαφή απάντηση, άρχισε να βομβαρδίζει την περιοχή.
Πλήθος εκτοπισμένων ζουν σε καταυλισμούς με σκηνές και αυτοσχέδια καταφύγια στη Ράφα. Πολλοί συνεχίζουν για δεύτερη συνεχόμενη ημέρα τις προσπάθειες να φύγουν, ακολουθώντας τις ισραηλινές εντολές για εκκένωση. Ωστόσο, με μεγάλες περιοχές του παράκτιου θυλάκου να έχουν ήδη καταστραφεί, τονίζουν ότι δεν υπάρχει ασφαλές μέρος για να πάνε.
Ο ισραηλινός στρατός ανακοίνωσε ότι περιορισμένη επιχείρηση στη Ράφα είχε ως στόχο να σκοτώσει μαχητές και να διαλύσει υποδομές που χρησιμοποιεί η Χαμάς, η οποία ελέγχει το πολιορκημένο παλαιστινιακό έδαφος.
Ο επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ενωσης, Ζοζέπ Μπορέλ, επανέλαβε την Τρίτη από τις Βρυξέλλες ότι η επίθεση στη Ράφα θα ήταν καταστροφική για τους αμάχους.
«Η επίθεση στη Ράφα ξεκίνησε και πάλι, παρά τα αιτήματα της διεθνούς κοινότητας, των ΗΠΑ, των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, όλων όσοι ζητούν από τον Νετανιάχου να μην επιτεθεί», δήλωσε ο Μπορέλ στους δημοσιογράφους.
«Φοβάμαι ότι αυτό θα προκαλέσει και πάλι πολλές απώλειες, απώλειες μεταξύ των αμάχων», πρόσθεσε, τονίζοντας πως «δεν υπάρχουν ασφαλείς ζώνες στη Γάζα».
Την ισραηλινή επίθεση στη Ράφα καταδίκασε και η Αίγυπτος με ανακοίνωσή της την Τρίτη, μετά την κατάληψη του περάσματος της Ράφα από τον ισραηλινό στρατό, κάνοντας λόγο για «επικίνδυνη κλιμάκωση» και «βλέποντας» απειλές για τους αμάχους, καθώς και για τις προσπάθειες κατάπαυσης του πυρός.
Η σημασία της Ράφα
Ο ισραηλινός στρατός ανακοίνωσε την Τρίτη το πρωί ότι ανέλαβε τον επιχειρησιακό έλεγχο της παλαιστινιακής πλευράς της νότιας διάβασης του περάσματος της Ράφα της Γάζας, η οποία συνορεύει με την Αίγυπτο, και ότι ειδικές δυνάμεις του σαρώνουν την περιοχή.
Οι ισραηλινές δυνάμεις επιχειρούσαν από τη Δευτέρα το βράδυ σε συγκεκριμένη περιοχή της ανατολικής Ράφα, από την οποία, όπως ανακοίνωσαν, είχαν απομακρυνθεί οι περισσότεροι άμαχοι και διεθνείς οργανισμοί.
Σε ενημέρωση του Τύπου, αναφέρθηκε επίσης ότι το πέρασμα Κερέμ Σαλόμ έκλεισε την Τρίτη και «θα ανοίξει ξανά μόλις αποκατασταθεί η ασφάλεια», ενώ λίγες ώρες αργότερα, η Χαμάς ανακοίνωσε ότι εκτόξευσε ρουκέτες εναντίον των ισραηλινών δυνάμεων στο Κερέμ Σαλόμ.
Εν τω μεταξύ, εκπρόσωπος των συνοριακών αρχών της Γάζας επιβεβαίωσε, μιλώντας στο Reuters, ότι η διάβαση στη Ράφα έκλεισε λόγω της παρουσίας ισραηλινών αρμάτων μάχης, ενώ τρεις ανθρωπιστικές πηγές ανέφεραν επίσης ότι η ροή βοήθειας μέσω του περάσματος έχει σταματήσει.
Το πέρασμα της Ράφα είναι ζωτικής σημασίας για την παροχή βοήθειας και αποτελεί ιδιαίτερα ευαίσθητη περιοχή για την Αίγυπτο, η οποία φοβάται μαζική μετανάστευση Παλαιστινίων στην έρημο του Σινά.
Το Ισραήλ ωστόσο, ισχυρίζεται ότι παίρνοντας τον έλεγχο του περάσματος θα αποτρέψει, στο μέλλον, την κατασκευή σηράγγων που χρησιμοποιούνται, όπως λέει, για την παράνομη εισαγωγή όπλων.
Κάτι αρκετά μακρινό, εν μέσω της μαραθώνιας διπλωματικής δραστηριότητας και των συνομιλιών για κατάπαυση του πυρός.
Περιορισμένη επιχείρηση;
Αμερικανός αξιωματούχος εξέφρασε τη Δευτέρα την ανησυχία του για τα πλήγματα στη Ράφα, ωστόσο ανέφερε ότι οι ΗΠΑ εκτιμούν πως δεν πρόκειται για μεγάλη στρατιωτική επιχείρηση. Η Ουάσιγκτον επικεντρώθηκε στο να αποτρέψει μία τέτοια επιχείρηση σε πυκνοκατοικημένες περιοχές της Ράφα, τόνισε ο ίδιος.
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, ανακοίνωσε ότι οι όροι στους οποίους συμφώνησε η Χαμάς απέχουν πολύ από την ικανοποίηση των απαιτήσεων της κυβέρνησής του. Διαβεβαίωσε ταυτόχρονα όμως ότι θα έστελνε αντιπροσωπεία στο Κάιρο για περαιτέρω διαπραγματεύσεις με διαμεσολαβητές της Αιγύπτου και του Κατάρ.
Η κυβέρνηση του Κατάρ ανακοίνωσε επίσης ότι θα έστελνε διπλωματική αντιπροσωπεία για τις συνομιλίες στο Κάιρο με τη συμμετοχή και του επικεφαλής της CIA, Γουίλιαμ Μπερνς.
Το ισραηλινό πολεμικό υπουργικό συμβούλιο αποφάσισε ότι σε κάθε περίπτωση θα συνεχίσει την επιχείρηση στη Ράφα, για να «ασκήσει στρατιωτική πίεση στη Χαμάς προκειμένου να προωθήσει την απελευθέρωση των ομήρων και άλλους στόχους του πολέμου».
Ισραηλινοί αεροπορικοί βομβαρδισμοί προκάλεσαν τον θάνατο τουλάχιστον πέντε ανθρώπων στη Ράφα, σύμφωνα με νοσοκομείο της πόλης.
Το νοσοκομείο του Κουβέιτ γνωστοποίησε πως διακομίστηκαν σε αυτό «πέντε μάρτυρες και πολλοί τραυματίες», έπειτα από σειρά νυχτερινών βομβαρδισμών των ισραηλινών ενόπλων δυνάμεων.
Συγκεντρώσεις στο Ισραήλ
Την ίδια ώρα, εκατοντάδες Ισραηλινοί συγκεντρώνονταν έξω από το κεντρικό στρατιωτικό αρχηγείο στο Τελ Αβίβ ζητώντας «συμφωνία τώρα». Μικρότερες συγκεντρώσεις αναφέρθηκαν στην Ιερουσαλήμ και σε άλλες ισραηλινές πόλεις.
«Η ανακοίνωση της Χαμάς πρέπει να ανοίξει τον δρόμο για την επιστροφή των 132 ομήρων που κρατούνται εδώ και επτά μήνες. Τώρα είναι η ώρα για όλους τους εμπλεκομένους να εκπληρώσουν τη δέσμευσή τους και να μετατρέψουν αυτή την ευκαιρία σε συμφωνία για την επιστροφή όλων των ομήρων», ανέφερε ανακοίνωση του Φόρουμ Οικογενειών Ομήρων και Αγνοουμένων.
Τα «αγκάθια» στις συνομιλίες
Η κύρια διαφορά που χώριζε τις δύο πλευρές στις συνομιλίες στο Κάιρο αφορούσε στη μονιμότητα της κατάπαυσης του πυρός. Το Ισραήλ επιδιώκει να συνεχίσει τη στρατιωτική δράση, ιδίως κατά της στρατιωτικής πτέρυγας της Χαμάς στη Ράφα, μετά τη λήξη της εκεχειρίας.
Η Χαμάς επιδιώκει να δεσμευτεί το Ισραήλ ότι η εκεχειρία θα είναι μόνιμη από την αρχή της συμφωνίας, απορρόπτοντας το ενδεχόμενο να διαπραγματευτεί τη διάρκειά της αφότου η εκεχειρία θα έχει τεθεί σε ισχύ.
Σύμφωνα με τη Haaretz, η νέα εκδοχή του σχεδίου συμφωνίας που ενέκρινε η Χαμάς δεν περιλαμβάνει άμεση απαίτηση για μόνιμη κατάπαυση του πυρός. Αλλάζει όμως και άλλα σημεία της αιγυπτιακής πρότασης συμφωνίας, όπως η απαίτηση για απελευθέρωση 33 ομήρων σε πρώτη φάση.
Φέρεται επίσης να καταργεί το δικαίωμα βέτο του Ισραήλ ως προς το ποιοι Παλαιστίνιοι κρατούμενοι θα απελευθερωθούν σε αντάλλαγμα για την απελευθέρωση των ομήρων.
Αξιωματούχοι της Χαμάς ανέφεραν ότι το σχέδιο που αποδέχθηκαν περιλαμβάνει κατάπαυση του πυρός, ανοικοδόμηση της Γάζας, επιστροφή των εκτοπισμένων στα σπίτια τους και συμφωνία ανταλλαγής ομήρων και κρατουμένων και πως η συμφωνία περιλαμβάνει τρεις φάσεις, 42 ημερών η καθεμία.
Η περιγραφή αυτή άφηνε ασαφές αν υπήρχαν ουσιαστικές διαφορές από την πρόταση που έθεσαν στο τραπέζι οι Αιγύπτιοι μεσολαβητές την περασμένη εβδομάδα.
«Πολύ θολή κατάσταση»
Η κατάσταση όσον αφορά την κατάπαυση του πυρός στη Γάζα είναι «πολύ θολή» αυτή τη στιγμή, σύμφωνα με το think tank διεθνών υποθέσεων Chatham House.
«Μπορώ μόνο να φανταστώ πώς αισθάνονται οι οικογένειες των ομήρων στο Ισραήλ, καθώς και όλοι οι άνθρωποι στη Γάζα σε αυτό το τρενάκι του τρόμου», ανέφερε μιλώντας στο BBC η Λίνα Χατίμπ, συνεργάτης του Chatham House.
«Οι διπλωματικές προσπάθειες ενισχύονται από την Αίγυπτο, το Κατάρ και τις ΗΠΑ. Είναι επίσης θετικό το ότι το Ισραήλ θα στείλει ομάδα διαπραγματευτών πίσω στο Κάιρο», πρόσθεσε η ίδια ενόψει των συνομιλιών που συνεχίζονται σήμερα.
Οταν ρωτήθηκε για το αν υπάρχουν παραχωρήσεις στο τραπέζι, τόνισε ότι αυτό παραμένει ασαφές.
«Υπάρχουν ανεπιβεβαίωτες αναφορές ότι η Χαμάς θέλει ουσιαστικά μακροπρόθεσμο τερματισμό της “εχθρικής δραστηριότητας”… κάτι που θα άλλαζε το παιχνίδι, αν σήμαινε ότι η Χαμάς θα αποδεχόταν να περιοριστεί σε πολιτικό ρόλο», σημείωσε.
Η Χατίμπ ανέφερε ακόμα ότι το Ισραήλ επιδιώκει να ασκήσει μεγαλύτερη πίεση στη Χαμάς για να αποδεχθεί τους όρους τους. «Δυστυχώς, οι πολίτες πάντα υποφέρουν σε αυτό το σενάριο. Είναι πιθανό ακόμα οι ΗΠΑ να ασκήσουν μεγαλύτερη πίεση στο Ισραήλ για να αποτρέψουν την επέκταση της τρέχουσας επίθεσης στη Ράφα», υπογράμμισε η ίδια.
Οι ΗΠΑ ζυγίζουν τη συμφωνία της Χαμάς
«Επί του παρόντος εξετάζουμε την απάντηση της Χαμάς. Και συζητάμε με τους συμμάχους μας στην περιοχή», δήλωσε ο εκπρόσωπος του συμβουλίου εθνικής ασφαλείας της αμερικανικής προεδρίας, Τζον Κίρμπι, μιλώντας σε δημοσιογράφους τη Δευτέρα.
Απέφυγε να δώσει σαφή απάντηση ερωτηθείς σε τι ακριβώς συμφώνησε η Χαμάς. Δήλωσε πως δεν θα υπεισέλθει σε λεπτομέρειες.
«Εξακολουθούμε να πιστεύουμε ότι η επίτευξη συμφωνίας είναι απολύτως η καλύτερη έκβαση όχι μόνο για τους ομήρους, αλλά και για τον παλαιστινιακό λαό. Και δεν θα σταματήσουμε να εργαζόμαστε για αυτή την έκβαση», πρόσθεσε ο Κίρμπι.
Αναφέρθηκε παράλληλα στη συνομιλία του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν και του Νετανιάχου νωρίτερα χθες, διάρκειας μισής ώρας, την οποία χαρακτήρισε «εποικοδομητική».
«Κατά τη διάρκεια της συνομιλίας, κατόπιν παρότρυνσης του προέδρου, ο πρωθυπουργός Νετανιάχου συμφώνησε να διασφαλίσει πως η διέλευση Κερέμ Σαλόμ θα ανοίξει ξανά για να διανεμηθεί ανθρωπιστική βοήθεια σε αυτούς που την έχουν ανάγκη», είπε ακόμη ο εκπρόσωπος του ΣΕΑ, χωρίς να διευκρινίσει πότε.
Η απάντηση της Χαμάς δεν ήταν ακόμη γνωστή όταν έγινε η συνομιλία.
Ερωτηθείς για την προαναγγελθείσα χερσαία επιχείρηση στη Ράφα, στο νότιο άκρο της Λωρίδας της Γάζας, ο Κίρμπι επανέλαβε πως η Ουάσιγκτον δεν θα υποστήριζε οποιαδήποτε επιχείρηση θα έθετε πάνω από 1 εκατομμύριο αμάχους σε μεγάλο κίνδυνο.
Στην ερώτηση αν η κυβέρνηση των ΗΠΑ θα υποστήριζε πιο περιορισμένης κλίμακας επιχειρήσεις στη Ράφα, δεν απάντησε άμεσα.
ΟΗΕ: Ευκαιρία που δεν μπορεί να χαθεί
Ο γενικός γραμματέας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες επισήμανε ότι ενδεχόμενη χερσαία «εισβολή» του ισραηλινού στρατού στη Ράφα θα ήταν «αφόρητη», επαναλαμβάνοντας την έκκλησή του προς το Ισραήλ και τη Χαμάς να κάνουν «περαιτέρω προσπάθειες» για συμφωνία κατάπαυσης του πυρός.
«Απηύθυνα (…) πολύ σθεναρή έκκληση στην ισραηλινή κυβέρνηση και στους ηγέτες της Χαμάς να κάνουν την περαιτέρω προσπάθεια που απαιτείται για να συναφθεί η συμφωνία ζωτικής σημασίας», δήλωσε, επαναλαμβάνοντας τις δηλώσεις που έκανε εκπρόσωπός του νωρίτερα, αφού η Χαμάς ανακοίνωσε πως αποδέχεται την πρόταση των μεσολαβητών στις έμμεσες διαπραγματεύσεις.
«Αυτή είναι ευκαιρία που δεν μπορεί να χαθεί. Χερσαία εισβολή στη Ράφα θα ήταν αφόρητη εξαιτίας των καταστροφικών ανθρωπιστικών συνεπειών της και του αποσταθεροποιητικού αντίκτυπού της στην περιοχή», επέμεινε ο γενικός γραμματέας μιλώντας στον Τύπο.
Η UNICEF από την πλευρά της υπογράμμισε σε ανακοίνωσή της πως περίπου 600.000 παιδιά παγιδευμένα στη Ράφα «δεν έχουν πουθενά να πάνε» και απειλούνται από «νέα καταστροφή».
Το υπουργείο Υγείας της Χαμάς ανέφερε την Τρίτη ότι 34.800 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί στη Γάζα από την έναρξη του πολέμου.
Πηγή: Reuters, ΑΡ, AFP, BBC, Haaretz
