Eπί τέσσερα χρόνια, από το 1969 ώς το 1973, αμερικανικά βομβαρδιστικά σφυροκοπούσαν εντατικά την Καμπότζη σκοτώνοντας εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους και εκτοπίζοντας έναν στους τρεις κατοίκους, χωρίς η αμερικανική κοινή γνώμη να γνωρίζει τι συμβαίνει στο όνομα του λαού των ΗΠΑ. Οταν αυτό αποκαλύφθηκε, οι βομβαρδισμοί σταμάτησαν και το Κογκρέσο ψήφισε νόμο που υποχρέωσε τον Λευκό Οίκο να ζητάει την άδεια του Κογκρέσου κάθε φορά που εμπλέκεται σε πόλεμο.
Τέσσερις δεκαετίες αργότερα, στο «παρά πέντε» των ενδιάμεσων εκλογών του Νοεμβρίου 2014, τα μέλη του Κογκρέσου δεν έχουν καμία διάθεση να ασκήσουν τον ελεγκτικό ρόλο τους. Ο Αμερικανός πρόεδρος Ομπάμα κήρυξε τον πόλεμο στους τζιχαντιστές του ΙSIS στο ιρακινό και συριακό έδαφος παρακάμπτοντας τις προβλεπόμενες διαδικασίες, παρά τις διαμαρτυρίες του νομικού κόσμου.
«Πρόκειται για αποφασιστική τομή στην αμερικανική συνταγματική παράδοση», έγραψε στους «Τάιμς της Νέας Υόρκης» ο καθηγητής Νομικής και Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Γέιλ, Μπρους Ακερμαν. «Τίποτε από όσα επιχείρησε ο Τζορτζ Μπους δεν φθάνει σε τέτοια επίπεδα αυτοκρατορικής ύβρεως.
Ο κ. Μπους είχε ζητήσει ρητή συγκατάθεση του Κογκρέσου για τις εισβολές στο Αφγανιστάν και το Ιράκ. Αντίθετα, η κυβέρνηση Ομπάμα δεν έχει καν δημοσιεύσει τη γνωμοδότηση στην οποία θα βασιζόταν η εκτίμηση του κ. Ομπάμα ότι ο ίδιος έχει την εξουσία να κηρύξει μονομερώς τον πόλεμο. Αυτό έχει συμβεί, γιατί είναι αδύνατο να γραφτεί μια τέτοιου είδους σοβαρή γνωμοδότηση», προσέθεσε. Ο Αμερικανός πρόεδρος υποστηρίζει πως ο νόμος των 60 λέξεων που ψηφίστηκε την επαύριο της 11ης Σεπτεμβρίου 2001, δίνοντας άδεια για τον πόλεμο στο Αφγανιστάν, καλύπτει την αμερικανική εκστρατεία του 2014 στο Ιράκ και στη Συρία. Πώς όμως ένας νόμος που αφορά «όσους σχετίζονται με τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, καθώς και τα κράτη που τους υποστηρίζουν», καλύπτει και το ISIS, που το 2001 δεν είχε καν δημιουργηθεί;
Στην περίπτωση αυτή, όπως και στην περίπτωση των μαζικών παρακολουθήσεων Αμερικανών πολιτών, η αμερικανική κυβέρνηση φαίνεται να βασίζεται σε μυστικές ερμηνείες της νομοθεσίας, τη δημοσίευση των οποίων ζητεί με δικαστική προσφυγή η Αμερικανική Ενωση Πολιτικών Ελευθεριών (ACLU). Αν η πάταξη τρομοκρατών που περιφρονούν βασικές αξίες του δυτικού πολιτισμού γίνεται με την καταπάτηση τέτοιων αξιών -όπως είναι η αρχή που απαγορεύει τους μυστικούς νόμους- τότε το ΙSIS πρέπει να θεωρείται διπλά επιτυχές στους στόχους του.
Η ACLU επισημαίνει πως αν δεν ενισχυθεί ο κοινοβουλευτικός και δικαστικός έλεγχος, τότε «τα μόνα πραγματικά όρια στην κυβερνητική εξουσία για την κήρυξη πολέμου θα είναι τα όρια που αποφασίζουν να αναγνωρίσουν ο πρόεδρος και οι δικηγόροι του».
Φυσικά, η εκτελεστική εξουσία δεν είναι τόσο μονολιθική όσο υπονοεί αυτή η προσέγγιση. Αυτή την εβδομάδα, η διάσταση απόψεων ανάμεσα στον Αμερικανό πρόεδρο και στο Πεντάγωνο ήταν ορατή, με τον Αμερικανό πρόεδρο να επαναλαμβάνει ότι οι 1.600 Αμερικανοί που επιστρέφουν στο Ιράκ δεν θα εμπλακούν σε μάχες, αλλά θα λειτουργήσουν απλώς ως σύμβουλοι, και τον αρχηγό του γενικού επιτελείου, στρατηγό Ντέμπσι, να μην αποκλείει την ανάληψη ενεργού στρατιωτικού ρόλου από τους Αμερικανούς στο Ιράκ «αν φθάσουμε στο σημείο που θεωρούμε ότι πρέπει να συνοδεύουμε τους Ιρακινούς στρατιώτες».
Για παν ενδεχόμενο οι ΗΠΑ επαναφέρουν το αίτημα περί ασυλίας από την ιρακινή νομοθεσία του αμερικανικού προσωπικού που υπηρετεί στο Ιράκ. Είναι μια συζήτηση από το παρελθόν που ανοίγει ξανά, την ίδια στιγμή που στα αμερικανικά τηλεοπτικά δίκτυα οι πιο ένθερμοι υποστηρικτές του πολέμου είναι οι ειδήμονες που πληρώνονται από την πολεμική βιομηχανία, όπως ακριβώς συνέβη και πριν από τον προηγούμενο πόλεμο στο Ιράκ, το 2003.
Οι μετοχές εταιρειών όπως η Lockheed Martin, που κατασκευάζει πυραύλους, και η General Atomics, που κατασκευάζει μη επανδρωμένα αεροσκάφη, ανέβηκαν στα ύψη, ενώ οι εταιρείες παροχής μισθοφορικών υπηρεσιών, που συρρικνώνονται τα τελευταία χρόνια, πήραν μια ανάσα ικανοποίησης. Οπως αναφέρει το περιοδικό των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων, έχουν ήδη ετοιμαστεί μονοετή συμβόλαια για παροχή μισθοφορικών υπηρεσιών στο Ιράκ. Γιατί πάντα υπάρχουν δημιουργικές λύσεις εμπλοκής σε έναν χερσαίο πόλεμο στον οποίο κανείς ανακοινώνει ότι δεν εμπλέκεται.