OYAΣΙΓΚΤΟΝ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Η ιστοσελίδα RealClearPolitics έδινε προβάδισμα στη Χίλαρι Κλίντον επί 100ή συνεχή ημέρα, με βάση τον μέσο όρο των καθημερινών δημοσκοπήσεων που παρακολουθούσε σε όλη την χώρα. Ηταν Τρίτη 8 Νοεμβρίου, η ημέρα των εκλογών στις Ηνωμένες Πολιτείες, και δημοσκόποι και δημοσιογράφοι είχαν στοχοποιήσει τον Νέιτ Σίλβερ, τον στατιστικό του FiveThirtyEight, ο οποίος έδινε σχεδόν μία στις τρεις πιθανότητες να κερδίσει ο υποψήφιος των Ρεπουμπλικανών Ντόναλντ Τραμπ. Ηταν η εξαίρεση, μαζί με τη δημοσκόπηση των Los Angeles Times, η οποία ήταν και η μόνη που μέχρι το τέλος της προεκλογικής περιόδου έδινε νικητή τον Τραμπ.
Η νίκη του σε όλες σχεδόν τις κρίσιμες πολιτείες άφησε τον κλάδο των δημοσκόπων έκθετο. Παρά τις προειδοποιήσεις τους ότι οι προβλέψεις τους καλό θα ήταν να «καταναλωθούν υπεύθυνα» διότι αυτή ήταν μία ιδιαίτερη προεκλογική εκστρατεία, και ο Ντόναλντ Τραμπ ένας αμφιλεγόμενος υποψήφιος, το πλήγμα παραμένει. Το ίδιο και στα μέσα ενημέρωσης: Η αναλυτική ομάδα των New York Times έδινε πιθανότητες 85% να κερδίσει η Χίλαρι Κλίντον, ενώ άλλοι μιλούσαν ακόμη και για 99%. Οι σχολιαστές στα καλωδιακά δίκτυα επέμεναν ότι αν και μαθηματικά πιθανή, μία νίκη του Ντόναλντ Τραμπ θα μπορούσε να συμβεί πάρα πολύ δύσκολα, και απαιτούσε ακόμη και τον τελευταίο εκλέκτορα του Μέιν για να συγκεντρωθεί ο μαγικός αριθμός των 270. Προτού ακόμη ανοίξουν οι κάλπες, οι προσκεκλημένοι Ρεπουμπλικανοί στο Fox News είχαν αρχίσει να διαχειρίζονται την αναμενόμενη ήττα.
Σε μία δραματική αντιστροφή των ρόλων, ωστόσο, ξημερώματα της Τετάρτης, λίγο πριν από την ανάδειξη του νικητή των εκλογών οι αναλυτές στο CNN και το MNSBC αναζητούσαν τη δύσκολη εξίσωση που θα μπορούσε να δώσει τη νίκη στη Χίλαρι Κλίντον. Είναι εντυπωσιακή η αδυναμία πρόβλεψης του αποτελέσματος παρά τα κεφάλαια που δαπανήθηκαν, τις δεκάδες καθημερινές δημοσκοπήσεις του τελευταίου τριμήνου και όλη τη νέα τεχνολογία που αξιοποιήθηκε σε αυτές τις εκλογές για την ανάλυση των δεδομένων. Και τα μίντια, που παρασύρθηκαν από τις εσφαλμένες προβλέψεις και αιφνιδιάστηκαν από το αποτέλεσμα των εκλογών. Στα μάτια πολλών ψηφοφόρων του Τραμπ, βέβαια, απλώς επιβεβαιώθηκε η δυσπιστία τους, αν όχι και απέχθεια, για τα «φιλελεύθερα μίντια».
Αυτοκριτική
Στους δημοσιογραφικούς κύκλους σε Ουάσιγκτον και Νέα Υόρκη, η αυτοκριτική γίνεται μπροστά, και ακόμη περισσότερο πίσω, από τις κάμερες. Οπως σχολίασε σε πηγαδάκι βετεράνος δημοσιογράφος ειδησεογραφικού πρακτορείου, «αυτό συμβαίνει όταν προβάλλουμε τις επιθυμίες μας ως πραγματικότητα».
Τα μεγαθήρια του κλάδου και οι σταρ της αμερικανικής δημοσιογραφίας απέτυχαν να κατανοήσουν την ίδια τους τη χώρα. Μπορεί να είχαν εντοπίσει το προφίλ κάποιων από τους ψηφοφόρους του Τραμπ – λευκοί άνδρες σχετικά χαμηλότερου οικονομικού και εκπαιδευτικού προφίλ που ζουν κυρίως στις ημιαστικές και αγροτικές περιοχές.
Ωστόσο, έχασαν τελείως την εντυπωσιακή συσπείρωση των Ρεπουμπλικανών, που έφτασε το 90%, καθώς και την έλξη που άσκησε η προεκλογική εκστρατεία του Ντόναλντ Τραμπ σε αρκετούς ψηφοφόρους του Δημοκρατικού Κόμματος, οι οποίοι του έδωσαν τη νίκη σε προπύργια των Δημοκρατικών όπως το Μίσιγκαν και το Γουισκόνσιν. Και βέβαια, αυτό που πολλοί στο Δημοκρατικό στρατόπεδο δεν ήθελαν να παραδεχθούν ήταν πόσο αδύναμη υποψήφια ήταν η Χίλαρι Κλίντον λόγω της χαμηλής δημοτικότητάς της.
Μία από τους λίγους δημοσιογράφους που «έπιασε» από νωρίς το φαινόμενο Τραμπ είναι η επί χρόνια ανταποκρίτρια της εφημερίδας Le Figaro στην Ουάσιγκτον Λορ Μαντβίλ, που πρόσφατα κυκλοφόρησε ένα βιβλίο για τον Ντόναλντ Τραμπ στη Γαλλία. Οπως έλεγε στην «Κ» μία ημέρα πριν από τις εκλογές, «ο Ντόναλντ Τραμπ είναι ο άνδρας της χρονιάς, διότι, είτε εκλεγεί είτε όχι, καθόρισε αυτές τις εκλογές από την αρχή μέχρι το τέλος τους. Ηταν εκείνος που έθεσε στο τραπέζι το ερώτημα των ανοιχτών συνόρων και της παγκοσμιοποίησης, δύο ιερές αγελάδες των δυτικών ελίτ επί χρόνια. Είναι εκείνος που αξιοποιεί το βαθύ κύμα της αγανάκτησης που τέμνει την Αμερική…
Είναι ο αντι-Ομπάμα, που δεν πουλάει το όνειρο ότι θα αλλάξει τον κόσμο αλλά την υπόσχεση ότι θα προστατέψει τον “δικό μας” κόσμο». Οσο για τα αμερικανικό μιντιακό σύστημα, ακόμη και αν δεν είναι υπεύθυνο για τον λαϊκισμό του Τραμπ, είναι υπεύθυνο για το γεγονός ότι τον υποτίμησε.