Κάποτε ο Γκούσταβ Μάλερ ονειρεύτηκε έναν ευθυτενή, ευγενή κύριο

Κάποτε ο Γκούσταβ Μάλερ ονειρεύτηκε έναν ευθυτενή, ευγενή κύριο

2' 5" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Την άνοιξη του 1901, ο Γκούσταβ Μάλερ είδε ένα όνειρο. Βρισκόταν, λέει, μέσα σε μια μεγάλη παρέα, όταν έκανε την εμφάνισή του ο θάνατος με σάρκα και οστά, ως άνδρας ευγενής, «με ευθυτενές παράστημα και άψογη ένδυση», που τον καταδίωξε ώς την πιο απόμερη γωνιά του χώρου, ώσπου τελικά τον άρπαξε από το χέρι «με τη σιδερένια παλάμη του» και του είπε: «Εσύ πρέπει να έρθεις μαζί μου!». Το όνειρο κατέγραψε σε επιστολή του ο ίδιος ο μουσουργός και μετέφερε ο σημαντικός μουσικολόγος Κωνσταντίνος Φλώρος στο εξαιρετικό βιβλίο του «Gustav Mahler. Οραματιστής και δυνάστης. Προσωπογραφία μιας προσωπικότητας» (μτφρ. Ι. Φούλιας, εκδ. Νεφέλη, 2010). 

Οταν ήταν μικρός ο κύριος Γκρι παρακολουθούσε κάθε Κυριακή με τον πατέρα του μια εκπομπή που παρουσίαζε ο διάσημος Λέοναρντ Μπέρνσταϊν. Εκεί, ο περίφημος «Λένι» μιλούσε συχνά για τη μουσική του Μάλερ, παίζοντας ο ίδιος αποσπάσματα στο πιάνο. Η «πετριά» με τον Μάλερ πρέπει να είχε έρθει στον Μπέρνσταϊν από τον μέγα δάσκαλό του, τον Δημήτρη Μητρόπουλο, ο οποίος πέθανε στο πόντιουμ σε μια πρόβα συμφωνίας του Μάλερ. Ο κύριος Γκρι θυμάται ακόμα έντονα την εμφατική επανάληψη της λέξης «θάνατος» από τον Μπέρνσταϊν και αργότερα, εντρυφώντας στο μαλερικό μουσικό σύμπαν, ένιωσε  πως ακόμα και στα περίφημα αργά μέρη των συμφωνιών του μεγάλου συνθέτη, αυτές τις μακρόσυρτες, εκστατικές θάλασσες ηχοχρωμάτων, μέσα στην αισθαντικότητα και στον ρομαντισμό τους, πέφτει βαριά από πάνω τους η σκιά της απώλειας. Το αιθέριο adagietto της Πέμπτης Συμφωνίας του δεν επιλέχθηκε τυχαία από τον Λουκίνο Βισκόντι στην κινηματογραφική μεταφορά του «Θάνατος στη Βενετία», ταινία εμπνευσμένη όχι μόνο από το ομότιτλο βιβλίο του Τόμας Μαν μα και από τον ίδιο τον Μάλερ. 

Δυο-τρία χρόνια προτού πεθάνει το 1911, στα 51 του, λέει ο κύριος Γκρι, ο Μάλερ συνέθεσε έναν κύκλο τραγουδιών για φωνή και ορχήστρα που αρχικά παρουσιάστηκε ως εξαμερής συμφωνία, τα «Τραγούδια της Γης». Χρόνια ήθελε ο κύριος Γκρι να πω δυο λόγια γι’ αυτό το έργο και κυρίως για το τελευταίο τραγούδι, τον συγκλονιστικό «Αποχαιρετισμό» (Der Abschied), πάνω σε κλασική κινεζική ποίηση. «Η εκλεκτική συγγένεια με τον Ντοστογιέφσκι», έγραψε γι’ αυτή τη σύνθεση ο Τ. Αντόρνο, «φτάνει εδώ μέχρι την καρδιά. Ο Ιβάν Καραμάζοφ έχει βρει τη μουσική του στον Μάλερ. Μόνο αυτή η μουσική είναι η αληθινή του γλώσσα». 

«Μα δεν θα τρομάξουμε τον κόσμο;» τον ρώτησα. Μα αυτός δεν έδωσε σημασία. Το όμποε με τα κόρνα και τα έγχορδα ως βάση, στις πρώτες εισαγωγικές νότες, σε προετοιμάζουν για ένα νανούρισμα στην ίδια τη ζωή, λέει ο κύριος Γκρι, αν και στο βάθος αυτός ο λυγμικός σπαραγμός είναι ένα μουσικό ηφαίστειο. Ποιος, στ’ αλήθεια, θέλει να χάσει κάτι τέτοιο;

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή