«Υπήρξεν όμορφος», όπως θα έλεγε ο Μάνος Χατζιδάκις. Και τετραπέρατος όμως: ευρηματικός διηγηματογράφος, διεισδυτικός θεατρικός συγγραφέας (με βραβείο Πούλιτζερ στο ενεργητικό του), ο Σαμ Σέπαρντ, μελαγχολικός καουμπόης της βαθιάς Αμερικής, εύθραυστο αρσενικό, λιγομίλητος και φαινομενικά μόνον αποσυρμένος, πληγωμένος μα και έτοιμος να πληγώσει αν χρειαστεί, άνοιξε δρόμους στα αμερικανικά γράμματα και χάραξε μονοπάτια για ανάλογες, πολύπλευρα κινηματογραφικές ανδρικές φιγούρες όπως αυτές που είδαμε από τον Χάρι Ντιν Στάντον, τον Τόμι Λι Τζόουνς και αργότερα από τον Τζος Μπρόλιν.
Η τελευταία εικόνα που έχει ο κύριος Γκρι απ’ τον Σαμ Σέπαρντ προέρχεται από το κινηματογραφικό αριστούργημα που τιτλοφορείται «Η δολοφονία του Τζέσε Τζέιμς απ’ τον δειλό Ρόμπερτ Φορντ» (2007). Εκεί, υποδύεται τον μεγάλο αδελφό του παράνομου Τζέσε (Μπραντ Πιτ): κουρασμένος μα απέραντα ελκυστικός, ο Σέπαρντ αποπαίρνει τον δειλό Ρόμπερτ Φορντ (Κέισι Αφλεκ).
Στο ρυτιδιασμένο βλέμμα του κρύβεται η σοφία των μελλούμενων: ο μεγάλος αντικρίζει τον μελλοντικό δολοφόνο του μικρού αδελφού· κυρίως, διακρίνει στον άνδρα απέναντί του μια διαρκή έκπτωση ανδρισμού: ο νεαρός Φορντ επιθυμεί να είναι κάτι άλλο από αυτό που ήδη είναι. Και αυτό τρομάζει τον μεγάλο αδελφό των Τζέιμς. Μοιάζει μάλιστα να απωθεί τον ίδιο τον Σέπαρντ, έναν αθόρυβο μα δραστικό ηθοποιό που ενσάρκωνε κάθε ρόλο, μικρό ή μεγάλο.
Πολύ πιο πριν από τον «Τζέσε Τζέιμς», ο κύριος Γκρι θυμάται έναν νεαρό Σέπαρντ στο «Φράνσις» (1982), στο πλευρό της Τζέσικα Λανγκ και στον ρόλο του παράνομου εραστή της Φράνσις, του Χάρι Γιορκ, του μοναδικού πιστού άνδρα που στάθηκε δίπλα στην τραγική Φράνσις Φάρμερ. Από εκείνα τα χρόνια δρομολογείται και η σχέση ζωής μεταξύ Σέπαρντ και Λανγκ.
Ο κύριος Γκρι θυμάται καλά τον ώριμο, κατασταλαγμένο Σέπαρντ του «Τζέσε Τζέιμς», όμως στη δική μου μνήμη μένει ανεξίτηλος ο Σαμ που υποδύεται έναν κλασικό αμερικανικό ήρωα: τον Τσακ Γιέγκερ, στους επικούς «Κατάλληλους ανθρώπους» (1983) του Φίλιπ Κάουφμαν.
Ο «βλαχοαμερικάνος» Γιέγκερ: καταρρίπτει πέντε γερμανικά μαχητικά μέσα σε μια ημέρα, καταρρίπτεται ο ίδιος πάνω από τη Γαλλία, εμπλέκεται στην αντίσταση, καταφέρνει να διασχίσει τη Μάγχη και να συνεχίσει τις πολεμικές αποστολές ως ιπτάμενος. Στα 1947, ο Γιέγκερ σπάει πρώτος το φράγμα του ήχου. Στη στιγμή αυτή τον αποτυπώνει η ταινία και ο Σέπαρντ (ο πατέρας του οποίου πετούσε με βομβαρδιστικά στον Β΄ Παγκόσμιο).
«Ξέρεις ότι είμαι άφοβος άνδρας αλλά εσένα σε τρέμω έως θανάτου», λέει σε μια τρυφερή στιγμή ο Γιέγκερ στη γυναίκα του (μια γοητευτική Μπάρμπαρα Χέρσεϊ). Πιο δωρικός από ποτέ, αλλά και έμπλεος ενός σαρκαστικού «ιπτάμενου» χιούμορ, ο Σέπαρντ ενσαρκώνει μοναδικά τον άνδρα που «πρέπει να κάνει αυτό που ένας άνδρας πρέπει να κάνει». Το αυτό έπραξε και ο ίδιος στη ζωή του: οι αδυναμίες του στις γυναίκες και στο οινόπνευμα (πατρική κληρονομιά) συνδυάστηκαν με την παθιασμένη γραφή και την αφοσίωση του δασκάλου απέναντι σε νεότερους, δόκιμους συγγραφείς.