Ξένια Κουναλάκη: Υπόθεση Κασόγκι: θρίλερ με διπλωματικές προεκτάσεις

Ξένια Κουναλάκη: Υπόθεση Κασόγκι: θρίλερ με διπλωματικές προεκτάσεις

4' 7" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Ακόμη και ο πιο ευφάνταστος σεναριογράφος του Χόλιγουντ δεν θα μπορούσε να επινοήσει μια πλοκή τόσο εξωπραγματικά βίαιη όσο η δολοφονία του Σαουδάραβα αντιφρονούντα δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι στο προξενείο της χώρας στην Κωνσταντινούπολη, στις 2 Οκτωβρίου. O τακτικός αρθρογράφος της Washington Post εισέρχεται στο κτίριο για να εξασφαλίσει τα έγγραφα διαζυγίου που θα του επιτρέψουν να ξαναπαντρευτεί. Είναι το δεύτερο κατά σειρά ραντεβού του. Στην πρώτη του επίσκεψη, στα τέλη Σεπτεμβρίου, η μεταχείριση από τις προξενικές αρχές είναι θερμή κι έτσι διαβεβαιώνει τους δικούς του ότι δεν πρόκειται να αντιμετωπίσει πρόβλημα. Η Τουρκάλα μνηστή του τον περιμένει απέξω επί 10 ώρες. Της έχει δώσει δύο κινητά, με την εντολή, αν δεν εμφανιστεί, να ενημερώσει έναν σύμβουλο του Τούρκου προέδρου, Ταγίπ Ερντογάν.

Επί δύο εβδομάδες το Ριάντ και ο πρίγκιπας Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν (εν συντομία MΒS) ποιούνται την νήσσαν και στη συνέχεια προσπαθούν να τα ρίξουν όλα σε μια περιθωριακή διαπραγματευτική ομάδα, η οποία απέτυχε να τον απαγάγει και γι’ αυτό τον σκότωσε χορηγώντας του ένεση με φάρμακα. Οι μέχρι τώρα ηχογραφήσεις, ωστόσο, αποκαλύπτουν αδιανόητα βασανιστήρια σε βάρος του δημοσιογράφου και μαρτυρικές τελευταίες στιγμές, καθώς μερικές από τις φράσεις του πριν εκπνεύσει ήταν «δεν μπορώ να αναπνεύσω», ενώ ένας από τους δολοφόνους του εμφανίζεται να λέει «ξέρω πώς να κόβω». Ίχνη οξέος, απευθείας μετάδοση από το Apple watch του θύματος, ένας σωσίας του Κασόγκι που φοράει τα ρούχα του και απαθανατίζεται από τις κάμερες ασφαλείας να εξέρχεται από το προξενείο, όλα δείχνουν ότι επρόκειτο για λεπτομερώς καταστρωμένο σχέδιο εξόντωσης.

Η υπόθεση θα μπορούσε να είναι μια χορταστική ταινία του Κουέντιν Ταραντίνο με στοιχεία τραγικά, κωμικά και σπλάτερ, αν δεν είχε τόσο σοβαρές γεωπολιτικές προεκτάσεις. Από το μέλλον του MΒS, την αναβάπτιση της Τουρκίας σε ρόλο σοβαρής δύναμης που προασπίζεται το διεθνές δίκαιο και τη συνεχιζόμενη ασυλία της Σαουδικής Αραβίας, ελέω της ειδικής σχέσης με τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, μέχρι την αμερικανική ανάμειξη στον πόλεμο της Υεμένης.

Λίγες εβδομάδες μετά τη δολοφονία του Κασόγκι, το Νταβός της ερήμου, η σαουδαραβική Πρωτοβουλία για τις Μελλοντικές Επενδύσεις στο Ριάντ, επρόκειτο να προσελκύσει δεκάδες ξένους επενδυτές και να υλοποιήσει το επονομαζόμενο «Όραμα 2030» του MΒS. Αντ’ αυτού, οι φιλοδοξίες του Σαουδάραβα πρίγκιπα έσβησαν μαζί με τη ζωή του Κασόγκι. Οι επικεφαλής των μεγαλύτερων funds, επιχειρήσεων και τραπεζικών κολοσσών του κόσμου, από την JPMorgan έως την BlackRock και τη Softbank, άρχισαν να αποσύρονται ένας ένας από τη λίστα των καλεσμένων. Παρά την καλή διάθεση των συμμάχων του, ο MΒS άρχισε να γίνεται μη υπερασπίσιμος.

Σε ένα από τα πλέον χαρακτηριστικά στιγμιότυπα, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν φαίνεται να τον νουθετεί στο περιθώριο της συνόδου των G20 στην Αργεντινή τον περασμένο μήνα κι εκείνος με αμήχανο χαμόγελο και κατεβασμένο βλέμμα τού λέει «Μην ανησυχείς», ενώ ο Γάλλος πρόεδρος είναι σαφώς ενοχλημένος και του απαντά «Ανησυχώ», και μετά «Ποτέ δεν μ’ ακούς». Η μάλλον υποτονική αντίδραση της ΕΕ, που αρκέστηκε να εκδώσει ταξιδιωτική οδηγία σε βάρος των άμεσα εμπλεκομένων στη δολοφονία έδωσε ωστόσο την ευκαιρία στην Άγκυρα να εμφανιστεί ως θεματοφύλακας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και να κουνάει το δάχτυλο στη διεθνή κοινότητα ως υπέρτατος φάρος ηθικής.

Η πιο εξωφρενική πτυχή αυτής της ιστορίας όμως είναι η ανοχή της αμερικανικής κυβέρνησης απέναντι στην ανάμειξη του MΒS στη δολοφονία, που οδήγησε σε παρέμβαση της Γερουσίας των ΗΠΑ υπέρ της άμεσης λήψης μέτρων κατά του Ριάντ. Στον πυρήνα αυτής της διπλωματικής αδράνειας εκ μέρους της Ουάσιγκτον βρίσκεται η στενή, προσωπική σχέση που έχει οικοδομήσει από την αρχή της προεδρίας Τραμπ ο γαμπρός του, Τζάρεντ Κούσνερ, με τον MΒS.

Σύμφωνα με ρεπορτάζ των Νew Υork Τimes, οι δύο, σχεδόν συνομήλικοι, άνδρες προσφωνούν ο ένας τον άλλο με το μικρό του όνομα και έχουν συχνή επικοινωνία ακόμη και μετά τη δολοφονία του Κασόγκι. Η επιχείρηση γοητείας του στενού κύκλου του Τραμπ από το περιβάλλον του MΒS είχε ξεκινήσει αρκετά πριν από την εκλογική του νίκη, με υποσχέσεις για διαμεσολάβηση στο Μεσανατολικό, συμφωνίες πολλών δισ. δολαρίων για αγορά όπλων και επενδύσεις σε έργα υποδομής στις ΗΠΑ.

Παρακάμπτοντας το πρωτόκολλο, ο Κούσνερ οργάνωσε επίσημο δείπνο του Τραμπ με τον MΒS στον Λευκό Οίκο λίγο μετά την έναρξη της θητείας του προέδρου, ενώ οι συνεχιζόμενες –ακόμη και σήμερα– επαφές του με τον Σαουδάραβα πρίγκιπα πυροδοτούν φόβους για χειραγώγηση της αμερικανικής πολιτικής από το Ριάντ.

Στο πλαίσιο αυτής της ανησυχίας, η Γερουσία ψήφισε πρόσφατα να ανασταλεί οποιαδήποτε αμερικανική βοήθεια προς τη Σαουδική Αραβία στον πόλεμο της Υεμένης. Σε έτερη ομόφωνη απόφασή του το σώμα έκρινε υπεύθυνο για τη δολοφονία Κασόγκι τον MΒS προσωπικά. Σε ανακοίνωσή του το Ριάντ επιφύλαξε ιδιαίτερα σκληρές εκφράσεις για τη Γερουσία, ενώ εξήρε τον «συνετό» ρό- λο της αμερικανικής κυβέρνησης. Θυμίζοντας τη διμερή συνεργασία «κατά των κακόβουλων δραστηριοτήτων του Ιράν και των αντιπροσώπων του στην προσπάθειά τους να αποσταθεροποιήσουν τη Μέση Ανατολή», η Σαουδική Αραβία προειδοποίησε το σώμα ότι στέλνει το λάθος μήνυμα σε όλους όσοι θέλουν να προκαλέσουν ρήγμα στις σχέσεις ΗΠΑ-Σαουδικής Αραβίας. Αυτό που ξεκίνησε το φθινόπωρο του 2018 ως ένα πολιτικό θρίλερ είναι πιθανό να έχει σοβαρές και μακροχρόνιες γεωπολιτικές συνέπειες σε ολόκληρη την περιοχή.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή