Μια επέτειος που συζητήθηκε

Μια επέτειος που συζητήθηκε

2' 12" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Εχω την αίσθηση ότι η επέτειος του Πολυτεχνείου που μόλις πέρασε ήταν η πιο πολυσυζητημένη των τελευταίων ετών. Γιατί; Πιθανώς επειδή, έπειτα από τέσσερα χρόνια, έχουμε και πάλι κυβέρνηση της Δεξιάς. Με κόμμα της ριζοσπαστικής Αριστεράς στην εξουσία, η επέτειος του Πολυτεχνείου έμοιαζε να έχει χάσει κάτι από τη σαγήνη της αντίστασης. Από φέτος την ανέκτησε ξανά έχοντας απέναντι την «επάρατο Δεξιά». Το ότι στο μεγαλύτερο μέρος της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία ήταν και ένα κόμμα της λαϊκιστικής Ακροδεξιάς μάλλον δεν σήμαινε κάτι για τους περισσότερους – κι ας κατείχε ο αρχηγός του ακροδεξιού αυτού κόμματος το πιο ευαίσθητο υπουργείο, της Εθνικής Αμυνας.

Μια αντιστασιακή εσάνς προσέδωσε στη φετινή επέτειο και η εμφάνιση του Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος «επέστρεψε» στους δρόμους. Η εμφάνισή του αυτή προκάλεσε ποικίλα σχόλια, κυρίως σαρκαστικά: ως πρωθυπουργός «φιλαράκι» των Αμερικανών, τώρα ξανά επαναστάτης.

Ολα αυτά είναι λίγο κωμικά. Δεν είναι, όμως, η ίδια η ιστορία του Πολυτεχνείου. Οταν πάψουν να την αγιοποιούν κάποιοι αριστεροί και όταν πάψουν να την απαξιώνουν κάποιοι δεξιοί, ίσως πάρει τη θέση που της ταιριάζει στις συνειδήσεις μας.

Ειδικά ως προς τους τελευταίους, που υποτίθεται ότι κόπτονται περισσότερο για τους θεσμούς του κοινοβουλευτισμού από την Αριστερά: Η χούντα εξευτέλισε θεσμούς. Και ένας από τους θεσμούς που εξευτέλισε ήταν και το ίδιο αυτό το στράτευμα, από το οποίο μάλιστα προήλθε.

Προπολεμικά ο ένστολος αξιωματικός ήταν άτομο καλλιεργημένο, συχνά με σπουδές Νομικής και άριστη κατοχή της γαλλικής γλώσσας. Η στολή τότε ήταν διανθισμένη από τα διάσημα των πολεμικών τραυμάτων και τα σιρίτια των πολεμικών εξαμήνων (χρόνος συνεχούς παραμονής στη γραμμή των πρόσω).

Τα διακριτικά αυτά καταργήθηκαν μεταπολεμικά, όχι τόσο επειδή η χώρα έπαψε (ευτυχώς) να βρίσκεται σε συνεχείς πολεμικές συρράξεις, αλλά κυρίως για να κατευναστεί το αίσθημα κατωτερότητας που (υποτίθεται ότι) διακατείχε τους βαθμοφόρους επιτελικών θέσεων. Το χειρότερο είναι ότι, με τη βάναυση παρεμβολή του στρατεύματος στην πολιτική ζωή κατά τα πρώτα μετεμφυλιακά χρόνια, σε καιρούς «καχεκτικής» δημοκρατίας, επήλθε η σταδιακή απαξίωση του κοινωνικού στρώματος απέναντι στον ένστολο, ο οποίος, αίφνης, ήταν πλέον ένας αμόρφωτος «καραβανάς» με περίσσιες εξουσίες, που φοβέριζε τον πολίτη. Σταδιακά, το επίπεδο του ένστολου χαμήλωσε επικίνδυνα· σε μια Ελλάδα που πεινούσε, το στράτευμα μεταβλήθηκε σε δεξαμενή «δημοσίων υπαλλήλων» κατώτατης στάθμης, που αναλάμβαναν θεματοφύλακες του τότε καθεστώτος. Επειτα ήρθε η χούντα κι έδωσε τη χαριστική βολή. Στ’ αλήθεια, δεν ξέρω πιο ταπεινωτικό χαρακτηρισμό από αυτόν του «επίορκου αξιωματικού».

Το Πολυτεχνείο, λοιπόν, ήταν μια μαζική πράξη αντίστασης απέναντι σε ένα στρατοκρατικό, οπισθοδρομικό καθεστώς που βασάνιζε ανθρώπους – και αξιωματικούς, από τον Τάσο Μήνη έως τον Σπύρο Μουστακλή και άλλους. Εάν το Πολυτεχνείο «έριξε» τη χούντα ή όχι, μικρή σημασία έχει. Προσωπικά δεν το πιστεύω· πιστεύω, όμως, στη βαριά συμβολική σημασία του. 

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή