Κατέστη η Ελλάς την τελευταία εξαετία η χώρα του «δοκιμαστικού σωλήνα», όπου επιχειρείται παραγωγή ελιξηρίου για τη θεραπεία αρρυθμιών του ελληνικού και ευρωπαϊκού συστήματος – στην οικονομική και πολιτική τους διάσταση. Τον μοιραίο αυτό ρόλο ανεδέχθησαν οι κυβερνήσεις και εμείς οι απλοί πολίτες, λόγω μιας οικτρής διαχειρίσεως επί τριάντα πέντε χρόνια της ευρωπαϊκής πορείας της χώρας. Αλλά αυτό αποτελεί πλέον κοινοτοπία.
Το ενδιαφέρον είναι ότι η εμπλοκή των δανειστών μας για τη «διάσωση» της ελληνικής οικονομίας ανέδειξε από τον περασμένο Ιούλιο μία μείζονα διάσταση αντιλήψεως μεταξύ του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Ευρώπης, γύρω από τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους.
Η πρόταση του ΔΝΤ για επέκταση της περιόδου χάριτος έως το 2040 και ορισμό του επιτοκίου στο 1,5% για τριάντα ή σαράντα χρόνια, έως το 2080, ηχεί εξόχως ως παραμυθική προοπτική στον πρωθυπουργό κ. Αλέξη Τσίπρα και στην κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝΕΛ. Το Βερολίνο αντέδρασε βεβαίως ως ανεμένετο και ήταν φυσικό. Αυτά, κατά πληροφορίες αμερικανικής εφημερίδος.
Κάποιοι εξηγητές του διεθνούς παρασκηνίου θα αναφερθούν ενδεχομένως σε μία εν εξελίξει σύγκρουση Ουάσιγκτον και Βερολίνου, με στόχο την απομείωση του ειδικού βάρους της Γερμανίας στον τομέα της οικονομίας, ώστε να αποτραπεί η επιβολή πολιτικής ηγεμονίας του Βερολίνου στην Ευρώπη. Μπορεί κανείς να επικαλεσθεί διάφορα ενδιαφέροντα συμβάντα.
Ο συντάκτης της στήλης αυτής ομολογεί πλήρη αδυναμία να αξιολογήσει εκτιμήσεις της μορφής αυτής. Το βέβαιον είναι ότι πέραν των εσωτερικών πολιτικών σκοπιμοτήτων εν όψει των γερμανικών εκλογών του 2017, η όποια συμφωνία για το χρέος της Ελλάδος θα αποτελέσει πρότυπο για τη διαχείριση παρόμοιων προβλημάτων που ασφαλώς θα ανακύψουν με άλλες υπερχρεωμένες χώρες της Ευρωζώνης.
Υπάρχει προηγούμενο αυτής της διαδικασίας σε επίπεδο πολιτικό, από τη στιγμή που ο κ. Αλέξης Τσίπρας κατέκτησε την εξουσία, τον Ιανουάριο του 2015. Η ιδέα μιας ριζοσπαστικής κυβερνήσεως της άκρας Αριστεράς στην εξουσία χώρας-μέλους της Ευρωζώνης ήταν εφιαλτική. Η αντίδραση του ευρωπαϊκού κατεστημένου υπήρξε όντως βάναυση.
Αλλά ο κ. Τσίπρας έδειξε «προσαρμοστικότητα» εντυπωσιακή· το ευρωπαϊκό σύστημα αποκόμισε πολύτιμη εμπειρία· προέκυψε πρότυπο διαχειρίσεως μιας ενδεχόμενης ανόδου της αντισυστημικής Αριστεράς στην εξουσία σε κάποιες άλλες χώρες της πολύπαθης Ευρωζώνης. Το τίμημα του πειράματος αυτού θα καταβάλουμε οι Ελληνες πολίτες, αλλά το ευρωπαϊκό κατεστημένο έγινε ασφαλώς σοφότερο. Είναι προετοιμασμένο να αντιμετωπίσει παρόμοια προβλήματα εάν το απαιτήσουν οι εξελίξεις στην Ισπανία, στην Πορτογαλία ή αλλού.
Η Ελλάς ως χώρα του «δοκιμαστικού σωλήνα» έπαιξε τον ρόλο της για τη μετάλλαξη μιας κυβερνήσεως των άκρων σε συστημικό εταίρο της Ευρώπης. Το πείραμα υπερκεράσεως των διαφορών του ΔΝΤ και του Βερολίνου με καταλύτη την Ελλάδα και τη βιωσιμότητα του χρέους μας είναι άλλης ποιότητος. Αρκεί να μη σπάσει τελικώς ο δοκιμαστικός σωλήνας.