Με τον Ολυμπιακό να βρίσκει την ουγγρική Φερεντσβάρος αντίπαλο στα πλέι οφ του Κόνφερενς Λιγκ και τον ΠΑΟΚ να περιμένει χαλαρός την επόμενη κλήρωση για τη φάση των «16» της ίδιας διοργάνωσης, το ποτήρι μοιάζει περισσότερο άδειο παρά γεμάτο. Ναι μεν είχαμε πολλά χρόνια να δούμε ταυτόχρονη παρουσία τεσσάρων ελληνικών ομάδων στους ομίλους μιας ευρωπαϊκής διοργάνωσης κι αυτό συνιστά από μόνο του επιτυχία, αλλά η αλήθεια είναι ότι το καλό τους ξεκίνημα γέννησε μεγαλύτερες προσδοκίες, τόσο ποσοτικά όσο και ποιοτικά. Ο τελικός απολογισμός των τριών άδοξων αποκλεισμών από το Γιουρόπα Λιγκ αφήνει μια στυφή γεύση, που δεν γλυκαίνει από την πρόκριση του ΠΑΟΚ ως πρώτου του ομίλου του στους «16» του Κόνφερενς Λιγκ και τη δεύτερη ευκαιρία που θα έχει ο Ολυμπιακός να βρεθεί κι αυτός στα ίδια μονοπάτια εάν καταφέρει να περάσει από τις Συμπληγάδες των πλέι οφ. Κι αυτή η γεύση γίνεται ακόμη πιο πικρή εάν θυμηθεί κανείς ότι στις δύο πρώτες αγωνιστικές οι τρεις από τις τέσσερις ομάδες μας ήταν πρώτες στον όμιλό τους και έδειχναν ικανές να πάνε πολύ μακρύτερα.
Με μια ρεαλιστική προσέγγιση, η εξέλιξη αυτή ήταν μάλλον αναμενόμενη, όσο κι αν γεννήθηκαν στην αρχή μεγαλύτερες προσδοκίες. Στο άκουσμα της κλήρωσης των ομίλων του Γιουρόπα Λιγκ, η ΑΕΚ ήταν ξεκάθαρο τέταρτο φαβορί πίσω από Αγιαξ, Μαρσέιγ, Μπράιτον, και στο φινάλε της πορείας της πήρε την τέταρτη θέση – δεν κατάφερε κάτι παραπάνω. Το ίδιο ακριβώς ισχύει και για τον Παναθηναϊκό. Εχοντας αποκοπεί από την ευρωπαϊκή κληρονομιά του για έξι ολόκληρα χρόνια, ήταν το τελευταίο φαβορί ενός ομίλου με Βιγιαρεάλ και Ρεν, πίσω ακόμη και από τη Μακάμπι Χάιφα η οποία νίκησε πέρυσι τη Γιουβέντους, όπως και τον Ολυμπιακό με το εμφατικό 4-0 στο «Γ. Καραϊσκάκης», άρα δεν ήταν χαμηλό εμπόδιο όπως πίστεψαν πολλοί. Και έμεινε τέταρτος ο Παναθηναϊκός γιατί δεν κατάφερε να πάρει ούτε ένα βαθμό στα τελευταία τέσσερα παιχνίδια του, αδύναμος να κάνει και την παραμικρή υπέρβαση.
Το αυτονόητο
Ο Ολυμπιακός τερμάτισε εκεί όπου έλεγε η λογική, πίσω από τις Γουέστ Χαμ και Φράιμπουργκ, μπροστά μόνο από την αδύναμη και εντελώς άπειρη Μπάτσκα Τόπολα. Δεν έκανε την υπέρβαση και ουσιαστικά ουδέποτε διεκδίκησε πρόκριση στην επόμενη φάση του Γιουρόπα Λιγκ, έκανε όμως το αυτονόητο και συνέχισε στην Ευρώπη, έστω κι αν χρειάστηκε να κατεβεί ένα σκαλοπάτι πιο κάτω, στα πλέι οφ του Κόνφερενς Λιγκ. Η μόνη ελληνική ομάδα που έκανε ένα βήμα παραπάνω απ’ όσα έλεγε η λογική ήταν ο ΠΑΟΚ. Ηταν μεν εξαρχής πιο μπροστά στα προγνωστικά από τις Αμπερντίν και Ελσίνκι, αλλά αποτελούσε ξεκάθαρα το δεύτερο φαβορί του ομίλου, πίσω από την Αϊντραχτ Φρανκφούρτης. Το ότι προσπέρασε με δύο νίκες μέσα – έξω μια ομάδα που πριν από 1,5 χρόνο είχε κατακτήσει το Γιουρόπα Λιγκ συνιστά από μόνο του τεράστια επιτυχία, με κέρδος από αυτή την υπέρβαση το εισιτήριο για τη φάση των «16», χωρίς να χρειαστεί να δώσει έξτρα παιχνίδια στα πλέι οφ, με αμφίβολο αποτέλεσμα.
Ο ΠΑΟΚ είναι άλλωστε η μοναδική ελληνική ομάδα που έχει φτάσει στην προημιτελική φάση ευρωπαϊκής διοργάνωσης τα τελευταία 20 χρόνια. Το πέτυχε την περίοδο 2021-22, όταν προχώρησε έως τους «8» του Κόνφερενς Λιγκ και αποκλείστηκε εκεί με δύο ήττες στις λεπτομέρειες (2-1 στο Βελοντρόμ, 0-1 στην Τούμπα) από τη Μαρσέιγ, τον Απρίλιο του 2022.
Ο «συνήθης ύποπτος» Παναθηναϊκός είχε εξαφανιστεί από τον ευρωπαϊκό χάρτη την τελευταία εξαετία και η τελευταία φορά που έφτασε στους «8» ήταν την περίοδο 2002-03 στο Κύπελλο ΟΥΕΦΑ, όταν αποκλείστηκε από την Πόρτο (νίκησε 1-0 στην Πορτογαλία, ηττήθηκε 2-0 στην παράταση στη Λεωφόρο). Ακόμη πιο σημαντική ήταν η επιτυχία του την προηγούμενη περίοδο 2001-02, όταν είχε φτάσει στα προημιτελικά του Τσάμπιονς Λιγκ και αποκλείστηκε από την Μπαρτσελόνα, με νίκη 1-0 στην Αθήνα και ήττα 3-1 στην Ισπανία.
Ο ΠΑΟΚ βρίσκεται ήδη στους «16» του Κόνφερενς Λιγκ, εκεί όπου μπορεί να φτάσει και ο Ολυμπιακός αν αποκλείσει την ουγγρική Φερεντσβάρος στα πλέι οφ της διοργάνωσης.
Ο Ολυμπιακός έχει σχεδόν 25 χρόνια να φτάσει στην προημιτελική φάση μιας ευρωπαϊκής διοργάνωσης. Το πέτυχε το μακρινό 1998-99, όταν άγγιξε την πρόκριση στους «4» του Τσάμπιονς Λιγκ με αντίπαλο τη Γιουβέντους, αλλά του γλίστρησε μέσα από τα χέρια με το γκολ του Κόντε στο 85΄, με την ήττα του 2-1 στο Τορίνο και το ισόπαλο 1-1 στο ΟΑΚΑ.
Μία χρονιά νωρίτερα, την περίοδο 1997-98, ήταν η τελευταία φορά που έφτασε και η ΑΕΚ στους «8». Ηταν το Κύπελλο Κυπελλούχων, όταν αγκάλιασε την πρόκριση στην ημιτελική φάση απέναντι στη Λοκομοτίβ Μόσχας και την έχασε με ένα πικρό γκολ στο 92΄, ύστερα από το ισόπαλο 0-0 στη Ν. Φιλαδέλφεια και την ήττα 2-1 στις καθυστερήσεις στη Μόσχα, σε μια εποχή που το εκτός έδρας γκολ έδινε πρόκριση όταν υπήρχε ισορροπία στα δύο παιχνίδια.
Η άλλη οπτική
Με αυτό το σκεπτικό, ίσως τελικά δεν είναι τόσο άδειο το ποτήρι όσο δείχνουν οι αποκλεισμοί και των τριών ελληνικών ομάδων από το Γιουρόπα Λιγκ. Βλέποντας από μια άλλη οπτική γωνία τα πράγματα δεν μπορεί να παραγνωρίσει κανείς ότι καμία από τις τέσσερις ομάδες δεν μπήκε απευθείας στους ομίλους – όλες χρειάστηκαν τουλάχιστον δύο προκριματικούς γύρους για να φτάσουν έως εκεί. Κι αν θυμηθούμε το περυσινό πάθημα όπου μόνο ο Ολυμπιακός προχώρησε έστω και λίγο, ο απολογισμός 4/5 (αποκλείστηκε μόνο ο Αρης) είναι αναμφίβολα καλός, τηρουμένων των αναλογιών.
Σημαντικό είναι, επίσης, ότι τόσο ο Παναθηναϊκός όσο και η ΑΕΚ έφτασαν μέχρι τα πλέι οφ του Τσάμπιονς Λιγκ και έμειναν έξω με δύο ήττες μεν, αλλά στις λεπτομέρειες. Ο Παναθηναϊκός είχε αποκλείσει τις Ντνίπρο και Μαρσέιγ για να φτάσει έως εκεί, ενώ η ΑΕΚ προσπέρασε την Ντιναμό Ζάγκρεμπ, μια ομάδα με πολύ υψηλότερο συντελεστή στο ranking της ΟΥΕΦΑ.
Την ίδια, πιο αισιόδοξη, πινελιά δίνουν και οι αριθμοί, που πάντα λένε τη δική τους «αλήθεια»: η φετινή συγκομιδή των ελληνικών ομίλων στην ειδική κατάταξη της ΟΥΕΦΑ είναι η δεύτερη καλύτερη της τελευταίας πενταετίας και θα γίνει η καλύτερη εάν ο ΠΑΟΚ πάρει έστω μία ισοπαλία στα τουλάχιστον δύο παιχνίδια που έχει ακόμη στο Κόνφερενς Λιγκ. Το ίδιο θα ισχύσει και για τον Ολυμπιακό, μόνο όμως αν προκριθεί στους «16», γιατί τα αποτελέσματά του στα πλέι οφ δεν συνεισφέρουν βαθμολογικά στη δική του κατάταξη ή της χώρας.
Η Ελλάδα έχει συγκεντρώσει φέτος 7.800 βαθμούς και με 27.925 την τελευταία πενταετία ανέβηκε στη 17η θέση στο ranking της ΟΥΕΦΑ, από 20ή που ήταν στην αφετηρία. Είχε μαζέψει 4.900 β. την περίοδο 2019-20, 5.100 το 2020-21, 8.000 το 2021-22 κυρίως λόγω της πορείας του ΠΑΟΚ έως τους «8» του Κόνφερενς Λιγκ και μόλις 2.125 την περυσινή καταστροφική χρονιά, που σώθηκε κάπως από τη συμμετοχή του Ολυμπιακού στους ομίλους του Γιουρόπα Λιγκ.
Με αυτή την οπτική, ίσως είναι άδικο να πει κανείς ότι το φετινό ποτήρι ήταν μισοάδειο όταν τα προηγούμενα χρόνια ο πήχυς έπεφτε σε πολύ πιο χαμηλά εμπόδια, με ελάχιστες εξαιρέσεις. Από την άλλη, όμως, πώς μπορεί να μιλάει κανείς για επιτυχία όταν μόνο ο ΠΑΟΚ έκανε υπέρβαση έως τώρα, σε μια χρονιά με συνολικά τρεις άδοξους αποκλεισμούς από το Γιουρόπα Λιγκ παρά το καλό ξεκίνημα που είχε γεννήσει μεγάλες προσδοκίες;
Ανοικτός δρόμος
Η διάκριση στην Ευρώπη δεν απαιτεί μόνο τα αυτονόητα – χρειάζεται υπερβάσεις. Θεωρητικά, ο δρόμος παραμένει ανοικτός τόσο για τον ΠΑΟΚ όσο και για τον Ολυμπιακό, σε μια διοργάνωση όπου συνεχίζουν μόνο τέσσερις ομάδες από τα κορυφαία πρωταθλήματα (Αστον Βίλα, Λιλ, Φιορεντίνα στους «16», Αϊντραχτ Φρανκφούρτης στα πλέι οφ) και κανένας αντίπαλος δεν «τρομάζει». Για να δούμε, όμως, μια ελληνική ομάδα στον τελικό του Μαΐου στην OPAP Arena στη Νέα Φιλαδέλφεια χρειάζονται άλματα, υπερβάσεις και μπόλικη δόση τύχης. Γιατί είναι αν μη τι άλλο αλαζονικό να μιλάς για τελικό όταν τα τελευταία 20 χρόνια μόνο μία ελληνική ομάδα έχει φτάσει μία φορά έως τους «8» μιας ευρωπαϊκής διοργάνωσης…