Πρωτοποριακή έρευνα με παγκόσμια απήχηση ξεκινούν τρεις κορυφαίοι Ελληνες γιατροί, με επίκεντρο την ασφάλεια αθλητών μικρής ηλικίας. Ο Γιώργος Χρούσος, καθηγητής Παιδιατρικής και Ενδοκρινολογίας – διευθυντής Α΄ Παιδιατρικής Κλινικής του Νοσοκομείου Παίδων «Αγ. Σοφία», ο καρδιολόγος Παναγιώτης Σταματόπουλος, διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών – τέως διευθυντής του ΕΚΑΕ, και η νευρολόγος Κλημεντίνη Καραγεωργίου, διευθύντρια του Ινστιτούτου Νευρολογικών Παθήσεων, βρίσκονται στο τελικό στάδιο υλοποίησης ενός φιλόδοξου προγράμματος που στοχεύει στην ασφαλή άθληση σε μικρές ηλικίες, με άξονα τεκμηριωμένα συμπεράσματα για κάθε άθλημα ξεχωριστά.
«Ουδέποτε έχει επιχειρηθεί έρευνα ανάλογης κλίμακας παγκοσμίως. Στο εργαστήριο θα παρακολουθήσουμε παιδιά – αθλητές από φυσιολογικής, καρδιολογικής, ενδοκρινολογικής, νευρολογικής και ψυχολογικής πλευράς», τονίζει ο κ. Χρούσος, με τον κ. Σταματόπουλο να εστιάζει: «Τον σχεδιασμό τον κάναμε, οι συνεργάτες έχουν επιλεγεί, το πρωτόκολλο είναι έτοιμο. Μένει μόνο η έγκρισή του από το Παίδων, όπου θα εγκατασταθεί το ερευνητικό κέντρο».
– Πότε θα είστε έτοιμοι να ξεκινήσετε και πώς θα πορευθείτε;
– Η οργάνωση έχει προχωρήσει. Απομένει η προμήθεια ορισμένων οργάνων. Ξεκινάμε τον Ιανουάριο απευθυνόμενοι σε συλλόγους. Θα μελετήσουμε αθλητές ηλικίας 12 έως 21 ετών, με πρόβλεψη να συνεχίσουμε τη μελέτη τους όσο είναι ενεργοί αθλητές. Θα είναι ένα τσεκ απ με εξειδικευμένες εξετάσεις σε τακτά χρονικά διαστήματα και σε βάθος πολλών χρόνων.
– Είναι μια έρευνα που δεν έχει γίνει ποτέ σε τέτοιο βάθος και με τόσο ποιοτικά χαρακτηριστικά της ανά έτος παρατήρησης. Εχει μεγάλη σημασία το είδος του αθλήματος και η μελέτη των επιδράσεών του. Ενα γκρουπ θα είναι παιδιά που απλώς κάνουν γυμναστική. Στο άλλο θα είναι αγόρια και κορίτσια που ασκούνται συστηματικά, χωρισμένα σε δύο ομάδες, ανάλογα με το αν το άθλημά τους είναι δυναμικό ή στατικό. Θέλουμε 100 παιδιά ανά άθλημα, για να μείνει ένα δείγμα από 50-60.
– Υπάρχουν αθλήματα που θα συνιστούσατε να αποφεύγουν τα παιδιά;
– Η ζωή καθορίζεται από το μέτρο. Οσο επικίνδυνο είναι να μην αθλείσαι, άλλο τόσο είναι να ξεπερνάς τα όρια. Πέρα από την πιθανή κατάθλιψη που δημιουργεί η διακοπή της εγκατεστημένης εξάρτησης από την άθληση, πολλοί αθλητές έχουν και αλλαγές στο σώμα τους, όπως καρδιακή υπερτροφία, που μαζί με την πολύ συχνή παχυσαρκία που αναπτύσσουν οι τέως αθλητές οδηγούν σε σοβαρή καρδιαγγειακή νόσο, ακόμα και σε πρόωρο θάνατο. Είναι τεράστιο το στρες της υπερβολικής άσκησης. Στο Σπάρταθλο, π.χ., οι αθλητές είναι σχεδόν σε «επιθανάτια» φάση όταν τερματίζουν. Οι δείκτες φλεγμονής στο αίμα τους είναι πάνω από πέντε φορές μεγαλύτεροι απ’ ό,τι βρίσκουμε σε σηπτικούς ασθενείς στη μονάδα εντατικής θεραπείας. Προσωπικά πιστεύω ότι πρέπει να απαγορευτούν ορισμένα τραυματικά σπορ, όπως το ράγκμπι και η πυγμαχία, που είναι γνωστό ότι σχετίζονται με διάσειση εγκεφάλου και σοβαρές χρόνιες επιπτώσεις.
– Δεν θέλουμε να στραφούμε κατά κάποιων αθλημάτων. Είμαστε υπέρ της προστασίας του νοήματος της άθλησης, που είναι η επίτευξη καλύτερης υγείας.
– Πόσο διαφορετικός είναι ο αθλητισμός από τον πρωταθλητισμό στις μικρές ηλικίες;
– Τα παιδιά πρέπει να πάνε μέχρι εκεί που μπορούν. Αν δεν έχεις το κορμί του Φελπς, όσο και να πιεστείς, Φελπς δεν γίνεσαι. Μερικοί λένε ότι θα υπάρξει γονιδιακό ντόπινγκ. Κάποτε μπορεί να γίνει και αυτό, τώρα όμως δεν είναι εφικτό. Ο αθλητής είναι φτιαγμένος από τον συνδυασμό γονιδίων των γονιών του και από τις επιδράσεις του περιβάλλοντός του, που μαζί καθορίζουν τα πνευματικά και σωματικά όριά του.
– Ποιος είναι ο σκοπός του αθλητισμού; Τα ιδανικά του ολυμπισμού ή το κυνήγι των ρεκόρ; Να ξεκολλήσουμε από τον καναπέ για να προστατεύσουμε την υγεία μας ή να την υπονομεύσουμε; Η έρευνά μας θα καθορίσει τις εντάσεις. Θα βγάλουμε τεκμηριωμένα συμπεράσματα και θα τα παρουσιάσουμε. Το πώς θα αξιολογηθούν από την πολιτεία είναι ευθύνη άλλων.
– Οι πόροι είναι εξασφαλισμένοι;
– Βασιζόμαστε σε πόρους του νοσοκομείου και σε αναζήτηση κεφαλαίων από χορηγίες. Στις ΗΠΑ, μετείχα σε μια μελέτη που κόστισε 500.000 ευρώ και το 85% αφορούσε αμοιβές. Εδώ κάναμε αντίστοιχα αξιόπιστη μελέτη με κόστος μόλις 30.000 ευρώ διότι η προσφορά είναι κυρίως εθελοντική, από επιστήμονες που εργάζονται πέραν του ωραρίου τους. Το μεγαλύτερο κόστος είναι οι εξετάσεις.
– Εκτιμάτε ότι θα υπάρξει απήχηση στους μικρούς αθλητές;
– Αν τα παιδιά ακούσουν κάτι από ειδικούς, το αντιλαμβάνονται πιο σωστά. Στην εφηβεία αλλάζουν πολλά, όχι μόνο οι ορμόνες. Η άσκηση έγινε της μόδας, ενώ παλιότερα οι γονείς δεν άφηναν τα παιδιά να αθληθούν κι αυτό δημιούργησε πολλά προβλήματα υγείας. Το ίδιο επικίνδυνο είναι και το άλλο άκρο. Πρέπει να το καταλάβουν αυτό γονείς και προπονητές. Πιέζουν τα παιδιά για τα ρεκόρ, το χρήμα, την εξασφάλιση και τα καταστρέφουν. Αν ένα παιδί δεν είναι πρώτο στον αθλητισμό, υπάρχουν πολλά άλλα να κάνει και να νιώσει περήφανο.
–Είναι σημαντικό να ασκείσαι με μέτρια ένταση σε όλη σου τη ζωή. Δεν διαλέγει ο αθλητής το άθλημα, αλλά το άθλημα τον αθλητή. Διαφέρουν η απλή άσκηση και ο επαγγελματικός αθλητισμός. Δεν πρέπει τα παιδιά να μπαίνουν σε κινδύνους και αυτό είναι ευθύνη τόσο των γονιών όσο και των προπονητών…