Οι απολογισμοί έχουν μια αξία όταν μπορείς να θυμηθείς τι και γιατί ξεχώρισε μέσα από όλο τον θόρυβο της χρονιάς που φεύγει. Ειδικά στην εποχή μας, που ο θόρυβος γίνεται όλο και πιο έντονος. Κάποτε το λατρεύαμε όλο αυτό. Η πόλη που δεν κοιμάται ποτέ, η βουή της πόλης, αλλά να που έγινε πραγματικότητα: ο πλανήτης που δεν κοιμάται ποτέ!
Μουσικά ήταν μια χρονιά που επιβεβαίωσε μέσα μου ότι αν κάτι λειτουργεί και αφήνει ένα αποτύπωμα ξεχωριστό και μοναδικό, είναι οι καλλιτέχνες και οι δημιουργοί που μιλούν προσωπικά και ξεχωριστά για αυτό που ζουν και αυτό που νιώθουν. Προς το παρόν, οι βαρύγδουπες δηλώσεις και οι μεγάλες οικουμενικές αλήθειες έχουν ολοκληρώσει τον κύκλο τους και αν υπάρχουν, δεν υπάρχουν στην πρόθεση αλλά ξεπηδούν μόνο μέσα από την προσωπική εμπειρία και μαρτυρία. Ο μόνος τρόπος για να μιλήσεις στην καθεμιά γενιά ξεχωριστά φαίνεται ότι είναι να μιλήσεις για αυτό που ζεις και σου συμβαίνει, για τον εαυτό σου.
Ακολουθούν 10 τραγούδια που διάλεξα από τη χρονιά που πέρασε, 10 ονόματα και ίσως και 10 άλμπουμ που αξίζει να ασχοληθεί κανείς αν δεν το έκανε ήδη. Και επειδή μου φάνηκαν λίγα έβαλα κι άλλα 10 τραγούδια για να τα κρατήσετε σαν ένα άλμπουμ της χρονιάς που πέρασε αλλά και της χρονιάς που έρχεται.
10)LANA DEL REY – A & W
Σχεδόν κανείς από όλους όσοι ξεκίνησαν να παρακολουθούν τη Λάνα Ντελ Ρέι από το 2011 και την αρχή της καριέρας της δεν φανταζόταν ότι 12 χρόνια μετά θα εξακολουθούσε να είναι δραστήρια ως καλλιτέχνης, να ηχογραφεί το ένα άλμπουμ μετά το άλλο και να μας απασχολεί δημιουργικά.
Εννέα άλμπουμ μετά, η Λάνα Ντελ Ρέι έχει αποδείξει ότι ανήκει στο κομμάτι των αυθεντικών δημιουργών της αμερικανικής ποπ κουλτούρας, της κουλτούρας δηλαδή που λάτρεψε και η ίδια, αυτή των δεκαετιών του ΄60 και του ΄70.
Στα 12 αυτά χρόνια έπεισε και τον πιο δύσπιστο ότι η αγάπη της για την αγγλόφωνη ποίηση είναι γνήσια, ότι οι προθέσεις της είναι ειλικρινείς και ότι έχει μια βαθιά και ουσιαστική σχέση με το έργο πολλών και σπουδαίων δημιουργών. Απέδειξε δηλαδή ότι είναι αυθεντική. Δεν διστάζει ούτε στιγμή να προβοκάρει την αμερικανική μυθολογία της ποπ κουλτούρας του σήμερα (το «A&W» είναι η απόδειξη αυτού αφού για πολλούς σημαίνει απλά American Whore και για άλλους είναι μάρκα αναψυκτικού στην Αμερική) και δεν φοβάται να ξεγυμνωθεί στιχουργικά εμπρός σε ένα αδηφάγο παγκόσμιο κοινό. Το συγκεκριμένο τραγούδι πιθανότατα να είναι και το απόγειο της δημιουργικότητάς της, ολοκληρωμένο πέραν κάθε υποψίας.
9)ΠΑΥΛΟΣ ΠΑΥΛΙΔΗΣ/ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΣ – ΓΕΝΝΗΘΗΚΑ
Σπανίως στον απολογισμό της χρονιάς βάζουμε τραγούδια που να είναι διασκευές παλιότερων. Δεν είναι και δίκιο αφού η πρώτη ύλη έχει ήδη κριθεί από τον χρόνο και την ιστορία. Στην περίπτωση όμως του Παύλου Παυλίδη και του άλμπουμ «Πέρα από τη Θάλασσα», που περιέχει 12 τραγούδια του Γιάννη Μαρκόπουλου, το άκουσμα αποκτάει χαρακτηριστικά συνδημιουργίας.
Ο Παυλίδης προσέγγισε μερικά από τα πιο διάσημα και πολυτραγουδισμένα τραγούδια του Μαρκόπουλου από τη δεκαετία του ΄70 με αγάπη, με τόσο σεβασμό όσο τους έπρεπε, με σκληρή δουλειά αλλά και με διάθεση να τους δώσει τον προσωπικό του ήχο και την αισθητική του και ταυτόχρονα να τα φέρει στον 21ο αιώνα. Μπορώ να πω με σιγουριά ότι αν τα τραγούδια αυτά κυκλοφορούσαν έτσι αρχικά, δεν θα αποκτούσαν ούτε τη μαζικότητα αλλά ούτε και τη λαϊκότητα που είχαν την εποχή που πρωτοκυκλοφόρησαν. Αυτό εξηγείται από το γεγονός ότι η προσωπική μάτια του Παυλίδη είναι ποιητική και εσωστρεφής. Αποτελούν, όμως, κομμάτι πια ενός άλλου έργου και μιας άλλης εποχής. Και έτσι πρέπει να τα δούμε. Ξεχώρισα το «Γεννήθηκα» που κλείνει και το άλμπουμ.
8)THE NATIONAL (FEAT. ROSANNE CASH) – CRUMBLE
Οι National, οι «Sad Dads» του αμερικανικού εναλλακτικού rock, επέστρεψαν το 2023 με δύο άλμπουμ-έκπληξη και 23 συνολικά καινούργια τραγούδια.
Ούτε τα χρόνια που πέρασαν, ούτε οι συνεργασίες έξω από το συγκρότημα, ούτε οι παραγωγές στα άλμπουμ της Τέιλορ Σουίφτ αλλά ούτε και τα σάουντρακ που υπογράφουν κάποιοι από το γκρουπ μπόρεσαν να μειώσουν την έμπνευσή τους. Οι National είναι φτιαγμένοι από το υλικά των σπουδαίων του παρελθόντος και ακολουθούν τον δικό τους ξεχωριστό δρόμο. Μέσα στη χρονιά αγάπησα πολλά και διαφορετικά τραγούδια αλλά στο κλείσιμό της κατέληξα στο «Crumble» ντουέτο με τη μοναδική Ροζάν Κας. Ούτως ή άλλως πάντοτε επέλεγα την πιο μελωδική πλευρά των Νational…
7)PEGGY GOU – (IT GOES LIKE) NANANA
Η εποχή μας λατρεύει τις περσόνες που ξεπερνούν τα όρια της μουσικής, τα όρια της λογοτεχνίας, τα όρια του σινεμά και της μόδας. Μαγεύεται από τον άνθρωπο που μπορεί να εκφράζει το πολυδιάστατο, το πολύπλοκο και τα πολλά επίπεδα δημιουργίας και κατανόησης. Η εποχή μας λατρεύει το crossover.
Η Πέγκυ Γκου είναι η περσόνα του σήμερα: γεννημένη στη Νότια Κορέα, με σπουδές μουσικής και μόδας στο Λονδίνο, ζει εδώ και πολλά χρόνια στο Βερολίνο. Μαγεύει τον κόσμο όπου και να ταξιδέψει με τις μουσικές της ως DJ. Η Αθήνα και το κοινό της ηλεκτρονικής και της house μουσικής τη λατρεύουν.
Είναι μια εικόνα της μόδας, μια εικόνα της μουσικής, μια εικόνα της ψυχαγωγίας και της διασκέδασης. Το κάνει, άλλωστε, τόσο απλά ώστε δημιουργείται η εντύπωση ότι μπορεί να το κάνει ο καθένας. Το συγκεκριμένο τραγούδι ήταν το απόλυτο dance κομμάτι της χρονιάς στην Ελλάδα και είναι προπομπός του πρώτου προσωπικού άλμπουμ που θα κυκλοφορήσει το 2024.
6)JESSIE WARE – THAT! FEELS GOOD!
Αν κάτι ταιριάζει απόλυτα στην περίπτωση της Τζέσι Γουέρ είναι η φράση «ποτέ δεν είναι αργά». Ο καθένας από μας μπορεί να συμπληρώσει ό,τι θέλει αλλά στην περίπτωση της Τζέσι Γουέρ ποτέ δεν είναι αργά να βρεις αυτό που σε εκφράζει, αυτό που νιώθεις ότι είναι η ουσία σου, η απόλαυσή σου, ο σκοπός στη ζωή σου. Στο πρόσφατο της άλμπουμ, με τον τίτλο «That! Feels Good!», τελειοποιεί τον ήχο της. Υπέροχη χορευτική μουσική, εμπνευσμένη από τις σπουδαίες στιγμές της disco και λαμπερή παραγωγή. Με διάθεση και ενέργεια από άλλες εποχές, είναι ίσως η πιο ξένοιαστη και feelgood μουσική στιγμή της χρονιάς. Στο συγκεκριμένο κομμάτι ακούγονται και οι φωνές των Κάιλι Μινόγκ και Ρόιζιν Μέρφι αλλά και της ηθοποιού Τζέμα Αρτερτον να επαναλαμβάνουν το μάντρα του τίτλου: That! Feels Good! Απλά να θυμάσαι, η απόλαυση είναι δικαίωμα! Τραγουδάει η Τζέσι Γουέρ. Τον λόγο πλέον έχουν οι δικαιωματιστές.
5)MILEY CYRUS – FLOWERS
Αν και το τραγούδι αυτό κυκλοφόρησε στις αρχές του 2023, με τις φήμες μάλιστα να το θέλουν να κυκλοφορεί την ημέρα που είχε γενέθλια ο πρώην σύζυγος της Miley Cyrus, η δύναμή του και η επιτυχία του κράτησαν σχεδόν ολόκληρη τη χρονιά. Αν δηλαδή κάποιος ψάχνει να βρει ποιο ήταν το παγκόσμιο hit του 2023, δεν ήταν άλλο από αυτόν τον ύμνο στη γυναικεία ανεξαρτησία, αυτάρκεια, και αυτοεκπλήρωση. Στο πρώτο εξάμηνο του 2023 οκτώ στα δέκα βιντεάκια στα κοινωνικά μέσα είχαν ως soundtrack αυτό το κομμάτι. Δεν υπήρξε γυναίκα που να μην ψιθύρισε έστω και νοερά μες στο μυαλό της τον πρώτο στίχο του ρεφρέν «I can buy myself flowers!» Η μεγαλύτερη εμπορική επιτυχία της Miley Cyrus και ένα τραγούδι που αφήνει ένα έντονο σημάδι στη χρονιά και στην εποχή.
4) BLACK PUMAS – MORE THAN A LOVE SONG
Οι Black Pumas είναι το συγκρότημα που λάτρεψε η «διάσημη» εναλλακτική Αμερική το 2020.
Ηταν τόσο ξεχωριστός ο χειροποίητος ήχος τους και τόσο έντονα βιωματικοί και πλήρεις ενσυναίσθησης οι στίχοι τους ώστε ένα κομμάτι της Αμερικής είχε ανάγκη ένα τέτοιο συγκρότημα. Το άλμπουμ που κυκλοφόρησε το ντουέτο των Black Pumas το 2023 με τίτλο «Chronicles Of A Diamond», δεν μπορεί να συγκριθεί σε έμπνευση με το προηγούμενό τους. Ακόμα και σ′ αυτό όμως, το ντουέτο των Ερικ Μπέρτον και Αντριαν Κεσάδα, μοιάζει να μην έχει χάσει την επαφή του με τις ρίζες του και τον δρόμο, με τον κόσμο και τις ανάγκες του.
Και το «More Than A Love Song» είναι ο αδιάψευστος ακουστικός μάρτυρας γι′ αυτό.
3)BLUR – THE NARCISSIST
Οταν η έμπνευση σου χτυπάει την πόρτα και νιώθεις ότι ο χτύπος της είναι δυνατός, πρέπει να κάνεις τα πάντα για να μπορέσεις να συλλάβεις τη στιγμή. Κάπως έτσι ένιωσε ο Ντέιμον Αλμπαρν όταν αφού έγραψε τα τραγούδια που κυκλοφόρησαν τελικά το 2023, επικοινώνησε με τα υπόλοιπα μέλη του γκρουπ. Ηθελε να τους πει ότι πιστεύει πως έχει 10 τραγούδια που αξίζουν να μπουν στο στούντιο να τα ηχογραφήσουν. Το αποτέλεσμα τον δικαιώνει αφού στην περίπτωση του «The Ballad of Darren» έχουμε μια από τις πιο ολοκληρωμένες και εμπνευσμένες κυκλοφορίες της χρονιάς και ένα απ′ τα καλύτερα άλμπουμ του συγκροτήματος στην καριέρα τους. Οι Blur στα 50 και κάτι νιώθουν τη γλύκα και την πίκρα να εναλλάσσονται. Ολα αυτά και περισσότερα, διατρέχουν τα 10 τραγούδια του υπέροχου αυτού άλμπουμ.
2)BOYGENIUS, JULIEN BAKER,PHOEBE BRIDGERS, LUCY DACUS – STRONG ENOUGH
Το πρώτο σούπερ γκρουπ της γενιάς Z! Αν αυτή η φράση δεν προδίδει την ηλικία μου, τότε δεν ξέρω τι άλλο μπορεί. Τρεις κάτω των 30 Αμερικανίδες τραγουδοποιοί, η Τζούλιαν Μπέικερ, η Φίμπι Μπρίτζερς και η Λούσι Ντέικους, με σημαντικό μέχρι σήμερα προσωπικό έργο, ένωσαν τις δυνάμεις τους για να φτιάξουν κάτι αρκετά μεγαλύτερο και πολύ πιο επιδραστικό. Και τα κατάφεραν.
Χιούμορ, ενσυναίσθηση, ακομπλεξάριστη τραγουδοποιία με ξεκάθαρες αναφορές σε θέματα σημερινά και σύγχρονα. Για πολλούς το τρίο αυτό των boygenius αποτελεί και μία εναλλακτική στην κυριαρχία του hip hop και του τραπ. Με αναφορές στους μεγάλους τραγουδοποιούς Πολ Σάιμον και Λέοναρντ Κοέν, στους Κρόσμπι, Στιλς εντ Νας αλλά και στους Nirvana περιμένουμε πολλά περισσότερα από τα τρία αυτά κορίτσια. Μια πέρα για πέρα απολαυστική εμπειρία και μια ματιά στο μέλλον.
1)EVERYTHING BUT THE GIRL – NOTHING LEFT TO LOSE
Οι επιστροφές των καλλιτεχνών θυμίζουν περισσότερο την Ιστορία: Τις περισσότερες φορές όταν επαναλαμβάνεται, συμβαίνει σαν φάρσα. Είμαι πολύ χαρούμενος που η επιστροφή ενός από τα πιο αγαπημένα ντουέτα της δεκαετίας του ΄90, η επιστροφή των Everything but the Girl δεν ανήκει σε αυτή την κατηγορία και δεν θυμίζει ούτε φάρσα ούτε κωμωδία ούτε και τραγωδία. Μιλάμε για ένα συγκρότημα που μοιάζει σαν να μην σταμάτησε ποτέ να επικοινωνεί και να δημιουργεί. Πώς θα μπορούσε άλλωστε, αφού εκτός από μαζί στην τέχνη ο Μπεν Βατ και η Τρέισι Θορν είναι ζευγάρι και στη ζωή εδώ και πάρα πολλά χρόνια.
Το ενδιαφέρον είναι ότι επέστρεψαν με έναν ήχο που είναι σημερινός, στις παρυφές του ήχου της κουλτούρας των clubs και με έναν στίχο βαθύ, ουσιαστικό αλλά και προσωπικό. «Kiss me while the world decays, kiss me while the music plays» τραγουδάει στο «Nothing Left To lose» η Τρέισι Θόρν! Ποτέ άλλοτε το clubbing δεν ακούστηκε τόσο αληθινό και ανθρώπινο.
Ακολουθεί μια λίστα στο Spotify της «Καθημερινής» και του Blender με τα 10 τραγούδια και με άλλα 10 που αξίζει να ακούσετε. Το επόμενο Blender θα μας βρει τη νέα χρονιά και εύχομαι σε όλους Καλή Χρονιά και Χρόνια Πολλά!