H Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής 2021 –ξεκινά στις 22 Μαΐου– έχει στο επίκεντρό της ένα ερώτημα: με ποιον τρόπο θα ζήσουμε όλοι μαζί; Η έμφαση, λοιπόν, δεν δίνεται στα σύγχρονα αρχιτεκτονήματα και στην εικόνα τους. Αντιθέτως, εστιάζει στον τρόπο με τον οποίο η αρχιτεκτονική δημιουργεί τις συνθήκες για κοινωνική συνύπαρξη, γεγονός που τη μετατρέπει σε μια φιλική κοινωνική τέχνη. Ιδιαίτερα τώρα που η πανδημία μάς απομακρύνει από τους δημόσιους χώρους, η ευκαιρία για μια διεπιστημονική προσέγγιση του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού που αποσκοπεί στο να φέρει κοντά ανθρώπους από όλα τα κοινωνικά στρώματα, γίνεται πιο επίκαιρη.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η απόφαση να τιμηθεί με τον ειδικό Χρυσό Λέοντα η αρχιτέκτων, σχεδιάστρια, σκηνογράφος, καλλιτέχνις, κριτικός και ακτιβίστρια Λίνα Μπο Μπάρντι (1914-1992) για το σύνολο του έργου της, είναι απολύτως εύστοχη. Και ταυτόχρονα αποτελεί μια εξαιρετική αφορμή για να ξαναδούμε τη δουλειά της, μια επιφανή σταδιοδρομία που ξεκίνησε στην προπολεμική Ευρώπη και κατέληξε στη Νότια Αμερική. Η Λίνα Μπο γεννήθηκε και σπούδασε στη Ρώμη. Το 1947 μετακόμισε στη Βραζιλία με τον σύζυγό της Πιέτρο Μαρία Μπάρντι. Σε αυτή τη χώρα δημιούργησε τα μεγάλα της έργα, όπως είναι το Museu de Arte de São Paulo (MASP), το περίφημο σπίτι με το όνομα «Casa de Vidro» και το SESC – Fábrica da Pompéia, ένα ψυχαγωγικό, πολιτιστικό και αθλητικό κέντρο που σχεδιάστηκε ως μια τεράστια ζωντανή κοινότητα.
«Εάν υπάρχει ένας αρχιτέκτονας που ενσωματώνει στο έργο του το θέμα της Biennale Architettura 2021, είναι η Λίνα Μπο Μπάρντι», σχολιάζει ο Λιβανέζος Χασίμ Σάρκις, επιμελητής της φετινής διοργάνωσης. «Το έργο της μας θυμίζει τον ρόλο του αρχιτέκτονα ως συντονιστή και, κυρίως, ως οικοδόμου συλλογικών οραμάτων», προσθέτει, δίνοντας έμφαση στην προσπάθεια και στην επιμονή της Μπάρντι να παραμείνει «δημιουργική, γενναιόδωρη και αισιόδοξη» παρά τις αντίξοες συνθήκες του πολέμου, των πολιτικών συγκρούσεων και της μετανάστευσης που βίωσε.
«Η αναγνώριση της προσφοράς της, έστω και καθυστερημένη, υπογραμμίζει τον ρόλο του αρχιτέκτονα ως βοηθού της κοινωνίας», καταλήγει ο Σάρκις.